غیبت پرحاشیه تزار در بریکس؛ هراس پوتین از بازداشت؟

به گزارش اقتصادنیوز، هفته ها قبل از حمله روسیه به اوکراین، رهبران جهان به نوبت راهی مسکو می شدند تا از رهبر کرملین بخواهند از لبه پرتگاه کنار رفته و از موضعش عقب نشینی کند.تلاش ها شکست خورد و جنگ آغاز شد. امروز پوتین به واسطه آن تصمیم در برزخ گرفتار است و حتی برای سفر به کشورهای دوست یا حضور در نشست های خودی گزینه های اندکی دارد چرا که عنوان جنایتکار جنگی را به خود اختصاص داده است.

غیبت تزار

شاید داشتن گزینه محدود برای مردی که بر فدراسیون روسیه مسلط است، بی اهمیت باشد بالاخص آن که پوتین برروی پکن حساب باز کرده و درها را به روی متحدانش در آسیای مرکزی و ایران گشوده است. اما هیچکدام از این گزینه ها نمی تواند غیبت تزار در اجلاس سران بریکس که قرار است در ژوهانسبورگ برگزار شود، را توجیه کند. از همین رو ناظران می گویند،عدم حضور پوتین در چنین نشستی حکایت از انزوای روسیه وکوچک شدن دنیای پوتین دارد.بالاخص آن که رهبران دیگر اعضای بلوک اقتصادی بریکس، رهبرانی چون، سیریل رامافوسا،رئیس جمهور آفریقای جنوبی شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، لوئیز لولا داسیلوا، رهبر برزیل و نارندرا مودی، نخست وزیر هند، در نشست سران حضور دارند.

ماه گذشته، دفتر رامافوسا اعلام کرد که پوتین طی توافقی دوجانبه با آفریقای جنوبی در نشست سران بریکس حضور ندارد. انگار قرار است سرگئی لاوروف به جای پوتین حاضر شود، با این حال رسانه های دولتی روسیه گفته اند که پوتین به صورت آنلاین شرکت خواهد کرد.حال سوالی که مطرح می شود این است که حضور یا عدم حضور تزار در این نشست حقیقتا با اهمیت است؟ سی‌ان‌ان در پاسخ بدین سوال نوشته که طبیعتا شرکت در یک نشست و گفتگوی بین المللی ممکن است راه مناسبی برای مانور در صحنه جهانی باشد، اما پوتین بار دیگر حضور در عکس دسته جمعی دیگر را از دست داد.

هراس از بازداشت

پوتین حامی سرسخت نظم جهانی چند قطبی است و ساختارهایی مانند بریکس را به سان وزنه تعادلی در برابر نهادهای تحت رهبری ایالات متحده و غرب که روسیه را به دلیل جنگ با اوکراین به شدت به چالش کشیده اند، قلمداد می کند.بی دلیل نیست که تزار در شرایطی که حمایت غرب را کاملا از دست داده در صدد است تا جنوب جهانی را با خود هم صدا کند. تقویت چنین ائتلافی آن هم در پس زمینه جنگ با اوکراین، هدف اصلی نشست اخیر روسیه و کشورهای آفریقایی در سن پترزبورگ بود. با این همه پوتین نمی تواند در اجلاس سران بریکس شرکت کند آن هم به دلیل حکم دیوان بین المللی کیفری.

ماه مارس، دادگاه کیفری پوتین و یکی دیگر از مقامات روس را به دلیل طرح ادعایی انتقال اجباری کودکان اوکراینی به روسیه محکوم کرد. این حکم امروز آفریقای جنوبی را در تنگنا قرار داده؛ بازیگری که خود یکی از امضاکنندگان توافق لاهه است و از همین رو موظف خواهد بود تا افرادی را که توسط دیوان کیفری بین‌المللی کیفری متهم شده‌اند، یازداشت کند. تصور بازداشت پوتین بر روی آسفالت ژوهانسبورگ دشوار است. بالاخص آن که عمر البشیر، رئیس جمهور وقت سودان - که به دلیل جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت مرتبط با نسل کشی در دارفور، تحت تعقیب قرار داشت و دارد - در سفری که سال ۲۰۱۵ به آفریقای جنوبی داشت، توانست از چنین سرنوشتی فرار کند.

خشم کرملین

کرملین، به واسطه ناتوانی پوتین از حضور در اجلاس بریکس به دلیل حکم دادگاه بین‌المللی کیفری خشمگین است.با این حال آنگونه که خبرگزاری دولتی تاس نوشته، تزار ۲۹ ژوئیه به خبرنگاران گفته که فکر نمی‌کند حضورش در بریکس «مهم‌تر از حضورش در روسیه» باشد.با این همه ناظران می گویند، صرف نظر از انگیزه، عدم حضور پوتین در چنین نشستی برای مسکو وجهه خوبی ندارد. لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در مصاحبه ای که به تازگی منتشر شده، گفت: ایالات متحده و متحدانش تلاش می‌کنند روند تکامل طبیعی روابط بین‌الملل و شکل‌گیری یک سیستم چند قطبی را کند کنند یا حتی آن را معکوس کنند. آنها با تکیه بر روش‌های نامناسب و غیرقانونی از جمله توسل بر زور یا تحریم‌های یکجانبه (مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل)، برای تظیم جهان در برابر نیازهای خود، جنگ اطلاعاتی و روانی راه انداخته اند.

تحلیلگران با استناد به اظهارات لاوروف گفته اند که طنز ماجرا این است که روسیه جنگی را علیه اوکراین به راه انداخته و پوتین این نبرد را در راستای سودای امپراتوری خودخواسته اش توجیه می کند.به باورشان، جهان تک قطبی از دید پوتین به این معناست که روسیه می‌تواند به تجارت خونین اشغال اوکراین بدون لحاظ کردنقید و بند هنجارهای بین‌المللی، زیر پرچم دروغین آزادی ادامه دهد.