ده روز از تحریم شدن محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان می‌گذرد. اتفاقی که البته آمریکا پیش از این هم نسبت به عملی شدن آن هشدار داده بود. این شاید یکی از نادرترین انواع تحریم‌هایی باشد که در سال‌های اخیر از سوی آمریکا اعمال می‌شود و در روزهای گذشته مورد تقبیح و سرزنش‌های داخلی و خارجی قرار گرفته است.
اما سوالی که اکنون مطرح می‌شود این است که با اعمال تحریم‌های آمریکا علیه محمدجواد ظریف، رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان که مستقیماً مسئولیت مذاکرات هسته‌ای ایران را هم بر عهده دارد، وضعیت روابط خارجی ایران چطور پیش خواهد رفت؟ آیا این تحریم‌ها که شخص وزیر خارجه ایران را نشانه رفته می‌تواند بر روابط بین‌المللی ایران تاثیرگذار باشد؟ وضعیت سفرها، ملاقات‌ها، مذاکرات، مصاحبه‌ها و دیگر مسئولیت‌های ظریف به عنوان فردی که در نوک پیکان دستگاه دیپلماسی ایران قرار گرفته، با توجه به اعمال این تحریم‌ها چگونه پیش خواهد رفت و این موضوع چه محدودیت‌هایی برای او ایجاد می‌کند؟
جاوید قرباناوغلی، دیپلمات سابق وزارت امور خارجه، در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین، اعمال تحریم‌های آمریکا بر وزیر امور خارجه ایران را تاثیرگذار دانست، اما در ادامه تاکید کرد این امر به رفتار ایران و رعایت جوانب احتیاط از طرف کشورمان بازمی‌گردد. مشروح گفت‌وگو با جاوید قرباناوغلی را در ادامه بخوانید:
آمریکاییها می‌خواهند حوزه عمل ظریف را محدود کنند
جاوید قرباناوغلی، دیپلمات پیشین وزارت خارجه، درباره تحریمی که آمریکا علیه ظریف اعمال کرده و تاثیر این تحریم‌ها بر شخص وزیر امور خارجه ایران در روابطش با دیگر کشورها، بیان کرد: هدف از تحریم همین محدود کردن فعالیت‌های دیپلماتیک آقای ظریف است. آمریکاییها این کار را با همین هدف انجام دادند تا بتوانند حوزه عمل آقای ظریف را کاهش دهند. همان کاری که در حوزه تحریم اقتصادی انجام می‌شود، اینجا و درباره آقای ظریف یک نوع تحریم سیاسی است.
او درباره تاثیرگذاری این تحریم‌ها بر عملکرد وزارت خارجه و محمدجواد ظریف به خصوص برای انجام برخی از سفرها و دیدارها در سطح جهانی گفت: اینکه تحریم‌ها تاثیر می‌گذارد یا خیر، به قطع و یقین تاثیر خواهد گذاشت؛ یعنی آقای ظریف در مورد مساله سفر به آمریکا، سازمان ملل، مصاحبه با رسانه‌ها، ملاقات‌ها، سایر فعالیت‌ها و... احتمالاً با مشکلاتی روبه‌رو خواهد شد.
قربان اوغلی اضافه کرد: به طور طبیعی زمانی که یک نفر از سوی آمریکاییها تحریم می‌شود، خودبه‌خود رسانه‌ها برای مصاحبه با ایشان دچار احتیاط و یک نوع خودسانسوری می‌شوند، چون ممکن است مشمول برخی مجازات‌های تحریمی از سوی آمریکاییها شوند و هم شخصیت‌های سیاسی‌ای که می‌خواهند با ایشان ملاقات کنند ممکن است کمی جانب احتیاط را در نظر بگیرند.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی ادامه داد: این موضوع مثل مساله تحریم‌های اقتصادی است. وقتی آمریکاییها ما را تحریم می‌کنند، درست است که فقط آمریکاییها تحریم کرده‌اند، اما عملاً می‌بینیم که اثرات و تاثیر آن روی کشورها و شرکت‌های دیگر هم وجود دارد. آنها هم در هرگونه معامله با ایران، هرگونه سرمایه‌‌گذاری و فعالیت‌های اقتصادی و مالی دچار تردید می‌شوند که نکند مشمول مجازات‌های آمریکاییها قرار بگیرند.
این دیپلمات پیشین وزارت خارجه درباره تاثیر تحریم‌ها بر عملکرد وزیر امور خارجه کشور گفت: بنابراین پاسخ سوال شما روشن است؛ این تحریم حتماً روی فعالیت‌های آقای ظریف تاثیر خواهد گذاشت. البته نکته‌ای که در اینجا وجود دارد این است که با توجه به گستردگی فضای مجازی و گستردگی کارهای رسانه‌ای، آقای ظریف می‌تواند راهکارهای دیگری را برای رساندن پیام‌ها و مصاحبه‌ها پیدا کند.
او درباره راهکارهای احتمالی مقابله با تحریم‌های وزیر خارجه عنوان کرد: باید تیم همراه آقای ظریف و وزارت خارجه یا افرادی که مشاوران او در حوزه دیپلماسی عمومی هستند روی این قضیه کار کنند و راهکارهایی بیابند.
اروپایی‌ها برای ادامه مذاکرات با ایران و ظریف مصمم هستند
قرباناوغلی درباره احتمال تاثیر تحریم ظریف بر مذاکرات ایران با اروپا عنوان کرد: همان‌طور که می‌دانید، همان روز طرح اعمال تحریم‌ها هم اروپایی‌ها و هم بسیاری از کشورهای دیگر این کار آمریکا را تقبیح کردند و با آن موافق نبودند. اروپایی‌ها گفتند ارتباط‌شان را با آقای ظریف ادامه خواهند داد. بنابراین اگر چنانچه عامل دیگری موثر نباشد، اروپایی‌ها مصمم هستند گفت‌وگوهایشان را با ایران، چه در مساله برجام چه در مسائل حاشیه‌ای برجام، ادامه دهند.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه اروپایی‌ها دست‌کم تا جایی که اعلام کرده‌اند، برای ادامه ارتباط با وزیر خارجه ایران مصمم هستند، گفت: مگر اینکه بالاخره فشارهای آمریکا به اروپایی‌ها به جایی برسد که آنها را بسیار تضعیف کند یا ایران اقداماتی انجام دهد که روی اراده آنها برای ادامه مذاکره با ایران تاثیر بگذارد.
او ادامه داد: نکته مهم این است که ما باید الان جانب احتیاط را رعایت کنیم. واقعاً هم در قضیه برجام با توجه به گزارش‌های آژانس- که ۱۵ بار تایید کرده- ما پایبند بودیم. در مورد آقای ظریف هم که همه دنیا این عمل آمریکا را تقبیح کردند. به نظر من، ما باید برای نگهداری شرایطی که اکنون به نفع ماست، از یکسری اقدامات خودداری کرده و خویشتن‌داری کنیم.
قرباناوغلی افزود: اروپایی‌ها فعلاً در این مقطع ارتباطات‌شان را با آقای ظریف و دستگاه دیپلماسی کشور ما ادامه خواهند داد و فشارهای آمریکاییها هم قاعدتاً در این مقطع، اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، تاثیرات بسیار اندکی خواهد داشت.
شرایط سیاسی به گونه‌ای پیش نمی‌رود که ظریف کناره‌گیری کند یا کنار گذاشته شود
دیپلمات پیشین وزارت خارجه همچنین درباره احتمال کناره‌گیری یا کنار گذاشتن محمدجواد ظریف به دلیل ایجاد محدودیت در روابط ایران با جامعه بین‌الملل گفت: چنین رویدادی را تقریباً غیرممکن می‌دانم. این اتفاق نمی‌افتد، چون فعلاً این اقدام آمریکاییها از طرف کشورهای دیگر جهان پذیرفته نشده است. مگر اینکه آمریکاییها در ادامه اعمال فشار حداکثری از طریق دیپلماسی سراغ تمام کشورهای دنیا بروند و آنها را از پذیرش یا مذاکره با آقای ظریف به عنوان یک فرد تحریمی منع کنند.
او ادامه داد: به طور طبیعی کشورهایی در جهان هستند که به خاطر برخی مسائل و شرایط خودشان ممکن است گوش شنوایی از آمریکاییها داشته باشند، اما همه دنیا این‌طور نیست.
قرباناوغلی در پایان گفت: با وجود اینکه فعالیت‌های آقای ظریف در ادامه کار، به خصوص در ارتباطات بین‌المللی با کشورهای مختلف جهان، ممکن است دچار محدودیت‌هایی شود، تصور نمی‌کنم نظام و شرایط سیاسی ما به گونه‌ای باشد که برای برون‌رفت از بحران، آقای ظریف از مسئولیت‌هایش کناره‌گیری کند یا کنار گذاشته شود.
- 13
- 4
