واشنگتن – تهدید پرزیدنت ترامپ مبنی بر پاره کردن توافق هسته ای ایران پایتخت های اروپا را به شدت برای حفظ برنامه جامع اقدام مشترک، نه دوباره نویسی آن؛ بلکه با تنظیم قراردادی تکمیلی که برنامه موشکی ایران و توانایی ایران برای تولید سوخت هسته ای را برای همیشه متوقف می کند، به تکاپو انداخته است. اروپایی ها و آمریکایی ها قرار است در مذاکرات آتلانتیک که بنا است ماه آینده در برلین برگزار شود از آقای ترامپ ضمانت بگیرند که وقتی مذاکرات انجام شد دیگر خواسته ای مطرح نکند و با بهانه های دیگر آن را به خطر نیندازد.
آقای ترامپ توافق هسته ای که از سوی پرزیدنت باراک اوباما مورد مذاکره قرار گرفت را "بدترین توافق تاریخ" خونده و به فرانسه، آلمان و بریتانیا گفته است که یا تا پیش از ۱۲ مه آن را ترمیم می کنند یا ایالات متحده از آن خارج خواهد شد.خواسته های اروپا از سر اجبار است. رکس تیلرسون اخیرا در جریان سخنرانی در میان دیپلمات های آمریکایی در اروپا هشدارد داد که "در غیاب تعهد روشن از جانب شما (اروپایی ها) برای برطرف کردن نگرانی های برجام، ایالات متحده دیگر تحریم ها را تعلیق نخواهد کرد تا در توافق هسته ای ایران بماند."
دستور العملی که به نیویورک تایمز نشان داده شده بر این امر تاکید دارد که اروپایی ها با سه اصلاح کلیدی موافقت کرده اند: تعهد برای مذاکرات دوباره در خصوص حد و حدود آزمایش موشکی توسط ایران، اطمینان خاطر مبنی بر اینکه بازرسان آژانس هسته ای دسترسی بی قید و شرط به پایگاه های نظامی ایران داشته باشند، و افزایش زمان انقضای برداشته شدن محدودیت ها برای اینکه ایران بتواند تولید سوخت هسته ای را از سر بگیرد. تاریخ انقضای کنونی ۲۰۳۰ است.
دیپلمات های اروپایی گفته اند شانس آن وجود دارد که توافق دیگری بر سر برنامه موشکی و بازرسی ها انجام شود، اما در داخل توافق فعلی صورت نمی گیرد. استدلال آنها این است که بازنویسی بندهای توافق قدرت چانه زنی آنها را، نه فقط با ایران که با روسیه و چین، دو امضا کننده دیگر برجام می گیرد، و برهم خوردن توافق به گفته آنها دست ایران را باز خواهد گذاشت که به سمت سلاح هسته ای قدم بردارد.
مذاکرات پیش رو قرار است توسط برایان.اچ . هوک برگزار شود، حقوقدان خاموش جمهوری خواه که مدیر برنامه ریزی سیاسی وزارت امور خارجه است، گفته می شود او قرار است تضمین خواهی اروپایی ها را پس از مذاکرات به واشنگتن منتقل کند. دیپلمات های ایرانی می گویند نگران هستند که ناامیدی ترامپ از توافق چنان زیاد باشد که دوباره دلایل دیگری برای خروج از برجام پیدا کند.
ماه گذشته او هشدار داد که توافق "تحت بررسی ادامه دار قرار دارد و مشارکت ما می تواند توسط من به عنوان رئیس جمهور لغو شود."
حتی اگر ترامپ متعهد شود که در توافق باقی بماند، اصلا معلوم نیست که توافق پسین مورد علاقه روسیه و چین قرار بگیرد، ایران که جای خود دارد، ایرانی ها در هفته های اخیر این پیام را مخابره کرده اند، که قصد دارند پروژه ای تازه – ناوگانی از کشتی های هسته ای که توسط رآکتورهای ساخت ایران سوخت رسانی می شود – را راه اندازی کنند، به گفته آنها این پروژه تولید سوخت هسته ای را پس از پایان زمان محدودیت های هسته ای برجام توجیه خواهد کرد.
تنها حقیقت این است که ایالات متحده و اروپا دارند سعی می کنند خواسته های خود را با هم سازگار کنند تا هر دو طرف به راه حلی برسند که ترامپ را راضی کند و توافق را از بین نبرد.
تیم امنیت ملی رئیس جمهور – آقای تیلرسون، جیمز متیس، وزیر دفاع، و اچ. آر. مک مستر، مشاور امنیت ملی سه بار از رئیس جمهور خواسته اند از توافق خارج نشود. هر بار که ضرب الاجل تمدید تعلیق تحریم ها نزدیک می شود کار آنها سخت تر می شود.
مارک دوبویتز، از منتقدان برجام که با این وجود موافق ایده اروپایی ها است می گوید: "توافق تکمیلی ابزاری دیپلماتیک است که استفاده از آن به اروپایی ها امکان اعلام پیروزی می دهد."
دوبویتز که مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی ها است می گوید: "آنها می توانند بگویند توانستند توافق را حفظ کنند، در تعهدات خود ثابت قدم ماندند و دوباره مذاکره نکردند اما نگرانی های خود و ایالات متحده مبنی بر اینکه توقعات برجام خیلی کم است را برطرف کردند. "
- 19
- 2