راهی جز مذاکره با امریکا نیست

یکم - برای رسیدن به یک پاسخ درست باید گفت که شیوع ویروس کرونا، هم برای ایالات متحده آمریکا و هم برای جمهوری اسلامی ایران مانند دیگر کشورهای درگیر این ویروس، چالش ها و فرصت هایی را ایجاد کرده است. همان گونه که شما هم به درستی اشاره کردید اکنون کشور با مشکلات و چالش‌های جدی در حوزه بهداشت و سلامت به دلیل شیوع این ویروس درگیر است و نگرانی جدی تر دولت به مشکلات و معضلات حوزه اقتصادی و معیشتی، به خصوص در ماه های آتی و در دوران پساکرونا باز می گردد.

دوم - باید پذیرفت که توان ایران در همه حوزه هایی از آمریکا پایین تر است. با این توان محدود نمی توان در برابر آمریکا و به خصوص شکستن تحریم های این کشور ایستاد. حتی اگر ما شاهد تداوم تلاش های دیپلماتیک کشور برای لغو و تعدیل موقت تحریم ها باشم، نهایتا تنها می تواند همراهی سیاسی و دیپلماتیک بیشتر برخی کشورهای دوست و همراه ایران و یا برخی از سازمان و نهادهای بین المللی را با خود به همراه داشته باشد. این چیزی نیست که ایران بخواهد با آن به فکر مقابله با کرونا به ویژه در حوزه مدیریت چالش های اقتصادی و معیشتی باشد. با حمایت سیاسی دردی از کشور دوا نمی شود.

سوم - بگذارید در این خصوص با صراحت بیشتری سخن بگویم. من معتقدم که واشنگتن محور تلاش خود را روی شکل گیری و تشدید چالش اقتصادی و معیشتی ایران، آن هم در دوران پساکرونا نگذاشته است، بلکه کاخ سفید و شخص دونالد ترامپ می خواهد ایران را از هم اکنون به نقطه بن بست برساند. در این راستا آمریکا در تکاپوی جدی به منظور پررنگ تر چالش ها و در ادامه وقوع بحران های متعددی، آن هم قبل از دوران پساکرونا برای کشور است.

چهارم - متاسفانه این واقعیت را هم باید دید در کشور چالش ها و مشکلات بهداشتی و معیشتی در کنار هم سبب شده که روز به روز میزان انتقادات،  واکنش‌های منفی و مهمتر از آن عدم اعتماد جامعه نسبت به عملکرد مسئولین پررنگ‌تر شود و این یک زنگ خطر برای مقامات داخلی است.

پنجم - نمی‌توان از یک سو به فکر تنش با آمریکا بود و از سوی دیگر امیدی به شکسته شدن فضای تحریم ها داشت. اگرچه اقدام و تحرکات ایران در عراق به تنش نظامی با آمریکا منجر نشده و زمینه های برخورد میان تهران و واشنگتن در عراق کاهش پیدا کرده و همچنین گشت زنی های شناورهای سپاه پاسداران در آب‌های خلیج فارس تبعاتی برای کشور در پی نداشته است، اما اتفاقا همین دست اقدامات ما باعث می شود که کاخ سفید برخی تلاش های خود را برای ممانعت از رسیدن منابع نقدی به ایران را توجیه پذیر جلوه دهد و جامعه جهانی را به این باور برساند که قطعاً هدف تهران از دستیابی به این پول های نقد، چه در قالب وام ۵ میلیارد دلاری از صندوق بین‌المللی پول و چه در قالب خارج کردن برخی از منابع مالی بلوک شده ایران در دیگر کشورها مانند پرونده «کلیر استریم» برای مدیریت بیماری کرونا و حل چالش‌های اقتصادی نیست.

ششم -  پس باز هم تکرار می کنم مادامی که ایران دست به تعبیر رفتارهای خود و کم رنگ کردن تنش با آمریکا، اسرائیل و عربستان در منطقه نزند، واشنگتن هیچ گونه تغییری در رفتار خود برای افزایش تحریم ها و فشارها بر ایران نخواهد داشت. اگر چه کاخ سفید به دنبال برخی اقدامات نمایشی برای کاهش انتقادات رسانه‌ای و سیاسی داخلی و بین المللی در خصوص حمایت از مردم ایران و مسائل حقوق بشری است، اما در مقام عمل هیچ اتفاقی نمی افتد، مگر آنکه ایران دست به تغییر رفتار بزند. پس نمی شود دست به تحریک آمریکا زد و تلاش برای رفع تحریم داشت. اینجا است که لزوم پیگیری پروسه مذاکره پررنگ‌تر می‌شود. نمی توان مملکت را با شعار، آن هم در شرایط بحرانی اداره کرد.

هفتم  - نکته بسیار مهم تر دیگر به این واقعیت بازمی‌گردد که اگر جمهوری اسلامی ایران دل به این خوش کرده که دموکرات‌ها و جو بایدن در انتخابات پیروز شوند، اولا تحقق این امر بسیار دور از واقعیت است. در ثانی حتی در صورت پیروزی جو بایدن، دولت جدید با محوریت دموکرات‌ها رفتار دولت باراک اوباما را در خصوص ایران و برجام پیاده نخواهد کرد. چون مادامی که تغییر رفتاری در ایران شکل نگیرد، دست جو بایدن به عنوان رئیس جمهوری احتمالی آمریکا آن هم برای سال آتی میلادی به منظور پیگیری مذاکرات با ایران بسته خواهد بود. پس اولویت تغییر رفتار ایران است. پس چرا به جای امید بستن واهی به جو بایدنی که احتمالا در انتخابات پیروز نخواهد شد و حتی در صورت پیروزی حدود یک سال دیگر این دولت روی کار خواهد آمد. آن هم اگر سیاست دولت اوباما را در قبال ایران پیاده کند یا نکند، چرا از هم اکنون با خود دولت دونالد ترامپ وارد مذاکره نشویم؟

هشتم - واقعیت‌های تلخ امروز کشور نشان می دهد که ما در این شرایط نه می توانیم به درآمدهای حاصل از فروش نفت به واسطه تحریم‌های ایالات متحده آمریکا و کاهش شدید بهای نفت در بازارهای جهانی به واسطه جنگ نفتی نمایشی عربستان و روسیه با مدیریت آمریکا نگاه داشته باشیم و نه درآمدهای مالیاتی ما در بودجه به واسطه رکود احتمالی ناشی از تعطیلی کسب و کارها در سایه تداوم شیوع کرونا محقق خواهد شد. پس اکنون کشور در یک بزنگاه و وضعیت حساسی قرار دارد که هر تصمیم اشتباه می تواند کشور را تا لبه نابودی پیش ببرد.

نهم - چون مسئله ما مسئله کلان دیپلماتیک کشور و رسیدن به منافع ملی ایران از طریق سیاست خارجی است، نه بازی‌های سیاسی کودکانه احزاب و نگاه های پیش‌پاافتاده شخصیت ها و برخی از آقایان که توئیت می زنند ما به دنبال کمک به مردم ایالات متحده آمریکا هستیم. همین دست مواضع، آن هم از جانب کسانی که به اصطلاح خود را ریش سفید مجلس آتی می دانند، نشان می‌دهد وضعیت اسف‌بار مجلس یازدهم چه آینده‌ای برای کشور رقم می‌زند. اتفاقاً در سایه همین نگرانی است که من معتقدم باید راهکار جدی و اساسی برای رفع مشکلات کشور را در دستور کار قرار داد.