واکنش‌ها به تغییر موضع چین علیه ایران/ تفرشی: خطرناک بود و باید آن را جدی گرفت

تغییر موضع چین علیه ایران، واکنش چهره های سیاسی را در پی داشته است.

تفرشی: موضع چین درباره ایران خطرناک بود؛ باید آن را جدی گرفت

خبرآنلاین نوشت: مجید تفرشی پژوهشگر و تاریخدان با انتشار متنی در کانال تلگرامی خود نسبت به همراهی چین با مواضع ضدایرانی کشورهای عربی خلیج فارس هشدار داد.

تفرشی نوشت: از بیانیه چین و شورای همکاری خلیج فارس: ‏«رهبران…از تلاشهای مسالمت‌آمیز شامل ابتکار و پیشنهادهای امارات برای رسیدن براهکار صلح آمیز مسأله ۳ جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی ازطریق مذاکرات ۲ جانبه برمبنای قوانین بین‌الملل وبرای حل مسأله براساس حقوق بین‌الملل حمایت میکنند.»

ایران جزایر سه‌گانه را بخش جدایی ناپذیر از خاک خود و ادعاهای امارات در این مورد را مردود و غیرقابل مذاکره می‌داند.

همراهی صریح چین با مواضع ضدایرانی کشورهای عرب خلیج فارس یک تغییر موضع خطرناک است و باید آن را جدی گرفت.

امیدوارم متولیان دیپلماسی ایران پاسخ صریحی بموضع چین بدهند.

***

امیرعبداللهیان: جزایر سه گانه اجزای جدایی ناپذیر خاک پاک ایران است
حسین امیرعبداللهیان در صفحه توئیتر خود در واکنش به بیانیه شورای همکاری خلیج فارس نوشت: جزایر سه گانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ در خلیج فارس، اجزای جدایی ناپذیر خاک پاک ایران است و به این مام میهن تعلق ابدی دارد.

وی افزود: در ضرورت احترام به تمامیت ارضی ایران با هیچ طرفی تعارف نداریم.

***

فرجی‌راد: بعید است که چینی‌ها برای ایران، همان چینی‌های گذشته شوند

یک کارشناس مسائل بین‌الملل می‌گوید بعید می‌دانم که حتی اگر توافق احیای برجام امضا شود، چینی‌ها برای ایران، همان چینی‌های گذشته باشند. آن‌ها همیشه اولویت اول‌شان کشورهای عربی جنوب و رقبای ژئوپلوتیک ایران خواهد بود.

عبدالرضا فرجی‌راد در گفت و گو با انتخاب در تحلیل خود از سفر سفر شي جين‌پينگ به عربستان سعودي و پیامی که برای ایران در بر دارد، گفت: «چینی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که به کشورهای عربی نزدیک شوند. البته این نزدیکی از چند سال قبل آغاز شد؛ آن‌ها نشست‌هایی را در پکن، تحت عنوان "روابط چین با دنیای عرب"، برگزار کرده‌اند. بعضی از نشست‌ها هم در حوزه کشورهای خلیج فارس انجام می‌شد که از طریق این نشست‌ها به یک درک مشترکی رسیده‌اند.»

این تحلیلگر سیاست خارجی ادامه داد: «چینی‌ها به انرژی نیاز دارند و می‌دانند که در استراتژی امریکا، چین رقیب اول است، از همین نقطه خلیج فارس و از همین کشورهای عربی، آمریکا در آینده موانعی را برای رسیدن انرژی مناسب به چین به وجود می‌آورد. به همین دلیل تلاش کردند به این حوزه نفوذ امریکا، ورود کنند. به ویژه در مقطعی که کشورهای عربی مثل امارات و عربستان در اوج بی‌اعتمادی به سیاست‌های امریکا نسبت به خودشان هستند. این امر از زمان اوباما شروع شد، ترامپ هم گول‌شان زد و در دوره بایدن هم روابطشان خوب نیست.»

فرجی‌راد افزود: «از طرف دیگر کشورهای عربی در منطقه مثل بحرین، امارات، عربستان و.. به این نتیجه رسیده‌اند که در این دو دهه چون به دلیل رفتار امریکا نمی‌توانند به آن اطمینان کنند، بنابراین خوب است الان که چینی‌ها به انرژی نیاز دارند، نزدیک شوند و از آن وابستگی ویژه‌ای که به ایالات متحده دارند، خلاص شوند. البته نه این شکل که سطح روابط‌شان با امریکا را پایین بیاورند یا تضعیف کنند بلکه در واقع دنبال این هستند که به نوعی یک رقیبی برای ایالات متحده در منطقه پیدا کنند تا بتوانند در قبال آن یک بازی ژئوپلوتیک داشته باشند و از آن امتیاز گیرند. ضمن اینکه الان کشورهای عربی منطقه بین خودشان یک رقابتی دارند برای توسعه و استفاده از تکنولوژی‌های جدید، ایجاد شهرهای هوشمند، به وجودآوردن صنایع جدید، تولید سلاح‌های جنگی توسط خودشان با کشورهای پیشرفته در این زمینه مثل چین و... کشورهای عربی احساس می‌کنند که چینی‌ها از نظر کاری ارزان‌تر، سریع‌تر و منظم‌تر هستند.»

وی ضمن اشاره به اینکه کشورهای عربی، دوری از ایالات متحده را دارند با حضور اسرائیل و ایجاد تدریجی یک رابطه استراتژیک با او پر می‌کنند، گفت: «آن‌ها احساس می‌کنند وقتی با اسرائیل رابطه بسیار نزدیکی داشته باشند، دیگر آن مزاحمت‌های ایلات متحده در نزدیکی خودشان با چین را نخواهند داشت یا کمتر خواهد بود.»

سفیر اسبق ایران در نروژ همچنین درخصوص قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین، خاطرنشان کرد: «باتوجه به اینکه ایران سیاست نزدیکی به شرق را اعلام کرده است و منظور ایران از شرق هم بیشتر چین و روسیه است، عرب‌ها می‌دانند که روسیه چیز زیادی ندارد که به ایران دهد بلکه این چین است که می‌تواند به ایران امکانات فراوانی، از حوزه نظامی گرفته تا سرمایه‌گذاری، بدهد. بر این اساس از فرصت قرار گرفتن ایران در یک تحریم طولانی استفاده کردند. همچنین باتوجه به اینکه چینی‌ها در سیاست خارجی خود اقتصاد محور هستند، احساس کردند که ایران مدت زیادی است که دارد برای توافق هسته‌ای سر و کله می‌زند و چشم‌انداز امید بخشی هم برای توافق وجود ندارد و روز به روز هم روابطش با غرب تیره‌تر می‌شود. با این تفاصیل به نظر من آن توافق ۲۵ ساله را کنار گذاشته‌اند.»

فرجی‌راد افزود: «عرب‌ها هم برای اینکه چینی‌ها را از ایران دور و فضایی ایجاد کنند که چین درخصوص آنچه در رابطه با ایران فکر می‌کرد و دنبال منافع بود را در کشورهای عربی به دست بیاورد، سعی کرده‌اند یک راهبرد استراتژیک با چین را تعریف کنند. من فکر می‌کنم این مهم از چند ساله گذشته آغاز شد و دارد روز به روز رشد می‌کند. سفر شی به عربستان و گفت و گو با سران بقیه کشورهای عربی هم یک نقطه عطفی در روابط چین و عربستان است.»

این استاد ژئوپلوتیک ضمن اشاره به اینکه چین علاوه بر اینکه دارد با عربستان، امارات و بحرین از نزدیک کار می‌کند، با کشورهایی که به ایران نزدیک‌تر هستند مثل قطر و عمان هم دارد کار می‌کند، بیان کرد: «قرارداد گازی بین چین و قطر نشان می‌دهد که چین برای همه کشورهای حوزه خلیج فارس برنامه دارد و یک رقابت ژئوپلوتیکی در خلیج فارس با امریکا راه انداخته که به هم به ضرر امریکا و هم به ضرر ایران است. ما به هیچ وجه این تصور را نمی‌کردیم که روزی چین در خلیج فارس خلاف منافع ملی ایران قدم بردارد. اگر این روند ادامه پیدا کند، حداکثر تا یک دهه آینده خود چین به اندازه امروز امریکا که در خلیج فارس برای مقامات ایرانی ایجاد نگرانی کرده است، می‌تواند به این نگرانی ما هم اضافه شود.»

فرجی‌راد همچنین درباره بیانیه مشترک این دو کشور که در بخشی از آن هم به موضوع ایران و پرونده فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی تاکید شده بود، گفت: «در بیانیه‌ای که دادند، چینی‌ها نسبت به ایران، همراهی و همدلی خود را با رقبای ژئوپلوتیکی ایران اعلام کردند. این نشان می‌دهد که اولویت چین در حوزه خلیج فارس، کشورهای عربی است که این را چند سال پیش به دیپلمات‌های ما اعلام کرده بودند؛ ولی نگفته بودند کشورهای عربی بلکه گفته بودند عربستان.»

این کارشناس سیاست خارجی عنوان کرد: «نکته دیگر که از نظر استراتژیک و آینده‌پژوهی اهمیت دارد این است که چین با پاکستان دارد همکاری استراتژیکی انجام می‌دهد و مرکز ثقلش هم گواتر، بندری در اقیانوس هند و دریای عمان است. این بندر با ۶۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری که چینی‌ها دارند انجام می‌دهند، به یک مرکز مانور استراتژیک چینی در شمال اقیانوس هند که نزدیک خلیج فارس است، تبدیل می‌شود. در سال‌های آینده ما شاهد خواهیم بود که وقتی این بندر کاملا توسعه پیدا کند؛ حتی کشتی‌های جنگی و زیردریایی‌های چین، همه در این بندر رفت و آمد می‌کنند، لنگر می‌گیرند و... در واقع چینی‌ها از این نزدیکی به کشورهای خلیج فارس، تفکر استراتژیکی دارند.»

وی افزود: «من فکر می‌کنم پاکستانی‌ها در نزدیکی چین و کشورهای عربی جنوبی خلیج فارس بی‌نقش نبودند. همانطور که می‌دانید علاوه بر عربستان، امارت و بحرین، در عمان که منطقه نزدیکی به تنگه هرمز و دریای عمان است، چینی‌ها فعالیت‌های توسعه‌ای دارند. بنابراین اینها پیوستگی‌هایی ا‌ست که باید یک تحلیل خوب استراتژیکی و ژئوپلوتیکی داشته باشیم . در هر صورت فرصتی است که از دست ایران رفته است و بعید می‌دانم که حتی اگر توافق هسته‌ای امضا شود، چینی‌ها برای ایران، همان چینی‌های گذشته باشند. آن‌ها همیشه اولویت اول‌شان کشورهای عربی جنوب و رقبای ژئوپلوتیک ایران خواهد بود.»

***

حمید ابوطالبی: چین باید عذرخواهی کند

دکتر حمید ابوطالبی در یک رشته توئیت نوشت: تا آنجا که به خاطر دارم، در چهل و اندی سال گذشته و حتی در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه کشورمان، هیچ‌یک از اعضای دائم شورای امنیت UN هیچ‌گاه با تمامیت ارضی ایران اینگونه که چینی‌ها برای منافع اقتصادی‌شان با جزائر سه‌گانه‌ی همیشه ایرانی معامله کرده‌اند، برخورد نداشته‌اند.

مشاور سیاسی رئیس جمهور سابق ایران در ادامه تاکید کرده است : این موضع چینی‌های غیرقابل اعتماد نشان میدهدکه چنانچه هشیارانه با تایوان رابطه برقرارمیکردیم،تجاوز ارضی چینی‌ها به همسایگانش دردریای جنوبی رانادیده نمیگرفتیم، به نسل‌کشی‌های قومی چین اعتراض میکردیم…و بعلاوه، دیپلماسی ماروابطی متوازن باجهان برقرارکرده بود،امروز وضع متفاوت بود؛ چراکه چینی‌ها بااین بیانیه:نه تنهابه مناسبات دوجانبه احترام نگذاردند؛ برای تعهدات بین‌المللی خویش ارزشی قائل نبودند؛ بلکه به صراحت بند دوم اساسنامه سازمان شانگهایSCO را هم نقض کرده‌اند. لذا ایران بایدضمن تجدیدنظر، تا عذرخواهی رسمی چین، عضویت خوددراین سازمان SCO راتعلیق نماید.

***

واکنش نماینده مجلس به بیانیه مشترک چین و عربستان

جلیل رحیمی جهان آبادی با اشاره به بیانیه مشترک اخیر چین و عربستان گفت: در بیانیه مشترک چین و عربستان نکاتی درباره ایران ذکر شده است؛ باید این بیانیه به صورت کامل در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس مورد بررسی قرار گیرد تا نکات و تحولات مندرج در آن مشخص شود.

وی ادامه داد: در این بیانیه آمده که ایران به حفظ امنیت و آرامش در منطقه کمک کند؛ در طول ۴۰ سال گذشته بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و با برقراری نظام سیاسی جدید، ایران در تحولات منطقه چیزی جز آرامش را دنبال نکرده است. این رویکرد را می‌توان مشخصا بعد از حمله عراق به ایران و حمایت کشورهای عربی از صدام و همچنین جنگ عراق و کویت دید. تمامی تلاش بر محور کاهش تنش‌ها متمرکز بوده و حتی اقداماتی برای بهبود رابطه با مصر و اردن و سایر کشورهای عربی نیز صورت گرفت.

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یادآور شد: ایران در مبارزه با داعش در خاورمیانه هزینه بسیار سنگینی پرداخت کرد که این هم در راستای برگرداندن امنیت به منطقه بود؛ موضوعی که برای هیچ کشوری از جمله چین و عربستان سعودی قابل کتمان نیست. در صورت مقابله نکردن ایران با داعش، مشخص نبود با دستیابی داعش به منابع نفتی و ثروت سوریه و عراق، چه مشکلات و اتفاقاتی رخ می‌داد.

وی با اشاره به سیاست خارجی دولت چین گفت: اصول سیاست خارجی چین مانند بسیاری از کشورهای دیگر جهان بر این اصل واحد استوار است که دشمن و دوست دائمی ندارد و بلکه منافع دائمی دارد و دوست و دشمن در قالب منافع چین تعریف می شود؛ با این وجود باید چین و عربستان این واقعیت را بپذیرند که ایران کشوری قدرتمند و با نفوذ زیاد و دارای منابع در خاورمیانه است پس هر قدر چین، آمریکا و روسیه در اتخاذ مواضع خود عاقلانه باشند، منافع ما و آنها متقابلا بهتر تامین می شود.

رحیمی جهان آبادی در جمع بندی تاکید کرد: بعد از بررسی دقیق بیانیه، مواضع ایران به صورت شفاف از طریق پارلمان و دستگاه سیاست خارجی به چین و عربستان سعودی اعلام می شود؛ امیدواریم طرف سعودی و چین درک دقیق‌تر و واقعی تر و مبتنی بر مواضع ما داشته باشند.

وی در پایان یادآور شد: علیرغم وجود گروه های تندور در در منطقه، ایران هیچ گاه دنبال به خطر انداختن امنیت خاورمیانه و کشورهای همسایه نبوده و همواره به تمامیت ارضی، قراردادها و امنیت منطقه ای احترام گذاشته است؛ تنها خواسته مشخص ایران عدم حضور گروه های بیگانه و نفوذ بیگانگان و رژیم صهیونیستی بوده که این هم به امنیت منطقه کمک می کند.

***

"رضا نصری" کارشناس سیاسی: چین فعالیت‌های ایران در منطقه را «بی‌ثبات‌کننده» خوانده و «حمایت از گروه‌های تروریستی و فرقه‌ای» را به تهران نسبت داده است

انتخاب نوشت: "رضا نصری" کارشناس مسائل روابط بین‌الملل در واکنش به بیانیه مشترک چین و شورای همکاری خلیج فارس و واکنش امیرعبداللهیان که گفته است «جزایر سه گانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ اجزای جدایی‌ناپذیر خاک پاک ایران است» نوشت: در این بیانیه، چین فقط به همسویی با موضع اعضای شورای همکاری خلیج فارس در مورد جزایر سه‌گانه بسنده نکرده است.

نصری در رشته توئیتی نوشت: در بیانیه، از مشارکت «کشورهای منطقه» جهت رسیدگی به «پرونده هسته‌ای ایران» حمایت کرده؛ فعالیت‌های ایران در منطقه را «بی‌ثبات‌کننده» خوانده و «حمایت از گروه‌های تروریستی و فرقه‌ای و سازمان‌های مسلح غیرقانونی» را به ایران نسبت داده (لابد «غیرقانونی» مطابق قوانین آمریکا و اروپا)

‏ همسو با روایت‌پردازی جریان‌های ایران‌ستیز، خواستار پیش‌گیری از «اشاعه موشک بالستیک و پهپاد» شده؛

‏ و امر پیش‌گیری از اشاعه «سلاح تخریب جمعی» را به «منطقه جی‌سی‌سی» - بدون اشاره به «غرب آسیا» که شامل اسرائیل هم می‌شود - محدود کرده؛

‏ضمن اینکه «اطمینان حاصل کردن از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران» (و نه پیوستن اسرائیل به ان‌پی‌تی یا خلع سلاح آن را) لازمه حفظ امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی خوانده و در همین راستا خواستار همکاری ایران با آژانس شده است.

‏جمهوری اسلامی ایران نیازمند یک آسیب‌شناسی جدی در حوزه سیاست خارجی است.

***

ورود کمیسیون امنیت ملی مجلس به موضوع بیانیه ضدایرانی چین و عربستان
 یعقوب رضا زاده عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت که این کمیسیون فردا در جلسه‌ای بیانیه اخیر چین و عربستان را مورد بررسی قرار می‌دهد.

یعقوب رضازاده اظهار کرد: بعد از یک هفته برگزار نشدن جلسات کمیسیون‌ها به دلیل برگزاری جلسات مجلس شورای اسلامی به صورت دو شیفت، فردا جلسه کمیسیون امنیت ملی تشکیل خواهد شد.

وی ادامه داد: در این جلسه تحولات اخیر در کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد که از جمله آن بیانیه اخیر چین و عربستان سعودی است.