پيرمحمدملازهي، تحليلگر مسائل افغانستان وپاكستان در پاسخ به سوال «قانون» مبني براينكه آياگفت وگوي ايران با طالبان مي تواندمشكلاتي را رفع كند،گفت:« سه كانون درحال كاركردن روي اين موضوع هستند. يكي ازكانون‌ها درجده و ابوظبي است كه نماينده آمريكا آن را پيگيري مي كند.كانون دوم در مسكو و مذاكرات روس‌ها بوده وكانون سوم ايران است».
وي افزود:« نگاه‌ها نسبت به اين كانون ها متفاوت است؛ به اين معنا كه ازيك طرف ايران به دنبال مذاكرات بين الافغان يعني ميان طالبان ودولت افغانستان است. ازطرف ديگر افغان‌ها دنبال اين هستند كه ابتكار عمل به دست بگيريم تاخارجي‌ها ديگر دخالت نداشته باشند.روس‌ها نيز اهداف خودشان رادنبال مي كنند».
ملازهي ادامه داد:« واقعيت اين است كه بحث هاي بسيار جدي درطالبان ودولت مركزي وجوددارد. ازاين سه محور شانس اول به خليل زاد(نماینده ویژه آمریکا برای مذاکرات صلح افغانستان) مي‌رسد زيرا طالبان زماني كه قدرت داشت، مورد حمايت پاكستان،عربستان سعودي وامارات بوده ودرحال حاضرازكمك ها مالي وفكري ،سياسي آن ها استفاده مي كند».
وي گفت:« براي ادامه مذاكرات بايدپيوندي بين مسكو وتهران برقرارشود؛ به دليل آنكه هردوطرف نگران نفوذ داعش در منطقه هستند زيرا داعش بامنافع ملي اين دوكشوردرتضاد است.پس بايد براي تنزل داعش به نوعي همكاري وهماهنگي درمنطقه وجود داشته باشد».
بستن دست داعش
اين كارشناس معتقد است :« اگر طالبان تقويت شود يا راه حلي پيداكردكه افغانستان به صلح وثبات برسد، ديگرداعش نمي‌تواند درمنطقه نفوذ داشته باشد». وي افزود:« به نظرمي رسد در اين بين محور تهران نه به عنوان تعيين كننده امادراين رابطه حايزاهميت است».
ملازهي درباره فرضيه كمك به طالبان براي ضربه زدن به داعش گفت:«برداشت‌ها اين است كه داعش بعد از شكست در عراق وسوريه درصدد اين است كه نيروهاي قومي خود را كه شامل ازبك‌ها،تاجيك‌ها و چيني ها هستند به شمال وغرب افغانستان منتقل كند كه اين مناطق جزو حوزه‌هاي امنيتي چين،روسيه وايران است وهمچنين اين سه كشوربا آمريكا دررقابت هستند. تصور اين است كه آمريكايي‌ها درآينده مي‌خواهنداز داعش براي كنترل ايران ،چين وروسيه استفاده كنندكه همچنين ظرفيت درمنطقه وجود دارد».
پيرمحمد ملازهي درباره موافقت دولت افغانستان با اين گفت‌وگو اظهارداشت:« ايراني ها اعلام كردندكه اين گفت‌وگو با اطلاع دولت افغانستان بوده است. طي سفري كه آقاي عراقچي به كابل وديدارهايي كه با آقايان اشرف غني وعبدا... عبدا... داشته، نشان مي‌دهدمذاكرات تهران با طالبان درباره چه محورهاي است».
وي افزود:« آنچه كه به صورت رسمي اعلام شده، اين است كه ايران به دنبال يك راه حل سياسي براي رسيدن افغانستان به صلح وثبات است». اين تحليلگر مسائل پاكستان و افغانستان ادامه داد:« شايعاتي نيز درباره ايران وروسيه نسبت به طالبان وجود دارد اما نمي‌دانم تا چه اندازه درست است».
اين كارشناس درباره نظر پاكستان درخصوص گفت‌وگوي فوق خاطرنشان كرد:«پاكستان خط خودش را دنبال مي‌كند، آن‌ها بيشتربه دنبال هماهنگي باآمريكا،عربستان وامارات هستند.همچنين آقاي خليل‌زاد به دنبال اين است كه طالبان را درقدرت باافغانستان شريك كند و مي‌خواهند۱۳ ايالات و بخش‌هاي پشتون‌نشين وچند وزارتخانه راازآن طالبان كنند». وي معتقداست:« به نظرم آقاي خليل زاد به دنبال اين است كه طالبان را قانع كندتا بدون راه‌حل نظامي قدرت را به دست بگيرد، چون مي‌داند درقدرت نظامي شانسي وجود ندارد.او مي‌خواهد از قبايلي كه دارند،يك حزب سياسي تشكيل دهدو قانون اساسي را بپذيرند تاشريك قدرت حاكم شود. درواقع مي‌خواهدازاين طريق سياسي شانس خودش را امتحان كند».
پيرمحمدملازهي اضافه كرد:« ۴۰سال است كه افغانستان درجنگ به سرمي برد؛ به همين دليل سازوكارهاي دموكراتيك درانتخابات آن‌ها وجود ندارد. دراين سال‌ها دوبار توسط شوروي سابق ودراواخر قرن۲۰ توسط آمريكا به اشغال كامل درآمده است كه نمي توان ادعا داشت هرطرحي دراين كشور قابل اجراست و بي‌شك موانع زيادي وجود دارد».
طالبان تروريست نيست
ملازهي درباره اينكه گويا دولت هند با اين گفت‌وگوموافق نيست، گفت:«هندي‌ها درافغانستان سرمايه گذاري كرده‌اند و باتوجه به رقابتي كه با پاكستان دارند از نفوذ كافي درآنجا برخوردارهستند و بعيد مي دانم اعتراض نسبت به گفت وگوي ايران داشته باشند. شايدپاكستان اعتراض داشته باشد اما هندي ها ازگذشته با ايران مراوده داشته وزماني كه طالبان در قدرت بود ايران، هند و روسيه، جبهه‌هاي شمالي افغانستان را حمايت مي‌كردندودولت آقاي رباني را به جاي طالبان به رسميت شناخته بودند؛بنابراين نبايد هند نسبت به تلاش ها ايران ناراضي باشد».
وي درباره اعتماد به گروه طالبان اظهار داشت:«طالبان ديگر يك گروه تروريستي نيست بلكه داراي يك پايگاه اجتماعي از قبايل پشتون است كه نزديك ۴۵ ميليون نفر جمعيت درمنطقه پاكستان وافغانستان دارد .درنتيجه نمي توان طالبان را ديگر يك گروه تروريستي ارزيابي كرد».
ملازهي خاطرنشان كرد:« بايدآن ها را به رسميت شناخت. اگر ايرانيان تا كنون باآن‌ها مراوده نداشته‌اند خط درستي را درپيش نگرفته بودند و امروز به اين نتيجه رسيده‌اند كه نفوذ درافغانستان بدون همكاري با طالبان وجود ندارد». ملازهي درباره موافقت دولت با اين مذاكرات نيز معتقد است :«مذاكرات با طالبان از گذشته وجود داشته اما توسط آقاي شمخاني علني شده است».
وي افزود:« اين مذاكرات درگذشته توسط سپاه انجام مي شده كه بي شك باهماهنگي وموافقت دولت بوده است».
- 17
- 5
