سی‌ان‌ان: ایران برنوار شمالی جهان عرب مسلط شده است

به گزارش سی‌‌ان‌ان، تجربه سال‌ها جنگ به شرکای ایران اجازه داد تا در نهایت در بخش عمده مناطق جنگی پیروز میدان شوند. برای دشمنان ایران، این عکس تعبیر کابوس بوده است. این یک لحظه، نشانگر پیروزی ایران بود و این اطمینان‌خاطر به‌وجود آمده که حالا نوار اراضی لبه شمالی مرز جهان عرب به کنترل درآمده است، نواری به بزرگی مرزهای ایران تا دریای مدیترانه.

از بسیاری جهات، تصویر این گردهمایی در مرز که با حمایت ایران برگزار و به وسیله رسانه‌های نزدیک به حزب‌الله در ماه نوامبر منتشر شد، لحظه‌ای تعیین‌کننده در سال ۲۰۱۷ بوده است. این نشان دهنده بازگشت ایران و به نوبه خود شکست سیاست خارجی آمریکا بود. درحالی‌که دونالد ترامپ گفته بود که بیشترین اقدامات خود را علیه ایران به کار خواهد گرفت و پیشروی‌های آنها را معکوس خواهد کرد، وی ناآگاهانه به برخاستن ایران کمک کرده است. ترامپ قول داده بود که شکست داعش مهم‌ترین اولویت کاری وی است و نیروهای آمریکایی نیز در این زمینه توانستند به پیروزی‌هایی دست یابند. اما فراتر از این اولویت، سیاست آمریکا در خاورمیانه حکایت از سردرگمی و تناقض دارد که متحدان ایالات متحده را شگفت‌زده کرده و آنها را به سمت دشمنان واشنگتن هل داده است.

اقدام جنجالی در مورد بیت‌المقدس

نزدیک‌ترین مثالی که می‌توان در مورد سردرگمی ایالات متحده ارائه کرد به ماه دسامبر باز می‌گردد که ترامپ، قدس را به‌عنوانپایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و او حتی در این زمینه توصیه دوستان نزدیک خود از جمله عربستان سعودی و اردن را جدی نگرفت. علیه این اقدام ترامپ تظاهرات خیابانی خیلی سریع در سراسر جهان شکل گرفت و همپای آن نیز مخالفان اقدامات وسیع‌تری انجام دادند تا این حرکت منفی ترامپ را بسیار برجسته کنند. یک هفته پس از اعلامیه رسمی ترامپ یک جلسه فوری از سوی رهبران مسلمان دنیا در استانبول برگزار شد و این اقدام ترامپ را محکوم و وی را به ایجاد مانع در جهت تحقق صلح خاورمیانهمتهم کردند.

محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین گفته است: ایالات متحده تصمیم گرفته است از میانجی بودن خود استفاده کند اما خود را در ایفای نقش در پروسه صلح نالایق نشان داده است. ما نباید نقش آمریکا در صلح خاورمیانه را بپذیریم. آنها ثابت کرده‌اند که کاملا به نفع اسرائیل بازی می‌کنند. این همان محمود عباسی است که در ماه مه در کنار ترامپ ایستاد و گفت که با تو ما امیدوار شدیم. البته این تنها محمود عباس نبود که در آن جلسه علیه ترامپ موضع گرفت. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران و ملک عبدالله پادشاه اردن و آل ثانی، امیر قطر نیز در میان کسانی بودند که از ترامپ به شدت انتقاد کردند.

مرد خاورمیانه‌ای ترامپ

در این زمان پر سر و صدا، نزدیک‌ترین متحد عرب برای دونالد ترامپ، شاهزاده محمد بن‌سلمان ۳۲ ساله است که به‌طرز غیره‌منتظره‌ای در داخل عربستان آزادی‌های لیبرالی اعطا کرده است. او در داخل به زنان آزادی رانندگی داده و دستور بازگشایی سینماها را هم صادر کرده است، با این حال او در تصمیماتش در امور خارجی محاسبات غلطی داشته است.

اعتقاد بر این است که مسوول اصلی فاجعه یمن محمد بن‌سلمان است. او بوده که تحریم‌های بی‌اثری علیه قطر اعمال کرده و سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان را هم مجبور کرده بود تا یک استعفای بی‌اثر بدهد. از تازه‌ترین اقدامات اشتباه او نیز می‌توان به بازداشت بانکدار اردنی-فلسطینی صباح المصری اشاره کرد که مهم‌ترین سرمایه‌گذار در فلسطین به حساب می‌آید.

محمد بن سلمان بسیار تلاش کرده است تا بتواند بازیگران کلیدی جهان عرب را با خود همراه کند اما در نهایت به موج احساسات ضد سعودی دامن زده است. این در حالی است که ایالات متحده به درخواست عربستان سعودی و اسرائیل تلاش می‌کند تا اتحادی علیه ایران به‌وجود آورد. دهه‌ها تحریم و تلاش برای انزوای دیپلماتیک ایران نتوانسته نفوذ این کشور را در منطقه خنثی کند و احتمالا نیز بعد از این هم نخواهد توانست در راستای این هدف قدیمی موفق شود. افزون بر این تحت شرایط به‌وجود آمده، برقراری صلح بین اسرائیل و فلسطین غیرممکن شده است.

از زمان باراک اوباما اشتباهاتی در سیاست خارجی به‌وجود آمده است اما به نظر می‌رسد سیاست خارجی سردرگم دونالد ترامپ بر این بازی استوار است که از بحرانی به بحران دیگر حرکت کند.