در حالی که تا همین چند هفته پیش، جمهوری اسلامی ایران، یک پای ثابت نشست‌‌های بین‌المللی و منطقه ای درباره سوریه بود، این بار بدون اینکه کارت دعوتی برای رییس جمهور ایران فرستاده شود، پوتین، اردوغان، مکرون و مرکل دور یک میز درباره آینده سرزمین شام، تصمیم‌گیری و رایزنی کردند.خیلی روشن و مبرهن است که هیچ دلیلی برای این کار پذیرفته شده نیست چرا که ایران در طول جنگ داخلی - جهانی سوریه، هم هزینه های مالی و هم هزینه های جانی بسیار زیادی پرداخت کرده و نبایستی این‌گونه از سوی رهبران ترکیه و روسیه، دور زده شود.
اردوغان و پوتین باید آنقدر به قول و قرارهای‌شان با روحانی، پایبند بودند که هرگز برگزاری نشستی درباره سوریه بدون حضور ایران را نمی پذیرفتند.این نشست که در کاخ تاریخی وحید الدین، مشرف بر تنگه بسفر برگزار شد، حدود سه ساعت زمان برد. معلوم نیست هدف از دعوت نکردن ایران به این اجلاس چه بوده اما هر چه هست، این‌گونه حرکات از روسیه و ترکیه، بعید به نظر نمی رسد. در طول چند سال اخیر، چندبار دیگر هم این‌گونه مسائل از سوي روس‌ها اتفاق افتاده بود و تازگی نداشت اما به نظر می رسد، اردوغان که همیشه ادعای همسایگی و برادری با دولت و ملت ایران را دارد، بایدرسم میزبانی را به جا می‌آورد و همتای ایرانی خود را برای حضور در استانبول ، دعوت می کرد.
صحبت‌های اردوغان
رییس جمهور ترکیه برای دلداری دادن به ایران اعلام کرد که کشورش، ایران را در جریان گام هایی که در سوریه بر می دارد خواهد گذاشت! معلوم نیست چرا باید ایران از راه دور در جریان نتایجی قرار بگیرد که خود یک پای ثابت آن بوده است!
به گفته اردوغان، سوری های داخل و خارج سوریه باید در مورد سرنوشت بشار اسد، رییس جمهوری این کشور تصمیم گیری کنند.
صحبت های مکرون
رییس جمهور فرانسه اما در نشست خبری پس از پایان اجلاس این طور موضع گیری کرد: «ما بر روی روسیه برای فشار وارد کردن به رژیم سوریه حساب می کنیم. رژیم سوریه بقای خود را مدیون روسیه است و باید آتش بسی مداوم و با ثبات در ادلب برقرار شود».
تحلیل وال استریت ژورنال از اجلاس چهارجانبه استانبول
وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت: اجلاس چهارجانبه سران در استانبول، روسیه را به تحقق آرمانش برای هژمونی در خاورمیانه نزدیک تر می‌کند.
در این گزارش به قلم «سون انگل راسموسن» آمده است:نشست سران چهار کشور ترکیه، آلمان، فرانسه و سوریه فرصتی طلایی به دستان ولادیمیر پوتین، ريیس جمهوری روسیه داد تا نقش خود را به عنوان یک دلال قدرت در خاورمیانه محکم کاری کند و در راه هرچه پررنگ‌تر کردن این نقش، از اروپایی ها برای بازسازی سوریه پول جمع آوری کند.
جنگ سوریه هفت سال است که ادامه دارد اما در طول این مدت، این نخستین بار است که رهبران سه کشور روسیه، آلمان و فرانسه باهم دور یک میز می نشینند و برای یافتن راه هایی برای خاتمه دادن به این جنگ و پایان دادن به بحران پناهجویان که زاییده این ستیزه خانمانسوز است، با هم بحث و تبادل نظر می کنند.
تحلیل روزنامه نزدیک به اردوغان
روزنامه استار از رسانه‌های نزدیک به حزب حاکم ترکیه نیز با انتشار گزارشی تحت عنوان «توافق برای راه حل سیاسی»' به نشست چهارجانبه دیروز استانبول پرداخت و نوشت: رهبران آلمان، فرانسه و روسیه روز گذشته در نشست استانبول با میزبانی اردوغان به راه حل سیاسی بحران سوریه رسیدند و اردوغان پیش از همه بار دیگر بر تداوم برقراری آتش بس و جلوگیری از خونریزی در سوریه تاکید کرد.به نوشته این رسانه، اردوغان، پوتین، مکرون و مرکل بر حفظ یکپارچگی سوریه، راه حل سیاسی به جای نظامی، پاکسازی سوریه از تروریست‌ها، تداوم برقراری آتش بس، مقابله با استفاده کنندگان سلاح شیمیایی، برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه در سوریه، رساندن کمک‌های انسانی، فراهم کردن زمینه بازگشت بی دغدغه مهاجران سوری، همکاری در زمینه اجرای راه حل سیاسی و حمایت از توافق آستانه تاکید کردند.
مفاد پایانی نشست استانبول
در بیانیه پایانی اولین اجلاس چهارجانبه سران در استانبول درباره سوریه ، برسر مفاد زیر توافق شد:
پایبندی بر حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی سوریه و تعهد به اصول منشور سازمان ملل در تلاش‌ها برای حل بحران سوریه همزمان با رد طرح‌های جدایی‌طلبانه‌ای که حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و امنیت ملی کشورهای همجوار را تهدید می‌کند.
حمایت از راه حل سیاسی بحران سوریه و تعهد به تلاش با هم برای زمینه‌سازی شرایطی که محرک راه حل سیاسی در جهت برقراری صلح و ثبات در سوریه باشد.
تاکید بر اینکه حل بحران سوریه نظامی نبوده و تنها از طریق راهکار سیاسی مبتنی بر مذاکراتی همسو با قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت ممکن خواهد بود.
اهمیت همکاری و هماهنگی بین تمام طرح‌های بین‌المللی با هدف مشارکت در ایجاد راه‌حلی دايمی و ثابت و کارآمد برای بحران.
برقراری آتش‌بس فراگیر در سوریه و تداوم تلاش مشترک علیه تروریسم تا نابودی کامل دو تشکیلات داعش، جبهه النصره و افراد، گروه‌ها و تشکیلات مرتبط با القاعده و داعش و دیگر گروه‌هایی که شورای امنیت آن‌ها را تروریستی‌می‌داند.
دعوت به تشکیل کمیته تدوین قانون اساسی جدید سوریه قبل از پایان سال ۲۰۱۸ با هدف اصلاح قانون اساسی و زمینه‌سازی برای برگزاری انتخابات شفاف و آزاد تحت نظارت سازمان ملل که تمامی سوری‌ها از جمله سوری‌های مقیم کشورهای دیگر در آن مشارکت کنند و عالی‌ترین معیارهای شفافیت و قانونی بودن در آن رعایت شود.
استقبال از توافق روسیه و ترکیه درباره ثبات وضعیت در منطقه ادلب که در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸ به امضا رسید و تقدیر و تشکر بابت پیشرفت احراز شده در زمینه خروج سلاح‌های سنگین و اخراج گروه‌های تروریستی تندرو از منطقه عاری از سلاح.
مخالفت با استفاده از سلاح‌های شیمیایی از سوی هر طرفی در سوریه یا هر مکان دیگر در جهان و دعوت از طرف‌های درگیر سوری برای احترام گذاشتن به معاهده منع تسلیحات‌شیمیایی.
تاکید بر اهمیت زمینه‌سازی مناسب در سراسر سوریه جهت بازگشت امن و داوطلبانه آوارگان وپناهجویان سوری به منازل و شهرهای اصلی‌شان و حمایت از بازگشته‌هایی که در معرض درگیری مسلحانه، ظلم سیاسی و بازداشت اجباری بوده‌اند و تامین زیرساخت‌های لازم برای افراد بازگشته.
درخواست از جامعه جهانی و در راس آن سازمان ملل و سازمان‌های بشردوستانه برای افزایش کمک‌های انسانی به ملت سوریه.
- 20
- 2
