چهارشنبه ۰۷ آذر ۱۴۰۳
۱۱:۰۷ - ۱۳ مهر ۱۳۹۷ کد خبر: ۹۷۰۷۰۳۳۹۱
سیاست خارجی

استاد دانشگاه راتگرز؛

قرار دادگاه لاهه پیروزی قانونی اما بدون دستاورد ملموس است

امیراحمدی,اخبار سیاسی,خبرهای سیاسی,سیاست خارجی
امیر احمدی اظهار داشت: درحالی‌که رای این دادگاه لازم الاجرا است متاسفانه ضمانت اجرایی ندارد، به عبارت دیگر، این پیروزی "قانونی" می‌تواند تهی از یک دستآورد ملموس باشد.

به گزارش ایلنا، دادگاه لاهه در ۱۱ مهرماه قرار موقت در مورد پیمان مودت ۱۹۵۵ را به نفع کشور ایران صادر کرد. بسیاری باور دارند که براساس این رای می‌توان در راستای کاهش تحریم‌های آمریکا علیه کشور گام برداشت و به نوعی اعمال آنها نقض این رای است. برای روشن شدن جزییات این رای، گفـت‌وگویی با دکتر هوشنگ امیراحمدی ترتیب داده‌ایم. وی معتقد است این رای هرچند یک پیروزی قانونی برای ایران است اما ضمانت اجرایی ندارد.

 

در ادامه مشروح گفت‌وگو با هوشنگ امیراحمدی را می‌خوانید:

 

نظر شما در مورد قرار دادگاه لاهه که در ۱۱ مهر اعلام شد چیست؟

دادگاه بین المللی لاهه، یکی از مهمترین نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد، با رای ۱۱ مهر ۱۳۹۷ خود پیروزی مهمی نصیب مردم ایران و آمریکا کرده است. در این رای اولیه و مشروط، که توسط رئیس آن از طرف ۱۵ عضو این دادگاه قرائت شد، پذیرفته می‌شود که "معاهده مودت" ۱۹۵۵ بین دو کشور کماکان بقوت خود باقی است و اینکه  دادگاه بین المللی لاهه احتمالا (نه هنوز حتما) حق ورود به شکایت ایران را دارد. آمریکا این حق را در رابطه با تحریم‌ها و برجام به چالش کشیده است.

 

رای دادگاه لاهه  یک پیروزی قانونی اما بدون دستاورد ملموس است

 این رای دادگاه لاهه تا چه اندازه ضمانت اجرایی دارد و می‌تواند اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران را خنثی کند؟

ایران شکایت خود را در تابستان گذشته در دادگاه مطرح کرد و طی آن خروج امریکا از برجام و تحریم‌های امریکا علیه خود را در چارچوب معاهده مودت به چالش کشید. دولت ایران امیدوار بود و هست که دادگاه در رابطه با کلیت تحریم‌ها  و برجام علیه امریکا رای بدهد. اما آنچه در ۱۱ مهر اتفاق افتاد بسیار محدود و بشکلی نمادین است.

 

 مشخصا، دادگاه  هنوز ورود به موضوع برجام و تحریم‌های جامع امریکا را در دستور کار خود ندارد و دخالت خود را صرفا به امور"انسان دوستانه" بسنده کرده است.  مطمئنا اگر دادگاه در همین حد بماند، رای خود را عملا نمادین خواهد کرد. متاسفانه در برجام ماده‌ای گنجانده نشده است که به دادگاه لاهه حق ورود در صورت نقض این قرارداد را بدهد.

 

با این وجود رای اولیه و مشروط ۱۱ مهرماه این دادگاه، پیروزی مهم اگرچه محدودی را نصیب ایران کرد. برابر این رای، دادگاه از دولت امریکا خواسته است که اطمینان حاصل کند، برابر روش‌های خود، برای انتقال و پرداخت اقلام مربوط به نیازهای انسان‌دوستانه مجوزهای لازم را صادر کند. از مهمترین این اقلام عبارتند از دارو، ابزارهای پزشکی، مواد غذایی، کشاورزی، یدکی و خدمات هواپیمایی که به ایمنی مربوط می‌شوند. درحالی‌که رای این دادگاه لازم الاجرا است متاسفانه ضمانت اجرایی ندارد، به عبارت دیگر، این پیروزی "قانونی" می‌تواند تهی از یک دستآورد ملموس باشد.

 

در گذشته هم دادگاه لاهه از این نوع آراء صادر کرده است اما طرفین اجرا نکرده‌اند، با این وجود این یک پیروزی نمادین برای ایران است. بزرگترین اشتباه ایران این خواهد بود که فرض کند این پیروزی مقدمه‌ای برای رفع تحریم‌های امریکا توسط این دادگاه شود. سوال این است که ایران با چه هدفی به این دادگاه رفته، معاهده مودت را برای امریکا روی میز گذاشته، و چگونه می‌خواهد از این پیروزی نمادین استفاده کند. 

 

دولت ترامپ با رای سازمان‌های بین المللی برخورد غیرمحترمانه‌ای دارد

به نظر شما واکنش دولت ترامپ چه می‌تواند باشد؟

دولت آقای ترامپ وقتی در ماه اوت گذشته بخشی از تحریم‌های دوره آقای باراک اوباما رییس جمهور قبلی امریکا را بدنبال خروج از برجام برگرداند،  قول داد که ممانعتی برای ارسال و پرداخت اقلام انسان دوستانه ایجاد نکند. معلوم نیست که رای دادگاه در جهت کمک به این قول عمل کند و یا اینکه دولت ترامپ را به لجبازی بیشتر ترغیب نماید و وضعیت را برای این نوع  اقلام انسان دوستانه حتی بدتر کند. متاسفانه دولت ترامپ و افراد کلیدی آن بسیار لجباز هستند و با رای سازمان‌های بین المللی برخورد غیرمحترمانه‌ای دارند.  تقریبا یک ماه از امروز، در ۵ نوامبر، دولت ترامپ تحریم‌های شدید روی بانک و نفت را تحمیل خواهد کرد و احتمالا در پی آن،  تحریم های شدیدتر دیگری هم در راه خواهند بود.

 

اقلا بشردوستانه هیچ گاه در شمار تحریم‌ها نبوده‌اند

 یعنی تا چه میزان این احتمال وجود دارد که در روند تهیه این اقلام مشکل بوجودآید؟

در سال ۲۰۰۰ میلادی خانم مادلین آلبرایت وزیرامورخارجه وقت امریکا در دولت آقای بیل کلینتون، با کوشش شورای امریکاییان و ایرانیان در کنفرانس این شورا ( به ریاست اینجانب) اقلام انسان دوستانه را از ردیف تحریم‌های امریکا خارج کرد. در این موقع حتی فرش و پسته ایران هم ازتحریم خارج شدند و خانم آلبرایت از سوی دولت خود از ایران برای سیاست‌های غلط کشور آمریکا در گذشته عذرخواهی کرد. دولت امریکا همچنین پیشنهاد داد که دو کشور مسایل خود را بطور جامع حل‌وفصل کنند. آقای خاتمی، که در دوره ایشان این اتفاق افتاد، بعدها از ان بعنوان یک "فرصت سوخته" یاد کرد.

 

اما موضوع یدکی هواپیما بحث دیگری دارد و گاها ایران هم حاضر نبوده است که برابر شرایط امریکا از این یدکی‌ها و خدمات استفاد کند. مثلا سال‌ها پیش و با کوشش های اینجانب دولت جورج بوش (پسر) حاضر شد یدکی و خدمات لازم به ایران ارایه کند بشرطی که هواپیماهای مربوطه در تعمیرگاهای خارج از ایران (مثلا ترکیه) این یدکی‌ها را دریافت و نصب کنند. دولت بوش حتی به شورای ما اجازه تاسیس یک دفتر در تهران را صادر کرد که به حل مشکل دو کشور کمک کند اما دولت ایران این شروط را مغایر اصل استقلال خود دانست و زیر بار آن نرفت. البته آن زمان دولت ها بیشتر به استقلال فکر می‌کردند.

 

آیا از تجربه پیمان مودت می‌توان برای شرایط امروز استفاده کرد؟

معاهده مودت بین ایران و امریکا در سال ۱۹۵۵ امضا شد و برابر آن دو کشور متعهد شدند که برای روابط اقتصادی و کنسولی فیمابین حداکثر تسهیلات را فراهم کنند. این خود درس بزرگی برای آنهایی است که برجام را مذاکره و امضا کردند و ادعا دارند امریکا به تعهدات خود عمل نمیکند. متاسفانه برجام یک قرارداد بین قوای مجریه وقت چند کشور بود و هیچ یک از شرایط معاهده مودت، که هنوز هم بعد ۶۲ سال پابرجا است، را ندارد.

 

  • 10
  • 3
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه

مجلس

دولت

ویژه سرپوش