روزهای سرنوشت سازی را برای برجام شاهد هستیم. ترامپ و تیم او سخت ترین مواضع را نسبت به این توافق بین المللی داشته اند و گمانه زنی های بسیاری نسبت به آن شکل گرفته است. ترامپ پس از به قدرت رسیدن به عنوان رئیس جمهور امریکا، علیرغم انتقادهای بسیار به برجام، دو بار آنرا تایید کرده است. اما پس از تایید آن در سررسید سه ماه پیش، بیان داشت که به بررسی سیاست کلی خود در قبال ایران خواهد پرداخت.
اکنون در حالی به سررسید اکتبر نزدیک می شویم که هنوز سیاست امریکا و ترامپ در قبال ایران و برجام مشخص نیست. آیا برجام این بار هم به سلامت از زیر دست ترامپ خارج خواهد شد یا تصمیم دیگری در باره آن گرفته شده است؟
در همین راستا شیرین هانتر استاد ایرانی-آمریکایی دانشگاه جورج تاون با نامه نیوز گفت و گو کرده که از نظر می گذرانید.
****
باتوجه به اینکه ترامپ گفته بود سیاست خود را در قبال ایران بررسی خواهد کرد، در حال حاضر به نظرتان در نزدیکی سررسید اکتبر برجام، ترامپ و تیم او به انسجام خاصی در قبال ایران رسیده اند؟
من فکر نمی کنم که ترامپ استراتژی منسجمی درباره ایران انتخاب کرده باشد. اگر امریکا می خواهد تغییری در ایران به وجود آورد، گزینه‌های زیادی ندارد. البته می تواند تحریمهای جدید که شامل فروش نفت ایران هم بشوند دوباره برقرار کند.
یا می تواند با فروش نفت امریکا مشتریان ایران را از دستش بگیرد. اما همچنان که در گذشته هم چنین تحریم هایی منجر به تغییر رفتار ایران در قبال بعضی مسائل که مهمتر از همه روابط ایران با حزب الله و حماس و دیدگاه ایران نسبت به اسرائیل نشد اینبار نیز تحریم ها موثر نخواهد شد. بنابراین تنها گزینه دیگر حمله نظامی است. اما ترامپ ممکن است از جنگ حرف نزند تا ایران را با حمله سریع غافلگیر کند. شاید منظورش از آرامش قبل از طوفان همین باشد. به هر حال بهتر است ایران خود را برای بدترین سناریوی آماده کند. اگر چنین نشد چه بهتر.
اگر برجام از سوی ترامپ رد شود چه اتفاقی در کنگره برای آن خواهد افتاد؟ نظرات متفاوتی در کنگره وجود خواهد داشت؟
ترامپ برجام را رد نخواهد کرد. بلکه خواهد گفت که ایران روح آنرا اجرا نکرده است. در کنگره هم به بهانه های دیگر تحریمهای جدیدی بر ایران تحمیل خواهد کرد. متاسفانه طرفدران اسرائیل در کنگره زیاد هستند و اسرائیل هم می خواهد با برقراری تحریمهای جدید مانع آن شود که اقتصاد ایران جان بگیرد. عربستان سعودی و بعضی از شیخ نشینهای خلیج فارس هم در این مسیر می کوشند. به طور کلی کنگره می خواهد هم مزایای برجام برای امریکا را حفظ کند و هم فشار بیشتر به ایران وارد کند.
به نظر می رسد ترامپ می خواهد برجام را رد کند. آیا تبعاتی برای او در این زمینه نخواهد بود؟ سود رد کردن برجام بیشتر از حفظ آن برای آمریکا است؟
البته در صورت لغو برجام حیثیت امریکا تا حدی آسیب خواهد دید اما این عمل تاثیر زیاد و فوری بر منافع اقتصادی و سیاسی امریکا نخواهد داشت. کشورهای دیگر اگر هم امریکا را به خاطر اینکار سرزنش کنند روابط خود را با او ادامه خواهند داد.
در شرایط فعلی و با توجه به سیاست ترامپ که مغرور، پرخاشگر و تا حدی بچه گانه است ترامپ با ایران مذاکره نخواهد کرد مگر اینکه اول از طرف ایران نشانه های انعطاف دیده شود. اما اظهارات اخیر برخی از فرماندهان سپاه نشان می دهد که چنین انتظار را از ایران نمی توان داشت. بطور کلی ترامپ بر خلاف اوباما یک طرز فکر و روش امپراطور مابانه دارد و حاضر نیست با ایران در یک سطح برابر گفت و گو کند. دولت ایران از فرصت زمان اوباما برای برگزاری رابطه طبیعی با امریکا استفاده نکرد. اگر از این فرصت استفاده شده بود دیگر امروز این مسئله مطرح نبود.
محمد اکبری
- 11
- 1
