با حمايت مجدد اصلاحطلبان در انتخابات رياستجمهوري ٩٦ و با راي اعتماد حداكثري مجلس دهم به وزراي پيشنهادي رييسجمهور، كابينه دوازدهم آماده استقرار ميشود تا روحاني را در پيگيري مطالبات مردم ياري كنند.
وزراي كابينه دوازدهم با كمترين چالش از سوي مجلس شوراي اسلامي تاييد شدند و حالا روحاني، تيم دلخواهش را براي مديريت قوه مجريه در اختيار دارد. مجلس شوراي اسلامي از ميان ١٧ وزير پيشنهادي به همه جز وزير نيرو راي اعتماد داد تا همراهي خودش را با دولت به اثبات رسانده باشد.
فراكسيون اميد بهعنوان مهمترين مرجع هماهنگكننده اصلاحطلبان در مجلس نيز تمام تلاشش را كرد تا همراهي خود با دولت را نشان دهد. حالا كه تيم روحاني مشخص شده نيروهاي سياسي اصلاحطلب تاكيد دارند كه دولت نبايد وعدههايش را با مردم فراموش كند. همين هم هست كه علي صوفي، فعال سياسي اصلاحطلب بيان ميكند كه وظيفه اصلاحطلبان در چهار سال آينده دولت اين است كه همراه مردم باشند و هيچگاه اين پشتوانه محكم را فراموش نكنند.
اين فعال سياسي اصلاحطلب همچنين عنوان ميكند كه «دولت و اصلاحطلبان نبايد در ميدان رقيب بازي كنند و رقيب ميخواهد اختلاف و شكاف بين دو طرف به وجود بيايد. بايد تمام تلاش خودمان را بكنيم كه چنين شكافي به وجود نيايد. به هر حال نقد مشفقانه اصلاحطلبان هميشه بايد بيان شود و ضمن آن مطالبات را عنوان كنند و در كنارش دولت را حمايت هم كنند. سه ركن كاري كه اصلاحطلبان بايد انجام دهند؛ حمايت، انتقاد و پيگيري مطالبات است.»
كليه وزراي پيشنهادي رييسجمهور به جز آقاي بيطرف راي اعتماد از مجلس شوراي اسلامي اخذ كردند. پيام سياسي اين راي اعتماد از نگاه شما چيست؟
پيام سياسي اين راي در حالت خوشبينانه اين است كه مجلس با دولت آقاي روحاني همراه است و به كابينه پيشنهادي راي مثبت بالايي داده است. همچنين نشان ميدهد كه جهتگيري آقاي روحاني در چيدن كابينه كه مقداري از اصلاحطلبان فاصله گرفته بود را كاملا مورد تاييد قرار داده است. فراكسيون اميد مجلس هم نهايت حسننيت را به خرج داده و با وجود فضاي منفياي كه نسبت به ارايه ليست در رايدهندگان به آقاي روحاني و به ويژه در بدنه اصلاحطلبي بوده، راي اعتماد داد.
فراكسيون اميد ريسك كرده و همراه آقاي روحاني شده و وجهه و اعتبار خود را خرج كرده است. اگر بدبينانه نگاه كنيم خواهيم ديد كه فراكسيون اميد به عنوان نماينده اصلاحطلبان در مجلس شوراي اسلامي عملكرد چندان مناسبي نداشته است. چون نتوانسته آقاي بيطرف را بهعنوان يك وزير اصلاحطلب حمايت كند. حداقل اين فراكسيون در يك حركت يكپارچه ميتوانست به آقاي بيطرف راي اعتماد بدهد. وزرايي بودند كه بالاي ٢٠٠ راي آوردند، در حالي كه انتظار ميرفت نتوانند راي اعتماد كسب كنند.
اين نشاندهنده بيعملي فراكسيون اميد در مجلس شوراي اسلامي است. حداقل در تعامل سياسي و بده بستانهاي سياسي فراكسيون اميد بايد ميتوانست نيروي خود را مورد حمايت قرار دهد. اينكه آقاي حجتي به عنوان وزير اصلاحطلب و موفق در كابينه قبلي زير ٢٠٠ راي آورد، نشان ميدهد كه فراكسيون اميد برنامهريزي شده و متمركز عمل نكرده است. اگر در مواردي هم انسجام داشتند به نفع اصولگرايان عمل كردند.
متاسفانه فضاي اين دوره از مجلس شوراي اسلامي، فضاي همراه با ٢٤ ميليون راي آقاي روحاني نبوده است. اين هم بار بسيار منفياي براي مجلسي داشت كه اكثريت آن با اعتداليون بوده است. اگرچه نمايندگان آقاي بيطرف را در راي اعتماد نگرفتنش مقصر ميدانند. آنها معتقدند كه آقاي بيطرف نتوانسته ديپلماسي فعالي را در تعامل با نمايندگان داشته باشد.
شما به همراهي مجلس دهم با دولت اشاره كرديد. اين همراهي چقدر ميتواند در چهار سال آتي در حركت دولت موثر باشد؟
اين همراهي بيش از اينكه به نام مجلس تمام شود، به نام آقاي لاريجاني تمام شد. اگر اين جهتگيري طبيعي مجلس به حساب ميآمد ميتوانست بسيار مثبت باشد و در آينده دولت را كمك كند. در يك قدرتنمايياي كه در مجلس صورت گرفته به خوبي ميتوان ديد كه اين آقاي لاريجاني است كه توانسته نمايندگان را با خود همراه كند.
تفاوت ارتباط بين مجلس نهم و دهم نسبت به دولت را چه ميدانيد؟
مجلس نهم با تركيب سياسي يكدست اصولگرايي نسبت به دولت دو موضع داشت. يك موضع همراهي با دولت بود كه توسط برخي از نمايندگان اعتدالگرا دنبال ميشد. همين امر هم سبب شد تا برجام بتواند از مجلس شوراي اسلامي تاييديه بگيرد. موضع ديگر را هم تندروها و نمايندگان پايداري داشتند كه در مقابل دولت قرار گرفتند و مطلقا قصد همراهي با دولت را نداشتند.
اين مساله هم در جهت حفظ منافع ملي و هم در عرصه رقابتهاي داخلي صادق بود. قصد آنها ناموفق كردن و زمين زدن دولت بود. آنها پيروزي آقاي روحاني در سال ٩٢ را يك اتفاق ميدانستند. آنها بيان ميكردند كه اين اتفاق ديگر تكرار نخواهد شد. دسته ديگري از نمايندگان اصولگرا بودند كه با دولت آقاي روحاني همراهي داشتند و در مورد كابينه هم تلاش ميكردند كه كابينه پيشنهادي رييسجمهور راي بياورد.
در اين شرايط بود كه آقاي روحاني كابينه دولت يازدهم را شكل داد. از ابتدا نيز انتظاري وجود نداشت كه مجلس شوراي اسلامي همراه عقبه راي آقاي روحاني باشد. به هر حال اصولگرايان در انتخابات كانديداي ديگري داشتند و جريان رقيب اصلاحطلبان در سال ٩٢ بودند. جريان اصولگرا در آن انتخابات شكست خورده بود. ليكن مجلس دهم مجلسي است كه عموما همراه دولت است و همسو با عقبه راي آقاي روحاني است.
جمع اعتداليون هم در انتخابات از آقاي روحاني حمايت كردند اما حمايت اصلي و تاثيرگذار از آن اصلاحطلبان بود. الان اين جريان در مجلس شوراي اسلامي همراه با عقبه راي آقاي روحاني نيست. اين مجلس ميتوانست اشتباهاتي را كه آقاي روحاني در ارايه ليست داشت، جبران كند يا به افرادي كه تحت فشار در ليست كابينه قرار داشتند، راي اعتماد ندهد.
آقاي روحاني اعلام كرد كه تمايل به انتخاب وزير زن داشته اما نتوانسته و ميسر نشده است. اصلاحطلبان هم ميگفتند خيلي ايرادي به آقاي روحاني نگيريم براي اينكه رييسجمهور تحت فشار، اعضاي كابينهاش را معرفي كرد. بايد توجه داشت كه مجلس تحت فشار نبوده است.
بنابراين مجلس دهم ميتوانست اين فشار را برطرف كند. در واقع فراكسيون اميد ميتوانست حمايت خود از آقاي روحاني را به اين صورت نشان دهد؛ نه اينكه در تاييد ليستي كه تحت فشار بسته است. مجلس ميتوانست دقيقا در مواردي كه آقاي روحاني تحت فشار قرار گرفته بود، در همان موارد فشار را از روي رييسجمهور بردارد، ولي اين كار را نكرد.
با همه نقدهايي كه به كابينه مطرح شده قرار است اين كابينه روحاني را در چهار سال آينده همراهي كند. براي اينكه بتوان بهترين نتيجه را از اين كابينه گرفت، شخص رييسجمهور چه رابطهاي بايد نسبت به كابينه داشته باشد؟
آقاي روحاني كار سختي در پيش خواهد داشت. به هر حال مشكلات زيادي در كشور وجود دارد كه آقاي روحاني بايد بتواند چارهاي براي آنها بينديشد. بايد ديد اين كابينه چقدر توانايي دارد. كابينه آقاي روحاني بايد بتواند به مطالبات مردمي پاسخ درخور بدهد. اين از آقاي روحاني پذيرفته نيست كه بگويد من نتوانستم كابينه ايدهآل خودم را ببندم. اميدوار هستيم كه آقاي روحاني در اين راستا تلاش كند.
به هر حال وجود آقاي ظريف در حوزه سياست خارجي خيلي ميتواند به دولت كمك كند. وجود آقاي زنگنه در وزارت نفت با استغنايي كه در ارتباط با حضور در كابينه از خود نشان داد بسيار ميتواند كمككننده باشد.همچنين حضور چهرههاي موفقي همچون آقاي حجتي و ديگر وزراي قوي ميتواند اميدواركننده باشد. اينها ميتوانند به آقاي روحاني كمك كنند. اين افراد هم قصد خدمت و هم توان آن را دارند.
آقاي شريعتمداري وزير موفقي در كابينه دولت اصلاحات بوده است كه امروز در راس وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفته است. به هر حال حضور آنها ميتواند تاثيرگذار باشد و به اميدي براي مردم تبديل شوند. نقاط قوت زيادي هم در كابينه وجود دارد. آقاي روحاني هم در چهار سال گذشته ثابت كرده كه دغدغه مردم را دارد و مايل است كه مشكلات مردم را حل كند. وزرا نيز بايد او را همراهي كنند تا به اهدافش دست پيدا كند.
اميدواريم كه كابينه دوازدهم بتواند موفق باشد. آقاي روحاني بايد كاري كند كه مردم مايوس نشوند. اين قدمهاي بعدياي كه برميدارند با نگاهي معطوف به اميد دادن به مردم باشد. به هر حال اتفاقات ناخوشايندي بعد از انتخابات رخ داد. جريان شكست خورده حاضر نشد كه شكستش را بپذيرد و به آقاي روحاني اهانت كردند.
فشارهاي زيادي هم به رييسجمهور وارد كردند. همه اينها تلخيهايي براي مردم ايجاد كرد. آقاي روحاني بايد تلاش كند تا اين تلخيها فراموش شود و با عملكرد مثبت كابينه چنين چيزي ممكن خواهد بود. آقاي روحاني و كابينهاش و كساني كه توان كار دارند، بايد پاشنههايشان را بالا بكشند و به عرصه بيايند و به مردم روحيه دهند و اطمينان دهند كه به فكرشان هستند.
دولت بايد چند هدف مشخص را براي خود تعيين كند و تا پايان دولت دوازدهم آنها را پيش ببرد. در غير اين صورت فضاي منفي بر جامعه حاكم خواهد شد. اين مساله براي آقاي روحاني و اصلاحطلبان و مجلس، گران تمام خواهد شد.
اصلاحطلبان در چهار سال آينده نسبت به دولت بايد چه موضعي داشته باشند؟
اصلاحطلبان قطعا بايد همراه با مردم باشند و در اين هيچ ترديدي نيست. به هر حال تمام پشتوانه اين جريان سياسي مردم است. دغدغه اصلاحطلبان نيز مردم و منافع ملي است، بنابراين در جهت تامين منافع ملي و در جهت مطالبه خواستههاي مردم و وعدههايي كه آقاي روحاني داده، بايد تلاش كنند. ضمن اينكه بايد دولت هر جايي كه نياز به كمك داشت دريغ نكنند.
نبايد بگذارد كساني كه مخالفت بيجهت با دولت دارند كارشان را پيش ببرند. رسالت سياسي اصلاحطلبان بسيار مهم است و آن هم رايي و هم جهتي با مردم و تامين مطالبات ملت است كه به اصلاحطلب اعتماد كردهاند. در درجه اول مردم به اين جريان سياسي اعتماد كردند كه به آقاي روحاني راي دادند. اصلاحطلبان به عنوان نمايندگان مردم بايد نگاهشان معطوف به مردم باشد.
اگر گذاشتن يك استاندار خوب ميتواند مردم را راضي كند، نبايد دريغ كنند. در اين صورت هم اصلاحطلبان و هم دولت برندهاند. دولت و اصلاحطلبان نبايد در ميدان رقيب بازي كنند. رقيب ميخواهد اختلاف و شكاف بين دو طرف به وجود بيايد. بايد تمام تلاش خودمان را بكنيم كه چنين شكافي به وجود نيايد. به هر حال نقد مشفقانه اصلاحطلبان هميشه بايد بيان شود و ضمن آن مطالبات را عنوان كنند و در كنارش دولت را حمايت هم كنند. سه ركني كه اصلاحطلبان بايد انجام دهند؛ حمايت، انتقاد و پيگيري مطالبات است.
- 12
- 1