رئيس‌جمهوري، وزراي اقتصادي، معاونان دولت، کارشناسان اقتصادي بارها و بارها طي سال‌‌هاي گذشته درباره تبعات اين استنکاف سخن گفتند. سياسي شدن موضوعي اقتصادي روزنه‌‌هاي باقيمانده براي مبادلات تجاري را بست و کشورهايي را که حتي در شرايط تحريم هم تا حد امکان در کنار ايران بودند به امتناع از همکاري وادار کرد. اين محدوديت‌‌ها حتي در دوران تحريم نبودن ايران و اجراي برجام هم ايران را تحت فشار قرار داد و دليل آن هم به ماهيت فني و اقتصادي اين کارگروه بازمي‌گردد.
ايران در آن زمان هم به دليل عدم برخورداري از استانداردهاي بانکي اروپا و جهان، بهره‌برداري از گشايش‌هاي برجامي را با دشوار تجربه مي‌کرد؛ امري که اميد است در بررسي‌هاي مجدد به آن توجه شود. در راستاي بررسي اين مساله «آرمان ملي» گفت‌وگويي با دياکو حسيني، تحليلگر ارشد مرکز بررسي‌هاي استراتژيک رياست‌جمهوري داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.
در بررسي مجدد FATF به کدام جنبه از اين لوايح در مجمع تشخيص مصلحت نظام بايد توجه شود؟
اولين ذهنيتي که بايد داشته باشيم اين است که توسعه اقتصادي ايران بدون داشتن مراودات بين‌المللي و ادغام شدن در شبکه تجاري و مالي بين‌المللي امکان‌ناپذير است. ممکن است اين ادغام هزينه‌هايي براي ايران داشته باشد که تحت تاثير تنش‌هاي ايران با برخي کشورهاي غربي است اما در عين حال نيز مشارکت نکردن در آن مي‌تواند پيامدهاي به مراتب بدتري براي کشور داشته باشد. در مقام مقايسه و در نگاهي بدبينانه پذيرفتن اين لوايح مي‌تواند کمک به طي کردن راه توسعه براي ايران شود. در اين شرايط ايران مي‌تواند خود را با خطرات احتمالي سازگار کند. در اين چارچوب پذيرفته‌شده بايد راه‌حل‌هايي پيدا شود که نظام خود را ايمن کرده و از منافع آن به بهترين شکل استفاده کنيم. امروز کاملا بديهي است که رد کردن لوايح FATF مي‌تواند منجر به زيان‌هاي بلندمدت براي کشور شود. نوعي ساختار خودتحريمي در اين راستا براي ايران طراحي مي‌شود که ساليان سال تاثيرات منفي آن در اقتصاد ايران مشاهده خواهد شد. بايد يک اراده سياسي و يک شجاعت در اين ميان وجود داشته باشد تا واقعيت‌هاي بين‌المللي را پذيرفته و لوايح را تصويب کند و يک ذکاوت نيز وجود داشته باشد تا اجازه ندهد اين لوايح تصويب‌شده براي ايران محدوديت‌هايي ايجاد کند. اگر به اين اراده و ذکاوت برسيم مي‌توان اميد داشت در اين مرحله لوايح تصويب خواهد شد.
آيا تصويب لــوايح FATF مـنجر به محدود شدن روابط ايران با متحدانش در جهان خواهد شد؟
اين مباحث بارها تکرار شده است و آنچه به نظر مي‌رسد اين است که تصويب اين لوايح بر روابط ايران با متحدانش تاثيرگذار نيست و آن را محدود نخواهد کرد. واقعيت امر اين است که متحدان ما صرفا به‌خاطر پول به قدرت و نفوذ در منطقه و جهان دست نيافته‌اند. همواره مبادلات ميان ايران و متحدانش نيز کلان نيست و راه‌هاي زيادي نيز براي تداوم اين تعاملات وجود دارد. امروز در جهان بسياري از کشورها اين لوايح را پذيرفته و از متحدان خود در ساير نقاط جهان نيز حمايت مي‌کنند، متحداني که حتي در چشم بسياري از جهانيان تروريست و خرابکار هستند اما اين لوايح مانع ارتباط آنها نشده است. بنابراين روابط ايران با پذيرفتن اين لوايح محدود نخواهد شد و چنين خطري به صورت جدي ايران را حل نمي‌کند. ذکاوتي که در اين ميان نياز است دقيقا مربوط به اين حوزه است. ذکاوتي که ساير کشورها نيز در اين عرصه به کار بسته‌اند و به دنبال آن نيز هيچ مشکلي براي آنها به‌وجود نيامده است.
عدم تصويب لوايح FATF چه تاثيري بر اتفاقات مهم سياست ايران خواهد گذاشت؟
مشخصا عدم تصويب اين لوايح مانعي است که خودمان بر سر راه خودمان ايجاد خواهيم کرد. اگر در گفت‌وگوهاي آينده قادر به لغو تحريم‌ها شويم و با ساير کشورها به توافق برسيم، تا زماني که مساله FATF در داخل کشور براي ما حل و فصل نشود، مذاکرات فايده کافي نخواهد داشت. آن دسته از کشورهايي که همواره از توسعه ايران هراس داشته‌اند نيز در اين ميان از عدم تصويب لوايح به‌شدت خوشحال خواهند شد و از آن استقبال خواهند کرد زيرا ايران مانعي بر مسير خود قرار مي‌دهد تا نتواند از منافع برجام استفاده کند و عملا هزينه دشمنان کشور کمتر مي‌شود. اين يک بهانه محکم دست کشورهاي مخالف ايران است که با ايران مراوده تجاري انجام ندهند. به نظر مي‌رسد که ايران بايد دقت را به صورت ويژه‌تري در دستورکار قرار دهد. صحبت‌هايي که اخيرا رهبر معظم انقلاب اسلامي نيز بيان کرده است، در واقع برداشتن مانع FATF در حقيقت همان اصل خنثي‌سازي تحريم‌ها را عملياتي مي‌کند که رهبري بر آن تاکيد کرد. اگر قرار است به اين صحبت رهبري الزام داشته باشيم، ضرورت دارد که اين خودتحريمي را که در دست خودمان است برطرف کنيم. اگر اين اقدام را انجام ندهيم عملا کوچک‌ترين تلاشي براي خنثي‌سازي تحريم‌ها نيز انجام نداده‌ايم. اين کوچک‌ترين و راحت‌ترين اقدامي است که مي‌توان در اين عرصه انجام داد.
*عليرضا پــورحــسين
- 10
- 2
