به گزارش ایرنا، موسویان در شماره روز سه شنبه نیوزویک نوشت: دولت ترامپ هدف از تاسیس پروژه ناتو عربی که 'ائتلاف راهبردی خاورمیانه' معرفی شده، را 'مهار ایران' و 'برقراری ثبات' در منطقه اعلام کرده است. پروژه ائتلاف راهبردی خاورمیانه یا 'ناتو عربی' متشکل از ۶ کشور عربی متحد آمریکا در حوزه خلیج فارس به علاوه مصر و اردن برای مقابله با ایران خواهد بود.
عضو سابق گروه مذاکره کننده هسته ای افزود: در ماه گذشته، در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، وزرای خارجه کشور های مذکور همراه با «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا، درمورد تشکیل ناتو عربی به دیدار و گفت وگو نشستند. گر چه تاریخ دقیق نشست بعدی برای بحث و گفت وگو درباره ناتو عربی هنوز به طور قطع مشخص نیست، اما احتمال دیدار مجدد در اکتبر میلادی وجود دارد.
این پژوهشگر ادامه داد: ایده و طرح پیمان امنیت جمعی مذکور در زمانی مطرح شده است که منطقه خاورمیانه شاهد تنش و خشونت فزاینده می باشد. طرح سیستم همکاری های امنیتی جامع با مشارکت تمامی کشورهای منطقه فی نفسه ضروری است. ولی موفقیت در تاسیس یک ائتلاف امنیتی مشترک در منطقه فقط در صورتی امکان پذیر می باشد که تمامی کشورهای موثر در منطقه در آن شرکت داشته باشند.
عضو سابق گروه مذاکره کننده هسته ای تصریح کرد: تاریخ معاصر منطقه نیز گواه بر صحت همین ادعا دارد. ائتلاف امینتی مشترک در صورتی موفق بوده که متشکل از همه کشورهای منطقه و توسط خود کشورها طراحی شده باشد – و نه مدلی وارداتی از خارج مثل طرح آمریکا برای ناتو عربی!
به عقیده موسویان، به پنج دلیل طرح ترامپ برای تاسیس ناتو عربی شکست خواهد خورد:
۱- پروژه ناتو عربی در زمانی مطرح شده است که منطقه خارومیانه و علی الخصوص کشور های عربی شورای همکاری خلیج فارس دچار شکاف های سیاسی عمیقی می باشند. تحریم قطر توسط کشورهای دیگر حوزه ی خلیج فارس به سردمداری عربستان سعودی و بمباران پیوسته و خونین مردم یمن توسط ریاض و همچنین جنگ در لیبی از نمونه های بارز شکاف های سیاسی در منطقه است.
وی افزود: لذا در شرایط کنونی منطقه و با عنایت به این که بسیاری از کشورهای حوزه خلیج فارس تهدید را نه از خارج منطقه بلکه از داخل کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تعریف می کنند، پروژه ناتو عربی توسط دولت ترامپ چیزی بیشتر از یک توهم برای تامین امنیت نیست. ضمن اینکه قطر و عمان همواره تلاش کرده اند که در روابط خود با تهران و ریاض به توازنی نسبی برسند. به ویژه مسقط که خط و مشی کشوری میانجی بین واشنگتن و تهران در پی گرفته و حتی در دولت ترامپ هم تمایل به ایفاء چنین نقش را دارد. از این رو برای ایجاد صلحی پایدار باید کشور های شورای همکاری خلیج فارس ابتدا بتوانند برای حل اختلافات سیاسی فیماین خود گفت وگو و اقدام کنند.
۲-یکی از چالش های اصلی امنیتی در منطقه 'اختلافات فرقه ای و طائفه گری' است. دراین راستا پروژه ناتو عربی دولت ترامپ نه تنها گامی در جهت حل این معضل بر نمی دارد، بلکه بر آتش اختلافات موجود می افزاید. در حقیقت، تاسیس ناتو عربی بدان معناست که کشور های عربی سنی مذهب حوزه جنوب خلیج فارس در موضع تقابل و تخاصم بیش از پیش در قبال کشور شیعه مذهب همسایه شمالی خود یعنی ایران و حتی عراق با اکثریت شیعه قرار گیرند.
به عقیده موسویان، در حقیقت پروژه ناتو عربی تکرار ایده استعماری 'تفرقه انداز و حکومت کن' که در دهه های گذشته توسط دولت انگلستان به عنوان استراتژی استعماری مورد استفاده قرار گرفت. همانطور که این ایده استعماری محکوم به شکست بود، پروژه ناتو عربی دولت ترامپ نیز به شکست منتهی خواهد شد.
۳- اگر هدف از تاسیس ائتلاف امنیتی مشترک، ایجاد استقرار پایدار در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس است، پس ایران باید عضو موثر و لاینفک این ائتلاف باشد، زیرا ایران تقریبا ۵۰ درصد از سواحل خلیج فارس را در اختیار دارد. عراق نیز با توجه به اهمیت دموگرافیک، جایگاه منطقه ای و عضویت در اوپک، باید جایگاه مهمی در این ائتلاف مشترک امنیتی داشته باشد. در غیاب ایران و عراق به عنوان دو عنصر تاثیر گذار در منطقه، هیچ پیمان امنیتی مشترکی به فرجام نخواهد رسید. جالب اینجاست که دولت ترامپ پیشنهاد داده است که مصر و اردن در این ائتلاف امنیتی شرکت کنند در حالی که این دو کشور از حوزه جغرافیایی خلیج فارس هیچ سهمی ندارند.
۴- جهان امروز گرفتار گروه های تروریستی همچون داعش و القاعده است که امنیت منطقه و جهان را تهدید می کنند. اگر هدف ناتو عربی مقابله با این تهدید است، اعضای ائتلاف امنیتی مشترک باید هیچ گونه حمایتی از تروریسم این گروه های نا مشروع تحت هیچ عنوانی نداشته باشند. شواهد و مدارک دال بر حمایت آشکار آل سعود از این گروه های تروریستی از ابتدای دهه ی نود میلادی بسیار است. برای مثال می توان به گزارش محرمانه وزارت خزانه داری دولت آمریکا اشاره نمود که از جنبه های مهم و متعدد روابط محکم و کمک های مالی آل سعود به این سازمان های تروریستی پرده برداشت. این حمایت های مالی و تسلیحاتی که توسط آل سعود به القاعده و جبهه النصره ارائه می شده تا کنون نیز ادامه دارد، هم در جنگ داخلی سوریه و هم فرا تر از آن.
۵ - پروژه دولت ترامپ برای تاسیس ناتو عربی گامی بلند به سوی یک جانبه گرایی، به جای چند جانبه گرایی، در امور منطقه خاورمیانه و بین الملل است. این پروژه منافع سایر قدرت های بزرگ جهانی مثل اتحادیه اروپا، چین، هند، و روسیه را در نظر نگرفته است. ضمن اینکه برای ترکیه به عنوان کشوری موثر در جهان اسلام و منطقه خاورمیانه نیز هیچ نقشی در نظر گرفته نشده است. طرح واقع گرایانه از ائتلاف امنیتی مشترک در منطقه نه می تواند به سادگی نقش قدرت های منطقه ای را نادیده بگیرد و نه منافع سایر قدرت های جهانی را.
موسویان نوشت: بنابراین اگر قرار باشد پیمان امنیتی مشترکی شکل گیرد، باید تمامی کشورهای منطقه همچون ایران حضورداشته باشند. برای اجرای چنین طرحی، شورای امنیت سازمان ملل به عنوان تنها نهاد بین المللی و مشروع برای تصمیم گیری در این حوزه باید میدان دار باشد.
به عقیده موسویان، پیش از این، شورای امنیت سازمان ملل در قطعنامه ۵۹۸ از دبیرکل سازمان ملل خواسته که با مشورت ایران و عراق و سایر کشورها در منطقه برای تامین ثبات و امنیت منطقه گفت وگو کند. همزمان با تلاش های سازمان ملل و شورای امنیت، کشورهای منطقه نیز باید گفت و های دو جانبه و چندجانبه برای تشکیل ائتلاف امنیتی مشترک، و حل و فصل اختلافات (عربستان سعودی و ایران، قطر و عربستان سعودی) را آغاز کنند.
وی ادامه داد: در غیاب تلاش های چند جانبه و گفت وگوهای دوجانبه ی حل وفصل اختلافات فیما بین کشورها، پروژه پیمان امنیتی مشترک هیچ شانسی برای موفقیت و ایجاد صلحی پایدار در منطقه ندارد. پیمان امنیتی مشترک به نحوی که توسط دولت ترامپ ارائه شده فقط به آتش افروزی و خصومت بیشتر بین کشور های منطقه کمک می کند، نه بیشتر.
- 10
- 2
