سیدابراهیم رییسی، رییس دولت سیزدهم شنبهشب برای ششمین مرتبه در یک سالی که رییسجمهور شده، مقابل دوربین صداوسیما نشست و در گفتوگویی با مردم از عملکرد دولت و برنامههایش گفت. اظهاراتی که به گمان کارشناسان همچون دفعات قبلی قانعکننده نبوده است. اظهارات رییسی شاید از نگاه روزنامه وطن امروز «اطمینان بخش» بوده باشد اما از نظر اغلب تحلیلگران و کارشناسان نه تازگی داشت و نه اقناعکنندگی. آقای رییسی در بخشی از این مصاحبه تلویزیونی از در فرافکنی درآمده و از مشکلاتی که دولت او به خاطر عملکرد دولت قبلی متحمل شده، سخن راند. در ادامه اما چنان وعده و وعید داد که گویی انتخابات ریاستجمهوری هنوز برگزار نشده و نه او رییسجمهور شده و نه مردم محصول این یک سال کشورداری وی را دیدهاند!
رییسی گفت: «دولت را با تورم ۶۰ درصدی ماهانه و کسری بودجه ۴۸۰هزار میلیارد تومانی تحویل گرفتیم.» وی افزود: «ما به طور متوسط در هر ماه ۱۳هزار میلیارد تومان هزینههایی را که در این دولت انجام نشده پرداخت میکنیم.» او معتقد بود که اصلاح اقتصادی اگر یک سال زودتر اتفاق میافتاد هزینه کمتر و اگر یک سال دیرتر اجرا میشد هزینه بیشتری برای کشور داشت.»
رییس دولت سیزدهم گفت: «برخلاف سالیان گذشته ۴۰ درصد از درآمد فروش نفت به صندوق توسعه ملی واریز میشود، همچنین ۵/۱۴ درصد به حساب وزارت نفت برای توسعه میادین نفتی و… واریز میشود، بنابراین ۴۵درصد از پول نفت در اختیار دولت قرار میگیرد.»
وی وعده داد که «تورم ناشی از اصلاح ارز ترجیحی ظرف مدت کوتاهی از بین میرود.» همچنین تاکید کرد: «تا زیرساختهای لازم فراهم نشود ارز ترجیحی دارو قطع نمیشود.» این را هم گفت که «قیمت سوخت و نان در کشور تغییر نمیکند.»
رییسی با پافشاری بر برخی از وعدههای دولت خود، گفت: «در ۴ سال، ۴ میلیون مسکن ساخته خواهد شد.»
او همچنین به شرح اقدامات انجام شده، پرداخت و گفت: «کارهای عظیمی برای استقلال برق صنایع بزرگ آغاز شده است.» وی افزود: «شرکتهای بزرگ ایرانی در حال سرمایهگذاری ۱۷ میلیارد دلاری داخلی هستند.»
رییسی بار دیگر تاکید کرد که «خنثی کردن تحریمها همزمان با تلاش برای لغو تحریمها در دستور کار قرار دارد.»
واکنشها به مصاحبه رییسی
سخنان رییسی اما با واکنشها یا به عبارت دقیقتر، انتقاداتی همراه بود. مثلا محمود صادقی نماینده پیشین مجلس در صفحه توئیتر خود نوشت: «آقای رییسی در مصاحبه دیشب مسوولیت هیچ یک از اقدامات دولتش را نپذیرفت؛ یا به گردن دولت روحانی انداخت یا به گردن مجلس!»
عباس عبدی تحلیلگر اصلاحطلب نیز توئیت کرد: «مهمترین نکته سخنان دیشب آقای رییسی این بود که بخش اصلی آن مربوط به قیمتگذاری و تورم بود. وقت خود و دولت را نیز عموما صرف این مساله میکند و برای سیاستگذاریهای اصلی در تولید جایی باقی نمیماند.»
آلبرت بغزیان، اقتصاددان نیز به وعده رفع تورم ناشی از اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی در کوتاهمدت، واکنش نشان داد. او با تاکید بر اینکه حرفهای رییسی قانعکننده نبود، گفت: «نمیشود که مردم امروز قیمتی را برای کالاها بپردازند اما آثار مثبت سیاستهای اقتصادی دولت در آینده مشخص شود.»
وی تاکید کرد: «این دولت اگر جراحی اقتصادی کرده چرا یک متخصص نیاورده که بیمار را به هوش آورد. درست است که جراحی لازم بوده اما نمیشود که مریض بمیرد چون به هوش نمیآید.»
افزایش بیاعتمادی
مصطفی درایتی، فعال سیاسی اصلاحطلب نیز از دیگر افرادی است که صحبتهای اخیر رییسی را مثبت ارزیابی نمیکند. او در گفتوگو با «جهان صنعت»اظهار کرد: «این وعدهها را چند بار تکرار کردهاند و این رویه هم ایجاد توقع و هم ایجاد بدبینی میکند لذا آقای رییسی باید از این رویکرد پرهیز کند.»
وی افزود: «آقای رییسی اگر فراموش نکرده باشد، در دوره تبلیغات انتخاباتی هم زیاد از این وعدهها داده بود و مردم جهتگیری عکس آن را دیدند. هیچ منظری که نشان داد این رویه تغییر میکند هم دیده نمیشود، بنابراین ادامه این رویه بیاعتمادی را افزایش میدهد.»
درایتی تاکید کرد: «آقای رییسی دیگر نباید با مردم با وعده حرف بزند و باید با برنامه و کارنامه مواجه شود. یک سال از دولت او گذشته، کلی وعده داده، مانعی سر راه او نبوده و همه دستگاهها هم با او هماهنگ هستند. بر این اساس مردم انتظار داشتند که به وعدههای خود عمل و گشایشی در زندگی آنها ایجاد کند. وضعیت مملکت هم طوری نیست که وعدهای داده شود و تحقق آن در زندگی مردم ملموس نباشد. وعدهها اغلب اقتصادی است و در یک سال گذشته هم محقق نشده است.»
عضو حزب اتحاد ملت ادامه داد: «صرف وعده دادن کافی نیست و نمیتوان مردم را به این نحو راضی نگه داشت، توهمی است که آقای رییسجمهور باید از خود دور کند، اشکالات کاری که در سیاستگذاری و ترکیب مدیران وجود دارد را نیز باید رفع و رجوع کند. باید تلاش کند مساله برجام به سامان برسد. متخصصان اقتصاد اتفاق نظر دارند که غیر از این، راهی برای بهبود وضعیت معیشت مردم نیست. اگرچه آقای رییسی معتقد بودند که خیلی از مشکلات به مسائل مدیریتی مربوط است و نه برجام. این هم البته از آن حرفهایی است که وقتی نقیض آن دیده میشود به افزایش بدبینی مردم منجر میشود.»
درایتی همچنین گفت: «معمولا دولتها سعی میکنند که در سال اول فعالیت خود گشایشهایی برای مردم ایجاد کنند اما آقای رییسی رییسجمهوری است که در همان سال اول استقرار به دلایل مختلف، خلاف آنچه که مردم انتظار داشتند را محقق کرده است. این هم به دلیل آن است که تیم یکدستی ندارد. تیم کمتجربهای دارد و آدمهای متوهم را زیاد به کار گرفته است. او از افرادی که تجربه کار عملی ندارند و تا حالا بر اساس حرف و وعده پیش رفتهاند، استفاده کرده است. تا وقتی هم که این تیم را ترمیم نکند نباید انتظار داشته باشد که جامعه نسبت به حرفهای او اقبال نشان دهد.»
وی با تاکید بر اینکه «مردم به دستاوردها توجه دارند نه وعدهها» گفت: «یک سال زمانی بوده که حداقل یک چشمانداز مثبتی ایجاد شود. اینکه مدام وعده دهند فایده ندارد چون قبلا هم وعدههای زیادی درباره تورم و نرخ ارز و وضعیت اقتصادی و… دادند اما الان مردم میبینند که تورم رکورد این چهل ساله انقلاب را زده و سفره مردم دیگر از کوچک شدن گذشته و در حال جمع شدن است.»
این فعال سیاسی اصلاحطلب خاطرنشان کرد: «انتظار اینکه بتوان با حرف مردم را راضی کرد، بیجاست. مردم انتظار یک زندگی آبرومند دارند اما هر روز میگویند دریغ از دیروز! به هر حال امیدواریم که آقای رییسی با تجدید نظرهای جدیدی در تیم خود و روشهای کشورداری خود بتواند قدری از مشکلات مردم کم کند.»
گفتاردرمانی
مهدی آیتی فعال سیاسی اصلاحطلب نیز نظر مشابهی دارد. او اظهارات اخیر رییسی را گفتاردرمانی تلقی کرده و بیاثر میداند. وی به«جهانصنعت» گفت: «هرکسی که کاندیدای ریاستجمهوری یا مجلس میشود برای رای جمع کردن، یکسری وعده و وعید به مردم میدهد و این در دنیا هم مرسوم است. بزرگنماییهایی صورت میگیرد و از نظر جامعهشناسی و روانشناسی اقداماتی انجام میشود که رای جمع شود. افراد برنده البته در ادامه راه با مردمی که رای داده بودند مواجه هستند چون آنها مطالبهگر خواهند بود.»
وی افزود: «طبیعی است که کسی نمیتواند به همه وعدههای خود عمل کند. مردم اما به اینکه یک نفر به ۵۰ یا حتی ۳۰ درصد از وعدههای خود عمل کند راضی هستند. اکنون اما مساله این است که شرایط از قبل هم بدتر شده است. شاهدیم که نرخها به مراتب بدتر شده و در مسائلی مثل سیاست خارجی، سلامت و امنیت مردم تحولی ایجاد نشده است. تنها نکته مثبت در کارنامه رییسی واردات واکسن بود که در چند ماه اول ریاستجمهوری انجام شد و انصافا او به نسبت روحانی در موضوع واکسینه کردن مردم ایران بهتر عمل کرد.»
آیتی ادامه داد: «در سایر موضوعات مثل معیشت مردم، گرانی، بیکاری، تورم، ناهنجاریهای فرهنگی، آمار سرقت و فساد، ناامنیهایی که در کشور وجود دارد، آمار سوانح و حوادث مختلف و… وضعیت بدتر شده است. افزوده نشدن حقوق و دستمزد مردم به قدر کافی یا اینکه برجام امضا نشد و روابط خارجی با کشورهای دیگر بهتر نشد، مالیات و عوارض سنگینتر شد هم به جای خود قابل توجه است. در مقابل این فشارهایی که به مردم وارد میشود چه سیاست و برنامهای دارند، غیر یک یارانه سیصد هزار تومانی که اولا به همه تعلق نمیگیرد و دوما در مقابل این فشارهای اقتصادی ناچیز است.»
این فعال سیاسی اصلاحطلب در ارزیابی مصاحبه تلویزیونی اخیر رییسجمهور گفت: «مردم آگاه هستند. با حرف زدن و سخنرانی نمیتوان مردم را قانع کرد. مردم باید تاثیر اقدامات دولت را در جیب و سفره خود ببینند. امروز درآمدها بالا نرفته اما مخارج مردم بیشتر شده است. اشتغال و تولید بیشتر نشده، بازار مسکن رونق نگرفته است. مردم میفهمند که اینها گفتاردرمانی و تبلیغات است. مردم را نمیتوان فریب داد.»
- 14
- 2
