روزنامه آفرینش نوشت:شايد هيچ زمان ديگري به اندازه امروز، تغيير و تحولات آمريكا تا اين حد مورد رصد رسانهها و كارشناسان حوزه سياست خارجي قرار نداشته است. چراكه همواره گزينههاي رياست جمهوري از اشخاص سياسي شناخته شده دو حزب ايالات متحده بودند كه ميشد از كارنامه قبلي آنها پيش بينيهايي را نسبت به سياستهاي آينده دولت آمريكا به دست آورد. اما هم اينك انبوه تفاسير سياسي در مورد عملكرد ترامپ به وجود آمده كه هيچ يك قابل استناد نيستند و نميتوان با قطعيت درمورد عملكرد احتمالي آن سخني به ميان آورد.
عملكرد ترامپ درمورد برجام حساس ترين بخش از اقدامات اجرايي وي خواهد بود كه ارتباط مستقيمي در وضعيت اقتصادي و سياسي ايران خواهد داشت. جداي از اظهارات انتخاباتي ترامپ كه درابتدا برجام را قبول نداشت و پس از آن از موضع قبلي عقب نشيني كرد، اخيراً گزينه وزارت خارجه دولت وي اظهار داشته است كه بايد برجام را مورد بازبيني قرار داد. اين صحبتهاي وي در حالي است كه مفاد برجام از سوي سايركشورهاي حاضر در مذاكرات مورد تاييد است و از آن حمايت ميكنند.
البته مقامات وزارت خارجه كشورمان به اين اظهارات واكنش نشان داده و اعلام كردهاند كه به هيچ وجه اجازه بازبيني در برجام را نخواهند داد. اين ادعاي وزيرخارجه احتمالي آمريكا درحالي است كه مذاكره كنندگان ايران و آمريكا در وين در حال گفتگو پيرامون شكايت كشورمان از نقض برجام و بدعهديهاي طرف مقابل هستند. هيئت آمريكا در وين درمورد قانون تحريمهاي ده ساله آيسا ابراز داشتهاند كه هيچگونه تبعات اجرايي نداشته و تهديد براي برجام نخواهد بود. اما در مقابل از سوي دولت آينده آمريكا شاهد نگرش ديگري در اجراي برجام هستيم.
از اين واكنشها بايد دريافت كه مسلماً برخورد دولت آمريكا با برجام وراي رويه كنوني خواهد بود. لذا بايد با نوع برخوردهاي سياسي و تعاملات لازم با ديگر اعضاي ۱+۵ مانع از دخل و تصرف و يا بازبيني احتمالي ويا هر خللي در روند اجراي برجام شد. بايد به اين مسئله اذعان داشت كه برهم خوردن برجام ضربه سنگيني بر ساختار و برنامههاي اجرايي ما خواهد زد و ترامپ و حمايان داخلي و خارجي وي نيز دقيقا به دنبال همين موضوع است.
به لحاظ اقتصادي برهم زدن برجام موجب تعليق بسياري از فعاليتهاي تجاري ما خواهد شد. برداشته شدن تحريمها همچون روزنهاي بود كه تنفس را به اقتصاد ما برگرداند. حال اگر بسياري از مراودات اقتصادي ما به سبب سياستهاي آمريكا به حالت تعليق درآيد، تامين هزينههاي كشور و رونق كسب و كار با خلل جدي مواجه خواهد شد. اين موضوع به هيچ وجه به نفع ما نخواهد بود و حفظ برجام براي حفظ حداقلهاي اقتصادي كه فعلا از آن برخورداريم، امري واجب و ضروري است.
اما از ديگر آسيبهاي بررسي مجدد و يا تعليق برجام، درحوزه سياست داخلي ما خواهد بود. جداي از تاثير منفي شكست خوردن برجام براي دولت و تبديل شدن آن به نقطه ضعفي بزرگ، بايد به تبعات سنگين آن براي ملت نيز توجه داشت. قطعاً شكست خوردن برجام موجي از دوقطبي را در كشور به راه خواهند انداخت كه آتش آن در جريان انتخابات سال آينده شعله خواهد كشيد.
درحال حاضر كه برجام درحال اجراست، موافقان و مخالفان در قالب اختلاف سلايق يكديگر را تحمل ميكنند، اما پس از شكست يا بازبيني برجام و برهم خوردن نظم كنوني آن، نميتوان انتظار داشت كه موافقان و مخالفان در جريان انتخابات به بهانه موضع گيري يا حمايت از آن رفتار كنترل شدهاي داشته باشند. اين به معناي آشوب ويا درگيري فيزيكي نخواهد بود، بلكه تقسيم ملت به موافق و مخالف در برابر يك مسئله ملي كه اجماع نظام را باخود به همراه داشته، عملاً وحدت و يكپارچگي كشور را به خطر خواهد انداخت.
اما نكته ظريف ديگري كه دراحتمال آسيب برجام وجود دارد، كسب آراي مثبت و حمايت قاطع ديگر كشورهاي غربي و عدم اتكا به يكي ازآنهاست. درحال حاضر دربسياري از موارد مربوط به مسئله هستهاي و برجام، روسها نقش همراه را براي ايران بازي كردهاند، اما بايد بسيار حكمت آميز با اين مسئله برخورد كرد. چراكه درحال حاضر روسيه و آمريكا در فضايي غبار آلود قرار گرفتهاند كه همكاري يا دشمني آنها به خوبي قابل مشاهده نيست.
هرلحظه امكان دارد درآيندهاي نزديك تمام اين رقابتها و مخالفتهاي بين اين دو ابرقدرت خنثي شود و ما متضرر اصلي تلقي شويم. لذا بايد با همراه سازي و هم افزايي بيشتر ميان ديگر قدرتهاي غربي و امضاكنندگان برجام، هزينههاي نقض يا تغيير برجام را براي آمريكا و ياهمراهان احتمالي آن افزايش داد. نبايد فراموش كرد كه نفع بقاي برجام بيش از همه براي ايران خواهد بود تا بتواند درچنين فضايي فرصت هاي از دست رفته را جبران و به ريل توسعه بازگردد.
- 11
- 6