دلیل مصمم بودن عربستان برای همکاری با ایران

فیصل بن‌فرحان وزیر خارجه عربستان سعودی، روز شنبه در حالی به تهران سفر کرد که این سفر در زمان افتتاح سفارت و کنسولگری ایران در عربستان که مقام ارشد وزارت خارجه نیز حضور داشت از قبل تنظیم شده بود. در این رابطه هر چند یکی از دلایل سفر وزیر خارجه عربستان بحث بازگشایی سفارت و کنسولگری این کشور بود اما به شخصه معتقدم که این سفر تنها جنبه نمادین ندارد، بلکه به موازات تغییر در سیاست خارجی عربستان، سعودی‌ها امروز برای توسعه روابط با ایران بسیار جدی و مصمم هستند، چراکه عربستان سعودی اکنون یک سیاست خارجی توسعه‌گرا را در پیش گرفته و به دنبال استفاده از فرصت‌های موجود در غرب و شرق به صورت توامان است.

به ویژه با تحولاتی که امروز در زمینه تکنولوژی‌های جدید، هوش مصنوعی و غیره در دنیا ایجاد شده، طی یکی دو دهه آینده قاعدتا نفت اهمیت امروز خود را از لحاظ انرژی از دست خواهد داد. بنابراین سعودی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که باید با سیاستی جدید تحولی را ایجاد کنند تا زمانی که ارزش نفت کاهش یافت، بتوانند خود را به صورت یک کشور نوین و نوساخته در نظام جهانی مطرح کنند.

آنها در درجه اول برای رسیدن به این هدف نیاز به آرامش و ثبات در خلیج‌فارس دارند؛ موضوعی که دستیابی به آن مستلزم این است که کشورهای جنوبی خلیج‌فارس به خصوص عربستان به ایران نزدیک شوند و همکاری داشته باشند. این موضوع همچنین می‌تواند علاوه بر کاهش نیروهای خارجی در منطقه به درگیری‌ها مانند جنگ یمن یا کاسته شدن از چالش‌های تروریستی نیز کمک کند، لذا نمی‌توان سفر وزیر خارجه عربستان به ایران را تنها از جنبه نمادین آن بررسی کرد. حتی می‌توان گفت اگر دو طرف در جلب اعتماد یکدیگر موفق شوند، سرعت همکاری‌های ایران و عربستان نسبت به گذشته افزایش می‌یابد و می‌تواند به بخش‌های اقتصادی نیز سرایت کند.

در همین راستا ایران می‌تواند سرمایه‌های عربستان را مانند کشورهای دیگر به سوی خود جلب کند. در واقع اولویت‌بندی برای این موضوع نیز علاوه بر مطلوبیت از اهمیت زیادی برخوردار است؛ به عنوان مثال امروز کشور ما در زمینه تامین آب شرب به خصوص در مناطق جنوبی کشور درگیر مشکلاتی است که سعودی‌ها می‌توانند با توجه به تجربه‌ای که در این زمینه دارند در بخش دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن در ایران سرمایه‌گذاری کنند. به همین دلیل است که معتقدم شرایط به‌وجود‌آمده، فرصت خوبی را برای دو کشور فراهم کرده که نیاز است به سرعت اعتمادزایی میان تهران و ریاض در راستای تقویت و گسترش حوزه‌های همکاری افزایش یابد.