چهار سندی که ثابت می‌کند آمریکا به دنبال جنگ با ایران است

ترامپ بار‌ها از زمان ریاست جمهوری درباره ایران حرف زده و آخرین سری این اظهارات به سخنرانی سالانه رییس جمهور آمریکا در کنگره مربوط است. او در این سخنرانی ادعا کرد دولتش در برابر اصلی‌ترین کشور حامی تروریسم در جهان یعنی رژیم رادیکال ایران قاطعانه رفتار کرده است تا از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای اطمینان کسب کنم و به همین دلیل از توافق هسته‌ای خارج شدیم.

اظهارات ترامپ در حالی مطرح شده که در هیچکدام از گزارش‌های آژانس انرژی هسته‌ای، صحبتی درباره سلاح هسته‌ای در ایران نبوده است. اتحادیه اروپا و آژانس انرژی هسته‌ای در گزارش‌های خود به صلح آمیز بودن فعالیت ایران تاکید کرده‌اند، با اینهمه دونالد ترامپ تنها فردی است که همه گزارش‌های رسمی را زیر سوال برده است. آمریکا در دوره ترامپ از چند مجمع بین المللی نیز خارج شده است.

واشنگتن پست در گزارشی سخنرانی‌ها و توییت‌های ترامپ علیه ایران را زمینه ساز جنگ با ایران خوانده است. این رسانه به توییت چند ماه پیش ترامپ خطاب به رییس جمهور ایران اشاره کرده و نوشته ترامپ در این توییت با حروف بزرگ خطاب به حسن روحانی رییس جمهور ایران نوشته بود: «هرگز دیگر آمریکا را تهدید نکند وگرنه از عواقب آن را طوری که کمتر کسی پیش از شما در تاریخ دیده باشد خواهید دید. ما دیگر کشوری نیستیم که دربرابر عبارات خشونتآمیز شما بایستیم.»

اگر دقت کنید این اظهارات چندان تفاوتی با اظهار نظر‌های دیگر سیاستمداران آمریکایی در طول تاریخ ندارند. در سال ۲۰۰۲ جرج بوش در سخنرانی خود در کنگره آمریکا ایران را یکی از محور‌های شرارت خواند. در سال ۲۰۰۷ جان مک کین از دولت خواست ایران را بمباران کنند.

اما ترامپ به عنوان رییس جمهور در رویکرد‌های خصمانه خود در قبال ایران نسبت به سایرین ثابت قدم‌تر بوده است. او در دوسال اولیه ریاست جمهوری خود تغییرات زیادی در کابینه داده و برای دیپلماسی ارزش چندانی قائل نیست و انتخاب‌های او در خاورمیانه همگی در راستای افزایش خطر جنگ با ایران بوده است.

برکناری چهره‌های موافق ترامپ از کاخ سفید

در اولین اقدام در حال حاضر تعداد افرادی که در کاخ سفید نظری متفاوت با رییس جمهور داشته باشند بسیار کم است. مک مستر مشاور سابق امنیت ملی ترامپ سعی داشت رییس جمهور را در برجام نگه دارد. ترامپ، اما از توافق هسته‌ای خارج شد و کمی بعد مک مستر را نیز از کاخ سفید بیرون کرد.

مک مستر جای خود را به جان بولتون که یکی از طرفداران اقدام نظامی علیه ایران است داد. بولتون در سال ۲۰۱۵ در سرمقاله‌ای که در نیویورک تایمز منتشر کرد، گفته بود برای متوقف کردن ایران باید آن‌ها را بمباران کرد. زمان بسیار کم است و باید هرچه زودتر به ایران حمله کرد.

با خروج جیمز متیس ازکاخ سفید، پاتریک شاناهان در حال حاضر جانشین او در پنتاگون شده است. سوابق شاناهان در رشته صنعت است و از سیاست امنیت ملی و بروکراسی سررشته‌ای ندارد. متیس در جایگاهی بود که میتوانست رییس جمهور را از تصمیماتش منصرف کند، اما شاناهان گفته پنتاگون نباید وزارتخانه مخالف کاخ سفید باشد.

از بین بردن زیرساخت‌های دیپلماتیک با ایران

نکته دوم این است که رییس جمهور آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شده و زیرساخت‌های دیپلماتیک با ایران را نیز از بین برده است. با توجه به اینکه چهار عضو ثابت دیگر در شورای امنیت و آلمان همگی به توافق هسته‌ای پایبندند، ایران نیز دربرجام مانده، اما آمریکا در مسیری خلاف شرکای خود قدم بر می‌دارد. بدون آمریکا توانایی اعمال فشار به ایران کم شده است.

مایک پمپئو این واقعیت را می‌داند و به همین دلیل طرح یک نشست جهانی علیه ایران در ماه فوریه در ورشو را طراحی کرده است.

ترامپ تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کرده و همان طور که در کنگره نیز گفته متحدان آمریکا صحت اطلاعاتی که دن کوتز رییس سازمان اطلاعات ملی آمریکا در جلسه استماع عنوان کرده بود را باور دارند. او در کنگره گفته بود ایران به سمت دستیابی به بمب اتم حرکت نمی‌کند. از این رو اجماع بین المللی علیه ایران با مشکل جدی روبروست.

تلاش برای اجماع با مخالفان منطقه‌ای ایران

سوم اینکه ادامه خشونت‌ها در خاورمیانه خطراتی را به همراه خواهد داشت. رییس جمهور آمریکا متحدانی نظیر عربستان در منطقه دارد که مخالف سرسخت ایران است.

در سال‌های اخیر محمد بن سلمان نشان داده که خواستار رویارویی نظامی با ایران از طریق طولانی کردن جنگ یمن علیه نیرو‌های مورد حمایت ایران است و با محاصره قطر سعی داشت روابط این کشور خلیج فارس و سایر همسایگان با ایران را قطع کند.

ترامپ تاکید دارد عربستان مهمترین متحد آمریکا در مبارزه علیه ایران است. او به همین دلیل از محکوم کردن ولیعهد عربستان به دست داشتن در قتل جمال خاشقچی سرباز زده است.

احتمال جنگ نظامی ایران و اسرائیل

چهارمین دلیل این است که دولت اسرائیل مدت‌هاست که نگران تحرکات ایران است. در انتخابات پیش رو در اسرائیل مقابله با ایران و حفظ روابط نزدیک با ترامپ در مرکز کمپین انتخاباتی نتانیاهو برای باقی ماندن در پست نخست وزیری قرار دارد.

حال سوال این جاست که چه اتفاقی خواهد افتاد اگر درگیری‌ها در سوریه بالا بگیرد و ایران پاسخ حملات هوایی اسرائیل را بدهد؟ ترامپ چه واکنشی نشان خواهد داد؟ آیا در حمایت از نتانیاهو اقدام نظامی را کلید خواهد زد؟

سناریو‌های دیگری وجود دارد که می‌تواند خطرناک‌تر نیز باشد؛ اگر ایران به دنبال آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شده و به سمت ساخت سلاح هسته‌ای برود چه خواهد شد؟ اگر نیرو‌های آمریکایی ازسوریه خارج شده و نیرو‌های باقیمانده آمریکادر عراق نیرو‌های مورد حمایت ایران یا نیرو‌های ایرانی را تحریک کنند چه خواهد شد؟ اگر ترامپ تصمیم بگیرد پاسخ تحرکات مخرب ایران در منطقه را بدهد چه خواهد شد؟ یک تحریک کوچک می‌تواند بهانه‌ای برای شروع یک جنگ باشد.

ترامپ اولین رییس جمهوری نیست که کشور آمریکا را وارد جنگ می‌کند. تاریخ آمریکا پر از نمونه‌هایی است که با تصمیمات غلط کشور را وارد جنگ کرده‌اند. این اتفاق بعد از انفجار ناو «یو اس اس مین» در سال ۱۸۹۸، بعد از اتفاقات خلیج تانکین در سال ۱۹۶۴ و در سال ۲۰۰۳ علیه عراق رخ داده، بسیارمحتمل است که بار دیگر اتفاق بیفتد.

قبل از اینکه ترامپ نیرو‌های آمریکایی را در واکنش به هر تحریکی درگیر یک جنگ کند، کنگره، رسانه‌ها و افکار عمومی باید در مورد جزییات چنین حمله‌ای تقاضای اطلاعات کنند و بدانند که پاسخ نظامی به تحریکات قابل توجیه بوده است.

برای چنین اقدامی نه تنها منطق سیاسی بلکه ضرورت‌های حقوقی نیز باید رعایت شود. باید استراتژی‌ای بلند مدت برای چنین اقدامی در نظر گرفته باشند نه اینکه با یک توییت ۲۸۰ کاراکتری چنین اقدامی را کلید بزنند.