حسین امیرعبداللهیان، معاون امور بینالملل مجلس شورای اسلامی، درصدد است دیپلماسی پارلمانی را وارد ریل قطار سریعالسیر کند. او میکوشد موضوعات مغفول را در دستور کار دیپلماسی پارلمانی قرار دهد. یکی از این موضوعات، پرونده امام موسی صدر است. او معتقد است تازمانيکه سندی متقن مبنی بر شهادت امام موسی به دست نیامده نباید از پیگیری این پرونده بازماند و میگوید از هر فرصتی برای مشخصشدن سرنوشت او استفاده میشود.
در یک سالی که به معاونت بینالملل مجلس منصوب شدهاید، مهمترین اقدامی که در دیپلماسی پارلمانی انجام دادید، چیست؟
در همهجای دنیا متعارف است که وقتی با کشوری در شرایط قطع رابطه هستیم یا یک موضوع خاص وجود دارد، در راستای دیپلماسی پارلمانی برای آن موضوع کارگروه پارلمانی تشکیل میدهند. در این زمینه با آقای دکتر لاریجانی مشورتی داشتم و ایشان هم استقبال کردند.
آقای بروجردی هم خیلی به پیشرفت این ایده کمک کردند تا در مجلس جاری و ساری شود. این در دنیا متعارف است که پارلمانها، گروههای دوستی-پارلمانی دارند. ٥، ۱۰ یا ۲۰ نماینده با همتایان خودشان در ایتالیا، اتریش، تونس، عراق و... ارتباط دارند و بر یکسری موضوعات مهم تمرکز میکنند.
ما علاوه بر این کار، با کشورهایی که در قطع رابطه هستیم، در راستای اهداف کشور و نظام کارگروه پارلمانی تشکیل دادهایم؛ برای مثال ما با بحرین در شرایط قطع رابطه هستیم؛ اما در پارلمان کارگروهی تشکیل دادیم متشکل از چهار نفر؛ یک خانم که نماینده حوزهای است که بیش از ٤٠ درصد مردم آن حوزه، اهل سنت هستند، یک نماینده مسیحی، یک نماینده اهل سنت و یک نماینده هم از بین شیعیان. این کارگروه با این ترکیب قرار است بحثهایی درباره بحرین را با استفاده از ظرفیت پارلمانی پیش ببرد.
عربستان چطور؟
بله، برای عربستان هم به همین ترتیب کارگروه پارلمانی تشکیل شده است.
این کارگروه با کشور مقابل تماسی دارد؟
این کارگروهها تشکیل شده و برنامهریزیهایشان را شروع کردهاند. هدف غایی این است که از ظرفیت این کارگروه در راستای عملیاتیکردن سیاستهای نظام در قبال کشوری که با آن قطع رابطه کردهایم، استفاده کنیم؛ برای مثال در حوزهای مانند بحرین، بخشی از نگاه این کارگروه به مردم بحرین و مطالبات مردم این کشور است، بخشی از نگاه این کارگروه این است که از فرصتها برای کمک به تحقق گفتوگوی سیاسی داخل بحرین با حفظ اصول عزت، مصلحت و حکمت بهره بگیریم. درباره سودان، درباره عربستان، درباره میانمار و... کارگروههای پارلمانی شکل گرفته است.
درباره عربستان چه موضوعاتی را پیگیری میکنید؟
این کارگروه قرار است متناسب با تحولاتی که روابط ما با عربستان دارد، به دستگاه دیپلماسی کمک کند. مثلا ما الان موضوع حج را داریم، بخشی از فعالیتها میتواند کمک به این موضوع باشد. عربستان سعودی امروز بهعنوان سردمدار تروریسم در منطقه عمل میکند. ما باید از ظرفیت پارلمانی خود استفاده کنیم و در اروپا و جاهایی که این امکان وجود دارد، این رفتار نادرست عربستان تشریح شود. ممکن است فردا به نقطهای برسیم که حاکمان جنگطلب عربستان درصدد رویکرد عاقلانه برآیند، شاید کارگروه پارلمانی در راستای کمک به بازگشت روابط طبیعی بین تهران و ریاض بتواند از ظرفیت خودش استفاده کند.
درباره ایالات متحده هم کارگروهی وجود دارد؟
در ارتباط با آمریکا نه.
خط قرمز است؟
نه، بر این موضوع تمرکز نکردهایم، چون کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی ما بهدقت بهطور تخصصی به تحرکات کنگره و سنا در آمریکا بهموقع پاسخ میدهند و جلسات مداومی دارند. ما نخواستیم یک کار موازی انجام شود. در سالگرد ربایش چهار دیپلماتمان در لبنان، خانواده آنها جلسهای با کمیسیون سیاست خارجی داشتند.
کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی کارگروهی درون خود از اعضای این کمیته تشکیل داد تا بتواند ابعاد این موضوع را تا تعیین سرنوشت این عزیزان مشخص کند. برای بحث برجام و آمریکا در کمیسیون سیاست خارجی و امنیت با نظرات رئیس و هیئترئیسه اینگونه کارها انجام میشود. ما در مشورت با آقای بروجردی و آقای دکتر لاریجانی حوزههایی را که احساس کردیم مسکوت مانده، سعی میکنیم فعال کنیم.
مثلا مسئله سرنوشت امام موسی صدر هم جزء کار این کمیته است؟
بله، میتواند باشد. برای امام موسی صدر وزارت خارجه سالهاست که دارد کار میکند.
اما به نظر میرسد این پرونده کاملا متوقف است. در آخرین مصاحبهای که دراینباره با شما داشتم، گفتید هیچ پاسخ مشخصی دراینباره از طرف مقابل دریافت نکردهاید.
بالاخره از هر فرصتی استفاده میشود، ولی همه امور رسانهای نمیشود. هرکدام از مسئولان وزارت خارجه که در ارتباط با موضوع هستند، سعی میکنند در پیگیریهایشان این موضوع را مدنظر قرار دهند. نکتهای که وجود دارد این است که بعضی از پروندهها به دلایل مختلف به پروندههای فرسایشی و طولانی تبدیل شدهاند که همیشه شوکهایی به آنها وارد میشود که چه وزارت خارجه، چه پارلمان و چه دستگاههای دیگر به خودشان بیایند و برای تعیین وضعیت آن کمک کنند. بالاخره خانواده امام موسی صدر هم ظرفیت بالایی برای پیگیری دارند.
مؤسسهای که خواهر محترمه امام موسی صدر در بیروت دارند، دختر امام موسی صدر که بعضی از کارها را انجام میدهند. داماد ایشان که خواهرزاده امام موسی صدر است هم تلاشهایی در این راستا انجام میدهند. بالاخره این جزء موضوعاتی است که وزارت خارجه سالها از هر موقعیتی استفاده کرد که بتواند آن را به سرانجام برساند، دستگاههای دیگر نظام هم تلاش زیادی کردهاند، بهویژه سفیر وقت ما در لیبی.
پس از سقوط قذافی، آقای دکتر اکبری تلاشهای قابل تقدیری داشت. حزبالله لبنان و آقای نبیهبری هم پیگیریهای زیادی داشتهاند. میتوانم بگویم هم درباره چهار دیپلمات ربودهشده ما در لبنان و هم در ارتباط با امام موسی صدر اگر نمیتوانیم با قاطعیت بگوییم امام موسی الان در فلان نقطه است، اگر نمیتوانیم بگوییم چهار دیپلمات ما دقیقا در کدام نقطه فلسطین اشغالی هستند، اما حداقل میتوانیم با قاطعیت بگوییم هیچ مستند قویای که بتوانیم روی میز بگذاریم و بگوییم امام موسی صدر شهید شده است یا چهار دیپلمات ما شهید شدهاند، نداریم. بهتازگی با همسر شهید سمیر قنطار، مبارز فلسطینی که ۳۰ سال در زندانهای رژیم صهیونیستی بود، دیدار داشتم؛ او حرف جالبی میزد؛ اینکه سالها پیش صهیونیستها عکسی از جسد سمیر قنطار پخش کردند.
او در زندان خوابیده بوده و از او عکس گرفته بودند و بهعنوان سند در یکی از اسناد ارائه داده بودند که مثلا کشته شده است. ولی با وجود اینکه عکس جسد او را هم ارائه داده بودند، بعد از ۳۰ سال که هیچکس از او خبری نداشت، آزاد و تبادل شد و البته متأسفانه دو سال بعد صهیونیستها در سوریه او را هدف قرار دادند و به شهادت رساندند. وقتی آدم این نمونهها را میبیند، به خانواده این چهار دیپلمات ربودهشده و خانواده امام موسی صدر حق میدهد که نباید با سادهاندیشی بگوییم آنها شهید شدهاند درحالیکه سندی نداریم و درعینحال یک طرف پرونده رژیم صهیونیستی دروغگو و نامشروع است. همه وظیفه داریم برای تعیین سرنوشت قطعی این مجاهدان، تلاشمان را ادامه دهیم.
- 15
- 5