آیا آنچه که آمریکا می‌خواهد، دست یافتنی است؟

به گزارش مهر، پایگاه اینترنتی شبکه سی ان ان در واکنش به سخنرانی «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا که بامداد دوشنبه به وقت محلی در موسسه هریتیج واشنگتن انجام شد نوشت: آنچه که پمپئو در این سخنرانی ۲۶ دقیقه ای گفت را می توان در یک جمله خلاصه کرد «هر چه که ما می گوییم انجام دهید، وگرنه شما را خرد می کنیم».

این سخنان نخستین موضع گیری شفاف آمریکا در قبال ایران از زمان اعلام خروج این کشور از برجام توسط «دونالد ترامپ» بود.

اکنون آمریکای ترامپ معامله بزرگ دیگری در سر می پروراند که عبارت است از تغییر ماهیت نظام ایران و اصول اساسی سیاست خارجی این کشور از جمله طرفداری از گروه های شیعی و فعالیت های منطقه ای.

این در حالی است که طرح معامله جدید با ایران که بیشتر به یک رویا شبیه است با کمک «محمد بن سلمان»، «بنیامین نتانیاهو»، «جان بولتون» و مجاهدین خلق به یک گزینه واقعی تبدیل شده است.

در این چارچوب و آنگونه که پمپئو اعلام کرد آمریکا قصد دارد دور جدیدی از تحریم های شدید را علیه ایران اعمال و اقتصاد این کشور را فلج کند. مگر این که ایران به شکل مسالمت آمیز به خواسته های آمریکا گردن نهاده و ماهیت خود را تغییر دهد.

سی ان ان در ادامه مطلب خود با به تمسخر گرفتن رویکرد دولت ترامپ در خصوص ایران افزود: به همین راحتی! این جدیدترین شاهکار ترامپ است که روسای جمهور پیشین آمریکا موفق به انجام آن نشدند.

آنچه که باید ایران انجام دهد تنها آزاد کردن شهروندان آمریکایی، پایان دادن به برنامه موشک های بالستیک، خروج از سوریه، حمایت نکردن از حوثی ها در یمن و حزب الله در لبنان و دیگر گروه هایی است که آمریکا آنها را تروریست می داند.

ترامپ مدعی است که با این روش، خاورمیانه به منطقه ای بهتر تبدیل خواهد شد. اما آیا آنچه که آمریکا می خواهد، دست یافتنی است؟

باید دانست که سیاست خارجی مبتنی بر واقعیات موجود است نه تصورات و خیال. از سوی دیگر اگر آمریکا در برجام می ماند و طی این مدت اقدام با اعتماد سازی می کرد، شاید می شد تصور کرد که در خصوص مسائل دیگر نیز با ایران به یک توافق برسد.

اما اکنون که آمریکا خروج خود را از برجام اعلام کرده نمی توان امیدی به هر گونه توافق احتمالی بین ایران و این کشور داشت.

هنوز مسائلی که پیش از برجام بین ایران و آمریکا مطرح بود فراموش نشده است. در آن زمان آمریکا خواهان توافق با ایران در مورد مسائلی بود که خیلی شبیه موارد مطرح شده در برجام است.

واشنگتن وعده داده بود در صورت دستیابی به چنین توافقی تحریم ها را برمی دارد، مناسبات دیپلماتیک خود را با ایران عادی می کند و زمینه بازگشت این کشور به جامعه بین الملل را فراهم می کند.

یعنی دقیقا همان وعده ای که به لیبی زمان «معمر قذافی» داد، اگر باور نمی کنید می تواند از خود او بپرسید ...

پمپئو در سخنانش نه تنها یک لیست بلند بالا از خواسته های خیالی آمریکا از ایران ارائه کرد بلکه به موقعیت داخلی و مردم ایران نیز پرداخت و گزارشی از اوضاع این کشور اعم از بیکاری و وضعیت اقتصادی گرفته تا وضعیت روانی نسل جوان ارائه داد.

وی در ادامه با ژستی در تضاد با آنچه که تا پیش از آن گفته بود ادعا کرد که «با مردم ایران کاملا همدردی می کند»، یعنی همان مردمی که دولت آمریکا با سخت گیری بسیار اجازه ورودشان را به خاکش نمی دهد.

مشخص نیست با چه استدلالی پمپئو گمان می کند که این راهبرد جدید جواب خواهد داد. تحریم هایی که آمریکا روی آن مانور می دهد تنها در صورتی موثر خواهد بود که دیگر کشورها نیز آن را رعایت کنند.

این در حالی است که ایالات متحده با توجه به موضع گیری اروپایی ها ممکن است با اقدامات یکجانبه علیه ایران، مناسبات دو سوی آتلانتیک را نیز به مخاطره اندازد. گذشته از این آمریکا نمی تواند برنامه جامعی برای کنترل مناسبات ایران با چین و روسیه ارائه کند.

پمپئو از لزوم تغییر رویکرد ایران سخن گفته است اما مسلم است که این اتفاق نخواهد افتاد. زیرا هیچ دلیلی وجود ندارد که ایران به چنین درخواست هایی پاسخ مثبت دهد. برای این کار نیاز به اعتمادسازی بیشتری نسبت به واشنگتن وجود دارد. با این حال ترامپ اعتماد نسبی گذشته را نیز با خروج از برجام از بین برده است.