هرمیداس باوند: بستن تنگه هرمز آخرین راه است

 آمریکا در ادامه رفتارهای خصمانه خود علیه ایران، معافیت کشورهای خریدار نفت کشورمان را تمدید نکرد. این اقدام به معنی محروم کردن جمهوری اسلامی از صادرات نفت از تنگه هرمز بوده در حالی که تأمین امنیت این منطقه برای تسهیل صادرات نفت کشورهای منطقه بر عهده ایران است. رفتار خصمانه ایالات متحده واکنش‌های بسیاری را در ایران برانگیخت. سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در این خصوص گفت: «کشتی‌های کشور ما نیز همچون دیگر کشورها در حال عبور از این تنگه هستند اما اگر قرار باشد کسی تنگه هرمز را ناامن کند قطعا ما با آن برخورد خواهیم کرد. همچنین اگر نفت ما از این تنگه عبور نکند حتما نفت دیگر کشورها نیز از این تنگه عبور نخواهد کرد.

البته ما قصد بستن تنگه هرمز را نداریم مگر اینکه اقدامات دشمنان به جایی برسد که مجبور شویم و چاره‌ای جز این وجود نداشته باشد». سردار علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران نیز هفته گذشته گفته بود: «تنگه هرمز طبق قوانین بین‌المللی یک گذرگاه دریایی است و اگر از استفاده از آن منع شویم، آن را خواهیم بست». این تهدیدات به دیروز و امروز بازنمی‌گردد و پیش از این نیز رئیس‌جمهور حسن روحانی چنین موضوعی را در سفر خود به سوئیس مطرح کرده بود. «آرمان» در گفت‌وگو با «داوود هرمیداس باوند» دیپلمات پیشین و کارشناس مسائل بین‌الملل به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید:

با توجه به اقدام آمریکا در راستای به صفر رساندن صادرات نفت ایران آیا کنترل تنگه هرمز در شرایط فعلی اقدام مثبتی است؟

براساس تصمیمی که آمریکا گرفته از ۱۲ اردیبهشت دیگر معافیت‌های نفتی تمدید نخواهد شد، البته این موضوع قابل پیش‌بینی هم بود، لذا در اثر این اتفاق احتمالا قیمت دلار افزایش می‌یابد و یا تورم بیش‌تر می‌شود و به نوعی آثار و تبعاتی دارد اما صرفا در زمان جنگ چنین امکانی وجود دارد. در حال حاضر که شرایط خلیج فارس را می‌توان صلح‌آمیز عنوان کرد. در زمان جنگ تحمیلی هشت ساله ایران بارها تهدید به چنین اقدامی کرد و تلاش داشت تا از راه‌ها و ابزارهای دیگر منافع خود را تأمین کند. از طرفی عبور عمده کشتی‌های تجاری و نظامی از قسمت جنوبی تنگه انجام می‌گیرد که عمیق‌تراست. با توجه به پایگاه‌های نظامی آمریکا در قطر و بحرین و تردد ناو هواپیمابر در آب‌های خلیج فارس، ممکن است درگیری نظامی رخ دهد که به نفع هیچ‌کس نیست.

تهدیدات در این خصوص در تأمین منافع ملی تا چه میزان مؤثر است؟

افراطیان منطقه با بزرگنمایی تهدید ایران به دنبال خرید سلاح و تجهیز خود می‌روند و آمریکا نیز جنگی تبلیغاتی علیه کشورمان سازماندهی می‌کند. بنابراین می‌توان گفت در زمان صلح بستن تنگه تنها به عنوان آخرین راه باید در نظر گرفته شود.

آمریکا با ممانعت از صادرات نفت ایران فشاری همه‌جانبه به کشور وارد می‌آورد.هدف واشنگتن چیست؟

تمام تلاش آمریکا بر این است که ضمن تغییر رفتار ایران با جمهوری اسلامی به یک توافق دست یابد زیرا تبلیغات گسترده‌ای در خصوص خطر ایران برای جهانیان کرده و حالا می‌خواهد از این تبلیغات بهره‌برداری کند. آمریکا می‌خواهد ادعا کند جهان را از خطر رهانیده و با نفوذ ایران در منطقه مقابله کرده است و این ممکن نخواهد بود مگر با یک توافقی که ایران دست پایین را داشته باشد. تندروهای آمریکایی همچنین تلاش دارند با استفاده از طرح «تروریستی خواندن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» ایران را به یک درگیری منطقه‌ای بکشانند و با ابزارهایی مانند کشته‌سازی از سربازان آمریکایی کنگره و سنا را راضی به تصویب طرحی نظامی علیه ایران کنند.

راهبرد دستگاه سیاست خارجی ما در این خصوص باید چه باشد؟ چه اقداماتی برای کاهش فشار آمریکایی‌ها می‌توان انجام داد؟

جمهوری اسلامی باید با تمرکز بر روی مسائل حقوق بین‌الملل تلاش کند این تخلفات آمریکایی‌ها را به مجمع عمومی سازمان ملل متحد یا شورای امنیت بکشاند و به این وسیله افکار عمومی و دیگر کشورهای جهان را با خود همراه کند. ایالات متحده از توافقی که برای صلح جهانی میان چند کشور منعقد شده بود، بی‌دلیل و به صورت یکجانبه خارج شد، تحریم‌هایی بی‌سابقه علیه ایران اعمال کرد و رئیس‌جمهور این کشور با امضای یک فرمان برخلاف تمام قوانین جهان بخشی از خاک سوریه یعنی جولان را به رژیم صهیونیستی بخشیده است. این رفتارها مستلزم تنبیه و پیگیری جدی حقوقی است. کشور ما باید از ظرفیت‌های مجمع عمومی، شورای امنیت و دیوان بین‌المللی دادگستری بیشتر استفاده کند و دستگاه سیاست خارجی ما باید بهترین استفاده را از این منافذ برای تأمین منافع ملی ببرد.

محمدحسین لطف‌الهی