به گزارش همشهری، رأی نهایی گروه ویژه اقدام مالی موسوم به FATF در خصوص ایران تا آخر همین هفته صادر می شود. سیاه، سفید یا خاکستری؟ سناریوهای پیش روی ایران از مسیر این ۳رنگ می گذرد. ولی در شرایط جدید تداوم وضع خاکستری و تمدید مهلت ایران سخت می نماید و وارد شدن ایران به لیست سیاه، بیش از هر موقع دیگری محتمل تر است. لیستی که فعلاً فقط نام کره شمالی در آن ثبت شده است. بنظر میرسد پیامدهای این ماجرا صرفا به عرصه اقتصاد و مبادلات تجاری و مالی ایران محدود نماند؛ چنان که معاون حقوقی رئیس جمهوری اخطار داده وارد شدن به لیست سیاه، اروپا را هم از ایران دور می کند و در کنار آمریکا قرار می دهد.
شروع نشست؛ از فردا
نشست دوره ای گروه ویژه اقدام مالی موسوم به FATF از فردا در پاریس شروع می شود و تا روز پنج شنبه امتداد دارد. در این نشست در مورد فرصت اعطا شده به ایران برای رعایت قواعد و مقررات موردنظر این گروه تصمیم گیری خواهد شد. ازآنجا که هنوز سرنوشت ۲ لایحه« الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم( CFT)» و« کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان یافته فراملی( پالرمو)» از مجموع ۴لایحه مرتبط با FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام روشن نشده، احتمال مخالفت اعضای این گروه با تمدید تعلیق محدودیت ها علیه ایران بالاست که نتیجه آن ورود مجدد ایران به لیست سیاه FATF خواهد بود. البته در این بین ظرف هفته های گذشته بانک مرکزی تلاش های مستقلی را برای تامین نظر اعضای گروه ویژه اقدام مالی شروع نموده که احتمال اثر گذاری آن آنقدر زیاد بنظر نمی رسد.
تبعات ورود به لیست سیاه
گروه ویژه اقدام مالی قرار است در مورد ایران تصمیم گیری کند و شاید نام ایران را در لیست سیاه قرار می دهد ولی ایران مدت هاست که به واسطه تحریم های یک جانبه آمریکا آنقدر بده بستانی با سیستم مالی بین المللی ندارد؛ بر این مبنا، فعلاً رأی FATF آنقدر فرقی به حال اقتصاد کشور نمی کند، جز اینکه درصورت وارد شدن ایران به لیست سیاه، فعلا نقل و انتقالات مالی مربوط به مبادلات اندک در حوزه کالاهای بشردوستانه و غذا و دارو نیز با مشکل روبرو خواهد شد.
نکته دیگر اینکه، در صورتیکه ایران مجدداً وارد لیست سیاه FATF شود، چه بسا لغو تحریم ها در آینده هم کمکی به جاری شدن مبادلات مالی بازرگانان ایرانی با جهان نخواهد کرد، برای اینکه تمامی اعضای FATF، یعنی اکثر قریب به اتفاق کشورهای دنیا، موظفند در مراوده با ایران پایبند به محدودیت های مالی سخت و منضبط باشند. لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس جمهور نیز نسبت به پیامدهای این موضوع اخطار داده است.
تلاش برای اقناع FATF
در سال های گذشته گروه ویژه اقدام مالی چند بار در ازای سعی ایران برای رعایت مقررات این گروه، تعلیق محدودیت های مالی را علیه ایران تمدید نموده ولی در بیان نامه جلسه قبلی خود اخطار داد:دیگر این زمان را تمدید نخواهد کرد.
اکنون در حالیکه تلاش های داخلی برای تصویب۲ لایحه از ۴لایحه مرتبط با قوانین FATF، تحت تأثیر رقابت های جناحی به بن بست رسیده، این گروه چاره ای جز حذف تعلیق محدودیت ها ندارد؛ ولی کارشناسان معتقد هستند دوباره باید تعلیق ایران برای حمایت از تلاش های دولت تمدید شود. دولت ایران هم با توجه به این کورسوی امید، آخرین تلاش ها را برای تغییر مسیر انجام می دهد؛ چنان که معاون حقوقی رئیس جمهور هم می گوید:دولت آخرین تلاش های خویش را برای اقناع FATF در تمدید زمان بکار گرفته است. لعیا جنیدی تأکید می کند:دولت تمام تلاش خویش را برای جلوگیری از برگشت ایران به لیست سیاه FATF بکار گرفته ولی اثربخشی این تلاش ها به تصمیم دیگر نهادها مربوط است.
وی هشدار می دهد:نپذیرفتن قانون های گروه ویژه اقدام مالی نه تنها ایران را وارد لیست سیاه مالی بین المللی می کند، بلکه موضع اروپایی ها را هم به آمریکا نزدیکتر و از ایران دور خواهد کرد. جنیدی، با اعلام اینکه دولت رغبت دارد روابط مالی بین المللی را حفظ و آنرا ارتقا بخشد، اعلام می کند:زمان ایران برای تصویب لوایح چهارگانه تمام شده، بدین ترتیب تنها اقدامی که دولت میتواند برای جلوگیری از وارد شدن ایران به لیست سیاه انجام دهد، درخواست کمک فنی از گروه اقدام مشترک است. به گفته او این اقدام شاید بتواند برای کوتاه مدت ایران را از ورود به لیست سیاه گروه اقدام مالی مشترک نجات دهد. به عقیده او، قرارگیری نام ایران در لیست سیاه نه تنها تمامی تعاملات و روابط مالی بین المللی کشور را تحت الشعاع قرار می دهد، بلکه ما را در مقابل اقدامات مقابله ای اروپا نیز قرار خواهد داد.
FATF در برهه حساس
پیوستن به FATF در حالی در ایران به یک مسئله بسیار حساس و جدال تمام عیار بین موافقان و مخالفان مبدل شده که هم زمان همسایه شرقی ایران، بصورت جدی در حال اقناع گروه ویژه اقدام مالی برای خروج از لیست خاکستری و برطرف دائمی محدودیت های این گروه است. مجلس ملی پاکستان هفدهم دی سال جاری لایحه ای را با مقصود تحقق الزامات گروه ویژه اقدام مالی( FATF) تصویب کرد که اقدامی مهم در مسیر جلوگیری از استقرار یافتن پاکستان در لیست سیاه FATF است و گویا توانسته نظر موافق اعضای این گروه را نیز جلب کند. در ایران ولی ماجرا جور دیگری است و اجبار مخالفان الحاق به FATF بر استدلال موافقان آن می چربد.
در این وضع بنظر میرسد در‌حالتی که FATF بخواهد سخت گیری کند، تمام مشارکت های سال های گذشته طرفین نابود خواهد شد. قبل از این در شرایطی که گفته می شود حتی بانک های کشور چین و روسیه نیز اعلام نموده اند وارد شدن ایران به لیست سیاه FATF، بر مبادلات آن ها با ایران تأثیر منفی خواهد داشت، عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران با تأکید بر حساسیت موضوع و ضرورت تداوم مناسبات بانکی و پولی در شرایط تحریم، نسبت به تصویب لوایح باقی مانده در مجمع تشخیص مصلحت نظام ابراز خوش بینی کرده بود؛ درخواستی که البته هیچ گاه محقق نشد.
باآنکه بعد از ترور شهید قاسم سلیمانی احتمال ایجاد اجماع داخلی برای پیوستن به FATF بسیار تضعیف شد، ولی امیدواری رئیس کل بانک مرکزی دوباره امتداد یافت. در این وضعیت، به واسطه اینکه نزدیک شدن زمان تصمیم گیری FATF درباره ایران، فضای بازار ارز را هیجان آلود کرده و به رشد قیمت ها دامن زده بود، رئیس کل بانک مرکزی آب پاکی را روی دست فعالان این بازار ریخت و تأکید کرد:تصمیم FATF هرچه باشد تأثیر چشمگیر بر شرایط ارزی ایران نخواهد داشت؛ چون فعلاً خیلی از مبادلات پولی و مالی با روش های غیرتحریمی انجام می شود. اکنون باید منتظر ماند و دید این تحلیل احساسی تاچه حد بر واقعیت های بازار پایدار بوده است.
درصورت ورود ایران به فهرست سیاه، در حال حاضر نقل و انتقالات مالی مربوط به مبادلات کم در حوزه کالاهای بشردوستانه و غذا و دارو نیز با مشکل روبرو خواهد شد
لعیا جنیدی معاون حقوقی رئیس جمهور :دولت آخرین تلاش های خود را برای اقناع FATF در تمدید مهلت، بکار گرفته است
- 14
- 7
