ایران نگران روابط عربستان و اسرائیل است

جورزالیم پست در یادداشتی که روزنامه هم‌میهن آن را ترجمه کرده به بررسی رابطه اسرائیل و عربستان سعودی پرداخته و نوشت:

به نظر می‌رسد ایران نگران روابط اسرائیل با عربستان‌سعودی و احتمال افزایش این روابط در دوران نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو است. این موضوع به‌دنبال گزارش‌های دوماهه درباره احتمال گسترش دایره شرکای صلح اسرائیل فراتر از توافق‌نامه‌های کنونی ابراهیم است. اسرائیل این هفته در میانه سفر محمد دیبی، رئیس‌جمهور چاد، سفارت خود را در چاد افتتاح کرد؛ رویدادی که حماس به‌شدت از آن انتقاد کرد.

درحالی‌که رسانه‌های ایرانی از انتشار گزارش‌های مربوط به روابط اسرائیل - چاد و اسرائیل - سودان خودداری کردند، اما به روابط اسرائیل و عربستان سعودی اشاره کرده‌اند. در گزارشی بیش از دوهزار کلمه‌ای در خبرگزاری فارس، گزارش‌های رسانه‌های غربی درباره «عادی‌سازی روابط پادشاهی سعودی و رژیم صهیونیستی» و اینکه «این موضوع برای جهان اسلام مهم است» برجسته شد.

زمانی که توافقنامه آبراهام در سپتامبر ۲۰۲۰ امضا شد، روابط اسرائیل با امارات و بحرین عادی شد. این یک روند دیپلماتیک بود که از حمایت کامل عربستان سعودی برخوردار بود. همچنین به نظر می‌رسد که ریاض به ادغام منطقه‌ای توافق‌نامه‌ها با دید مثبت نگاه می‌کند که این نگاه از نشست نقب تا روابط رو به رشد اسرائیل با سنتکام ایالات‌متحده و همچنین گرم شدن روابط با مصر و مراکش گسترش می‌یابد. روابط اسرائیل و عربستان در چند ماه گذشته در زمینه‌های دیگر نیز برجسته شده است.

میدل‌ایست‌آی در اواسط ژانویه گزارش داد، نتانیاهو می‌گوید: «اسرائیل می‌خواهد سعودی‌ها را وارد «دایره صلح» کند.» آکسیوس نیز گزارش داد که نتانیاهو با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا درباره عربستان سعودی صحبت کرده است. همچنین گزارش‌های دیگری در اواسط و اواخر دسامبر پس از مصاحبه نتانیاهو با العربیه منتشر شد.

روز چهارشنبه، میدل ایست مانیتور مدعی شد که نتانیاهو گفته است اولویت اسرائیل عادی‌سازی روابط با اعراب قبل از صلح با فلسطین است. مسلماً روابط اسرائیل و عربستان برای ایران مهم است. بدیهی است که ایران می‌خواهد از ظهور این روابط جلوگیری کند.

در گزارش فارس با اشاره به توافقنامه سایکس-پیکو در سال ۱۹۱۶ حوزه‌های کنترل فرانسه و انگلیس در صورت فروپاشی امپراطوری عثمانی و تقسیم خاورمیانه توضیح داده شده است. بر اساس این نقشه، پس از جنگ جهانی و فروپاشی امپراطوری عثمانی، منطقه به‌عنوان مستعمرات بین بریتانیا و فرانسه تقسیم شد. معیار اصلی نیز دسترسی به منابع نفتی و کنترل سیاسی منطقه بود. اما در این بین، یک منطقه مهم وجود داشت که آنها بر سر تعلق آن به انگلیس یا فرانسه توافق نداشتند و آن منطقه فلسطین بود. در نهایت تصمیم گرفته شد که گروهی از یهودیان حاضر در اروپا را در آنجا مستقر کنند تا با اشغال فلسطین همیشه این منطقه تحت کنترل باشد.

در این گزارش در مورد اسرائیل و عربستان سعودی آمده است: «گزارش‌ها در مورد افشای روابط پنهان قبلی بیان می‌کند که آنها وارد یک رابطه اقتصادی و امنیتی عملگرایانه شده‌اند.» سپس تعدادی از شرکت‌ها و اشخاصی را که تجارت بین دو کشور را انجام می‌دهند، فهرست می‌کنند، از جمله یک شرکت مهندسی که در عربستان سعودی سرمایه‌گذاری کرده است و همچنین پروژه‌های مشترک در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر و کمبود آب و یک شرکت بانکی. این گزارش می‌افزاید که برخی از سعودی‌ها گفته‌اند «ما عاشق نوآوری اسرائیل هستیم» و «کشورهای خلیج‌فارس روابط امنیتی مخفی را با اسرائیل برقرار کرده‌اند.» این روابط پنهان از دغدغه‌های مشترک به‌ویژه ایران شکل گرفته است و اکنون روابط اقتصادی در حال آشکار شدن است. از قضا، این گزارش نمی‌خواهد بپذیرد که در واقع این ایران است که به ایجاد این روابط کمک کرده است.

در ادامه مقاله به گزارش بروکینگز مربوط به سال ۲۰۲۲ اشاره می‌شود: «به گفته بروکینگز، همکاری مخفیانه بین سعودی‌ها و اسرائیلی‌ها به اوایل دهه ۱۹۶۰ بازمی‌گردد، زمانی که هر دو از سلطنت‌طلبان یمن علیه دولت جمهوری مصر حمایت کردند.» همچنین خاطرنشان می‌کند که عربستان سعودی اجازه پرواز مستقیم از اسرائیل به خلیج‌فارس را در خاک خود داده است. گزارش‌ها سپس به بررسی این موضوع می‌پردازد که تهدیدات ایران چگونه اسرائیل و عربستان سعودی را نزدیک‌تر کرده و مذاکرات اقتصادی چگونه در حال انجام است. نتیجه از دیدگاه ایران این است که این طرحی است که انگلیس و آمریکا سال‌ها پیش نتوانستند آن را اجرا کنند و امروز سعودی‌ها به دنبال آن هستند. در اصل، ایران ریاض را متهم می‌کند که آخرین بخش از حمایت تاریخی اسرائیل از بریتانیا و ایالات‌متحده بوده است.