سوم دي، قطع‌نامه‌اي با ١٢٢ رأي موافق، ١٠ رأي مخالف و ٢٤ رأي ممتنع در مجمع عمومي سازمان ملل تصويب شد. اين قطع‌نامه از دولت ميانمار مي‌خواهد به خشونت عليه مسلمانان روهينگيا پايان دهد و دبيرکل سازمان ملل را به تعيين فرستاده‌اي ويژه براي ميانمار موظف مي‌کند؛ اما ايران زمان رأي‌گيري براي تصويب قطع‌نامه عليه ميانمار غايب بود. علت اين غيبت را نماينده ايران در سازمان ملل در بيانيه‌اي توضيح داده است.
به گزارش ايسنا، نماينده ايران در سازمان ملل با تأکيد بر اينکه از ميانمارمي‌خواهيم تا به مشکلات حل‌نشده طولاني و وضعيت جامعه مسلمانانش از‌جمله از طريق بازگرداندن حق شهروندي آنها رسيدگي کند، اعلام کرد که جمهوري اسلامي ايران با توجه به بهره‌برداري سياسي از اهداف کميته سوم در رأي به قطع‌نامه L,٤٨/٧٢ اين کميته شرکت نخواهد کرد. بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت خارجه گفت بيانيه ايران در حمايت از مسلمانان روهينگيا به معناي ثبت رأي مثبت ايران است.
چه کساني رأي منفي دادند؟
به غير از ايران که در زمان رأي‌گيري در مجمع عمومي سازمان ملل حاضر نبود، روسيه، چين و سوريه کشورهايي بودند که به اين قطع‌نامه رأي منفي دادند؛ اما دليل اين رأي منفي چه بود؟ يوسف مولايي، استاد حقوق بين‌الملل، به «شرق» مي‌گويد: «در مجمع عمومي سازمان ملل، نمايندگان دولت‌ها حضور دارند و موضع‌گيري آنها بيشتر سياسي است تا حقوقي؛ حتي در موضوع حقوقي هم اراده حاکميت‌ها تأثيرگذارتر است؛ بنابراين از اين منظر حضور‌نیافتن ايران و رأي منفي روسيه، سوريه و چين قابل تبيين است». او ادامه مي‌دهد:
«پيام حضور‌نیافتن ايران اين است که به رويه‌هاي کميته سوم حقوق بشر سازمان ملل که بارها عليه ايران قطع‌نامه صادر کرده، رسميت نمي‌دهد؛ اما حضور‌نیافتن خيلي بهتر از رأي منفي است؛ رأي منفي همه نگاه‌های حمايتي ايران از روهينگيا را مورد تشکيک قرار مي‌داد. ايران در حضور‌نیافتن در موقع رأي‌گيري، حساب‌شده عمل کرده است». او معتقد است: «روسيه اگرچه بلوک رأي مخالف عليه قطع‌نامه نيست؛ اما دو خط را دنبال مي‌کند: خطي جداي از غرب که مي‌خواهد به خود هويت مستقلي دهد؛ از سوي ديگر خود روسيه بارها به دليل مسائل حقوق‌بشري در چچن، اوکراين و بقيه موارد درگير بوده است و رأي عليه ميانمار به‌نوعي تأييد رأي عليه خود است. سوريه هم شنونده پيام روسيه است؛ اما چين در جنوب شرقي آسيا سياست فعالانه‌اي را دنبال مي‌کند. چين با ميانمار مناسبات بسيار جدي‌اي دارد و نمي‌خواهد به دليل مسئله روهينگيا، اين مناسبات به هم بخورد. از سوي ديگر چين در مسئله حقوق بشر وضعيت مناسبي ندارد. مسائلي مانند وضعيت مسلمانان در اين کشور. براي همين اين رأي‌دادن‌ها را بايد سياسي تحليل کرد، نه حقوقي».
از توييتر تا تلگرام
غيبت پرحاشيه؛ روز گذشته حضور‌نیافتن ايران در زمان رأي‌گيري در مجمع عمومي سازمان ملل عليه دولت ميانمار موضوع پرجدال شبکه‌هاي اجتماعي تلگرام و توييتر بود. عبدالله رمضان‌زاده، سخنگوي دولت اصلاحات و فعال سياسي اصلاح‌طلب، در کانال تلگرام خود با طرح اين سؤال که چرا «به نفع {عليه} ميانمار رأي نداديم؟» نوشته است: «دفتر نمايندگي ايران در نيويورک درباره رأي به محکوميت دولت ميانمار در سازمان ملل توضيح داد: «... کشورمان در سه دهه اخير يکي از قربانيان مستمر سياست‌زدگي کميته سوم در قبال وضعيت‌هاي کشوري بوده است؛ زيرا ايران همواره يکي از مشتريان قطع‌نامه‌هاي حقوق‌بشري آن بوده است...
سياست اصولي ايران در قبال طرح وضعيت‌هاي کشوري در کميته سوم مخالفت با آن بوده است. ايران در همه سخنراني‌هاي خود کميته سوم را سياست‌زده و براي طرح وضعيت‌هاي کشوري نامناسب برشمرده است... . کشورمان نيز هنگام تصويب قطع‌نامه در کميته سوم بيانيه‌اي در محکوميت اقدامات دولت ميانمار و تقدير از دولت بنگلادش قرائت کرد». او در ادامه مي‌پرسد:
«آيا ادعاي وزارت خارجه صحيح است؟ برخلاف اظهارنظر وزارت خارجه ايران سال ٢٠١٧ در موارد متعددي در کميته سوم سازمان ملل رأي داده است: ١٤ نوامبر ۲۰۱۷، رأي منفي ايران درباره وضعيت حقوق بشر در ايران؛ ۱۴ نوامبر ۲۰۱۷، رأي منفي درباره وضعيت حقوق بشر در شبه‌جزيره کريمه؛ ۱۴ نوامبر ۲۰۱۷، رأي منفي ايران به وضعيت حقوق بشر در سوريه و ۲۰ نوامبر ۲۰۱۷، رأي مثبت ايران به خودمختاري فلسطيني‌ها».
طيبه سياووشي، نماينده تهران در مجلس دهم، هم در صفحه توييتر خود نوشته است: «موضوع را از وزارت خارجه پيگير شدم. گويا رأي‌گيري در کميته سوم حقوق بشر بوده که هميشه آرايي عليه ايران داشته. در خبر هم آمده که ايران غايب بود و مطلعان وزارت خارجه گفتند اگر رأي بدهيم، به آراي صادر‌شده عليه خودمان مشروعيت مي‌بخشيم. با‌اين‌حال آنها امروز عليه دولت ميانمار بيانيه دادند».
علاوه بر فعالان سياسي، کاربران عادي توييتر هم به رفتار ايران واکنش نشان داده‌اند. يکي از کاربران توييتر نوشته است: «به‌عنوان نماينده مردم بايد از وزير امور خارجه سؤال کرد چرا ايران در سازمان ملل به جنايت عليه روهينگيايي‌ها رأي نداد؟ آن‌همه مانور رسانه‌اي کجا و اين حرکت کجا؟». سردبير سايت مشرق هم در صفحه توييتر خود به دليل ايران براي غيبت در رأي‌گيري يعني «سياست‌زده»بودن کميته سوم اشاره کرده؛ اما با انتشار تصاويري از نتيجه رأي‌گيري‌هاي قبلي گفته است: «ايران در موارد قبلي در رأي‌گيري‌ها شرکت کرده است؛ از‌جمله در دفاع از فلسطين، سوريه و کريمه!».
«پوريا» يکي از کاربران توييتر، در واکنشي به رأي‌ندادن ايران به قطع‌نامه عليه ميانمار نوشت: «مسئله غيبت ايران در رأي‌گيري ميانمار داستاني در حال توسعه است. ايران گفت به‌واسطه سابقه سياست‌زده کميته سوم رأي نداده اما مشخص شد در موارد ديگري رأي داده است. «حميدرضا»، کاربر ديگر توييتر، هم نوشته است: «مجمع عمومي سازمان ملل با تصويب قطع‌نامه‌اي، خواهان توقف عمليات نظامي ميانمار عليه مسلمانان روهينگيا در استان راخين و تعيين فرستاده ويژه براي اين منظور شد. ايران رأي نداد، روسيه، چين، سوريه، بلاروس، کامبوج، لائوس، فيليپين، ويتنام، زيمبابوه، و ميانمار، رأي مخالف دادند».
گفته مي‌شود قطع‌نامه عليه ميانمار به پيشنهاد عربستان‌سعودي در کميته سوم سازمان ملل ارائه شد. کميته سوم سازمان ملل يکي از کميته‌هاي شش‌گانه اين سازمان است که به مسائل فرهنگي، اجتماعي و حقوق‌بشري مي‌پردازد. از ٢٥ آگوست (چهارم شهريورماه) تا ٢٤ دسامبر٢٠١٧ (سوم دي‌ماه ١٣٩٦) چهارماه مي‌گذرد؛ همان زمان که مسلمان‌هاي روهينگياي ساکن ايالت «راخين» به گفته سازمان ملل متحد و سازمان‌هاي حقوق‌بشري «تحت‌ستم‌ترين مردم جهان» توصيف شدند، ظلم دوباره آغاز شد. گزارش‌هاي مستند بين‌المللي نشان از آن دارد که در ماه‌هاي گذشته شديدترين نوع کشتار و آزار عليه اقليت مسلمان روهينگيا به نحوي سازمان‌‌يافته انجام شد، چنان‌که سازمان‌هاي بين‌المللي اقدامات ارتش ميانمار را يک نسل‌کشي و پاکسازي قومي تمام‌عيار توصيف کرده‌اند. حالا چهار ماه بعد از حوادثي که بر مسلمانان روهينگيا گذشت، عربستان‌سعودي و کميته سوم سازمان ملل قطع‌نامه‌اي را عليه ميانمار تصويب مي‌کنند و عده‌اي به دلايل سياسي عدم‌همراهي را تنها راه ممکن مي‌دانند.
ليلا ابراهيميان
- 16
- 1
