علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با حضور در روزنامه «فرهیختگان» از قسمت‌های مختلف روزنامه بازدید کرد. او در حاشیه این بازدید از ۴۰ سالگی انقلاب و خدمات جمهوری اسلامی ایران به دانشگاه‌ها صحبت به میان آورد و گفت: «در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی هستیم؛ انقلاب اسلامی برای اولین‌بار دین را به‌عنوان یک عنصر محرک در جامعه به‌کار گرفت. تا قبل از انقلاب، دین مهجور بود تا جایی که گفته می‌شد دین کارایی ندارد و تنها باید در خانه‌ها باشد؛ اما امام‌خمینی(ره) دین را احیا کرد. بستری در انقلاب اسلامی به‌عنوان جمهوری اسلامی ایجاد شد و قرار است ما در چارچوب مفاهیم دینی و در ابعاد مختلف حرکت کنیم، البته اینکه در این زمینه موفق بوده یا نبوده‌ایم، بحث دیگری است.»
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با بیان اینکه انقلاب اسلامی بستر و جهت حرکت را مشخص کرده است، ادامه داد: «سرعت حرکت به دست مدیران است و گاهی که دچار اختلاف می‌شویم، در این زمینه از حرکت می‌مانیم، در حالی که دیگران به حرکت خود ادامه می‌دهند. البته گاهی نیز شرایط خوب و سرعت حرکت نیز تند است، به‌عبارت دیگر، اگر بخواهیم نقدی نسبت به خودمان داشته باشیم، باید بگوییم در این زمینه نقص مدیریتی داریم، در حالی که امام(ره) کار خود را انجام دادند و شالوده حکمرانی جدیدی را تحت‌عنوان ولایت‌فقیه پایه‌گذاری کردند.»
صالحی در توضیح بیشتر این موضوع گفت: «در راس این حکمرانی یک انسان شجاع، پاکدست، مورد اعتماد و با اطمینان خاطر هست و همیشه این اطمینان وجود دارد که عمود خیمه دست فردی با چنین مشخصاتی است. در غیر این صورت اصلا فردی نمی‌تواند در این راس قرار بگیرد و انقلاب اسلامی چنین بستری را فراهم کرده است.»
او با بیان اینکه انقلاب اسلامی در حوزه آموزش عالی بسیار موفق بوده است، ادامه داد: «بنده در پیش از انقلاب نیز استاد دانشگاه بودم و زمان قبل از انقلاب را هم دیدیم ولی اصلا از لحاظ خودباوری و خوداتکایی شرایط امروزمان با پیش از انقلاب قابل مقایسه نیست؛ البته اگر انقلاب هم رخ نمی‌داد، قطعا تعداد دانشگاه‌ها و جمعیت دانشجویی به‌طور طبیعی بیشتر می‌شد، اما هیچ‌گاه خودباوری در ما تزریق نمی‌شد تا جایی که همیشه می‌خواستیم اقتباس کنیم. این در حالی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به‌طور واقعی روحیه خودباوری در ما تنیده شد که یکی از مصادیق آن موضوع سوخت ۲۰ درصد است.»
صالحی افزود: «در یک برهه‌ای به ما اعلام کردند دیگر سوخت ۲۰ درصد در اختیارمان قرار نمی‌دهند، در حالی که اصلا تصور نمی‌کردیم زمانی چنین اتفاقی رخ دهد؛ بنابراین چون نمی‌توانستیم شروط آنها را که حاکمیت ملی‌مان را زیرسوال می‌برد بپذیریم، خودمان تصمیم به انجام این کار گرفتیم و ظرف دو سال نیز این کار را با موفقیت انجام دادیم.این در حالی است که مسئولان علمی کشورهای دیگر اذعان کردند از این کار ما حیرت‌زده شده‌اند. معتقدم چنین پیشرفتی نیازمند خودباوری است.»
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از کشورهایی که در زمان پهلوی رقیب کشورمان محسوب می‌شدند هم صحبت به میان آورد؛ او با بیان اینکه مصر در دوران پهلوی یکی از رقبای علمی ما محسوب می‌شد، گفت: «زمانی که به‌عنوان وزیر سفری به مصر داشتم، اصلا باور نمی‌کردم که وضعیت این کشور این‌گونه باشد. معتقدم اگر مصر با رژیم صهیونیستی درگیر می‌شد، پیشرفت‌های بسیاری داشت، در حالی که صلح با این رژیم باعث از هم پاشیده شدن شیرازه‌های مصر شد. زمانی که به این کشور سفر می‌کنیم متوجه می‌شویم کشورمان با وجود آنکه هشت سال جنگ تحمیلی را پشت‌سر گذاشته و تحریم‌های فلج‌کننده‌ای داشته، امروز توانسته است به صنعت هسته‌ای و نانو دست یابد. این روزها توانسته‌ایم ماهواره به فضا بفرستیم و در اقصی‌نقاط کشور نیز دانشگاه ایجاد کنیم.»
او با بیان اینکه امروز حدود پنج‌میلیون دانشجو داریم که از این تعداد می‌توان گفت ۵/۲ میلیون دانشجوی باکیفیت هستند، تصریح کرد: «قطعا این کار عظیمی است که جمهوری اسلامی انجام داده، در حالی که تا قبل از انقلاب تنها در چند استان کشور دارای دانشگاه بودیم؛ این در حالی است که امروزه شهری در کشور وجود ندارد که در آن آموزش عالی وجود نداشته باشد، با این حال معتقدم مدیران ما باید بیشتر در بستری که انقلاب فراهم کرده، کار می‌کردند و نقدی که باید نسبت به خودمان داشته باشیم، کم‌کاری‌مان است.»
صالحی گفت: «امروز باید در درجه ۹۰ می‌ایستادیم، در حالی که هنوز در درجه ۶۰ قرار داریم و نسبت به آنچه باید می‌بودیم، عقب هستیم.»
او بیان کرد: «کشورهای همسایه ما نیز دارای دانشگاه هستند، اما سوال این است که آیا می‌توان واقعا نام دانشگاه بر آنها گذاشت؟ یا یکی از کشورهای حوزه خلیج‌فارس در حال ساخت نیروگاه هسته‌ای است، اما باید بگوییم که آنها نیروگاه نساخته‌اند و تنها یک باتری ۶ هزار مگاواتی خریداری کرده‌اند و زمانی که عمر این باتری تمام شد، تنها می‌توانند یک باتری جدید خریداری کنند. در حالی که اصلا اسم این کار صنعت نیست، ما سوخت مورد نیاز و غنی‌سازی و آب سنگین مورد نیازمان را هم خودمان می‌سازیم.»
صالحی با بیان اینکه روزبه‌روز به تجربه ما اضافه می‌شود، ادامه داد: «جزء اولین کشورهایی بودیم که در حوزه هسته‌ای دانشگاه ایجاد کرده‌ایم، البته آن زمان استاد زیادی هم در این زمینه نداشتیم، ولی امروز فردی مانند شهید شهریاری که جزء شاگردان ما بود، زودتر از بنده به درجه استادی رسید. من به اینکه ماحصل جمهوری اسلامی چنین افرادی هستند، افتخار می‌کنم. از سوی دیگر امروز به‌حدی نیروهای مستعد داریم که الان باید به سمت رشته‌های جدیدتر برویم.»
او گفت: «انقلاب اسلامی نه‌تنها دانشگاه‌ها را نجات داد بلکه آنها را متحول و خودباوری را در دانشگاه‌ها تزریق کرد.شخصا رشته هسته‌ای را در بهترین دانشگاه‌های آمریکا خواندم، اما هیچ‌گاه تصور نمی‌کردم که روزی بتوانیم در صنعت هسته‌ای به جایگاه فعلی برسیم. به‌خاطر دارم روزی در یک ماموریت علمی به کشوری در آمریکای لاتین رفتم و تنها غصه‌ام این بود که آیا می‌توانیم همانند آنها باشیم یا خیر؛ در حالی که امروز از آنها بسیار جلوتر هستیم.»
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین در پاسخ به سوالی درخصوص خبر اخیر «طراحی سوخت ۲۰ درصد در کشور» و اینکه «آیا می‌توان این اقدام را نوعی پاسخ به بدعهدی‌های آمریکا و اروپا در برجام تفسیر کرد»، گفت: «رصد رسانه‌های خارجی به‌ویژه خبرگزاری‌های کشورهای متخاصم و رژیم‌های غاصب نشان می‌دهد خبری که روز گذشته درخصوص طراحی جدید سوخت ۲۰ درصد اعلام شد، چقدر موجب نگرانی آنها شده است.»
وی با تاکید بر اینکه «نمی‌توان درخصوص مسائل فنی همه حرف‌ها را بیان کرد»، گفت: «طرف‌های مقابل می‌دانند که اقدام دیروز ما چه معنا و مفهومی داشت. اسرائیلی‌ها واکنش‌های زیادی به این خبر داشتند، هرچند تلاش هم می‌کنند با پر و بال دادن به این موضوع به‌نوعی فضاسازی بکنند و افکارعمومی را به سمتی که خودشان می‌خواهند ببرند ،اما به‌واقع باید گفت که کار بزرگی در این زمینه در حال انجام است.»
صالحی در ادامه با بیان اینکه «اتفاق اخیر طراحی سوخت ۲۰ درصد است که طرف‌های مقابل باور نمی‌کنند ایرانی‌ها بتوانند این اقدام مهم را انجام دهند»، افزود: «ما طراحی سوخت ۲۰ درصد را با فرآیند مهندسی معکوس انجام دادیم، اما امروز دیگر فرآیند مهندسی معکوس در سازمان انرژی اتمی معنا و مفهومی ندارد. امروز دانشمندان ایرانی نه‌تنها در موضوع سوخت بلکه درخصوص موضوعات دیگر مانند ساخت تجهیزات ازجمله تولید سانتریفیوژ در فضای طراحی و ایده‌های نو قرار دارند و بر اساس نیازهای کشور، طراحی‌ها صورت می‌گیرد.»
رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: «همان‌طور که قبلا هم اعلام کرده بودم، بزرگ‌ترین دستاورد ما به‌جز ساخت تجهیزات که مردم هم بیشتر علاقه‌مند هستند شنونده اخباری در همین راستا باشند، این است که امروز در ایران علم و دانش هسته‌ای و تجارب این صنعت به‌صورت نرم‌افزاری درآمده، این نرم‌افزارها راستی‌آزمایی شده و نهایتا در اختیار مهندسان سازمان برای طراحی‌های جدید قرار گرفته است.»
وی با تاکید بر این نکته که «امروز عدم نیاز ایران به مهندسی معکوس به‌خوبی از سوی غربی‌ها فهم شده است»، خاطرنشان کرد: «اعلام خبر اخیر باعث شد آنها پیام ایران را دریافت کنند و متوجه ماجرا شوند.»
علی‌اکبر صالحی در پاسخ به این سوال که «آیا اقدامات جدید سازمان انرژی اتمی در چارچوب برجام است»، افزود: «هیات نظارت بر برجام درخصوص اقدامات کشور در این زمینه تصمیم‌گیری می‌کند و برای تایید نهایی خدمت مقام معظم رهبری می‌فرستد؛ این هیات فعلا گفته که ایران تا اطلاع ثانوی در برجام حضور دارد، لذا این اقدامات ما فعلا یک پیام است و از قضا این حسن برجام است که به‌لحاظ فنی آنقدر جای خالی دارد که ایران می‌تواند از آنها استفاده کند و طرف مقابل هم پیام را دریافت کند، بدون اینکه برجام به‌هم بخورد.»
علی جمشیدی، محمد رضایتی
- 9
- 6
