ونزوئلا مدعی است که میزان ذخایر نفتی‌اش بیش از عربستان است، با این حال شهروندانش گرسنه‌اند. ۹۳ درصد آنها می‌گویند استطاعت تهیه غذای مورد نیاز خود را ندارند و سه چهارم‌شان طی سال گذشته وزن کم کرده‌اند. این رژیم که باعث بروز این تراژدی قابل پیشگیری شده عشق زیادی به فقرا دارد. با این حال مقامات آن با اختلاس‌های میلیاردی ونزوئلا را به فاسدترین کشور آمریکای‌لاتین که مصلحانه اداره نمی‌شود، تبدیل کرده‌اند.
شرایط این کشور الگویی از چرایی اهمیت دموکراسی است: مردم باید بتوانند دولت‌های بد را کنار بگذارند. شاید به همین دلیل باشد که نیکولاس مادورو، رییس‌جمهور ونزوئلا تا این اندازه مشتاق خاموش کردن همان اندک دموکراسی باقی مانده در این کشور است.
۳۰ ژوئیه مادورو یک انتخابات جعلی را برگزار خواهد کرد تا ایجاد یک مجمع موسسان که هدفشان دایمی کردن رژیم دولت سوسیالیستی اوست را تصدیق کنند. این اقدام قدرت مجلس که در حال حاضر از سوی مخالفان اداره می‌شود را نابود و یکپارچگی انتخابات ریاست جمهوری سال آینده را تخریب خواهد کرد؛ انتخاباتی که اگر آزاد و عادلانه باشد مطمئنا باعث شکست مادورو می‌شود.
مخالفان می‌گویند این مجمع یک کمیسیون به سبک کوبا را منتصب خواهد کرد. ایجاد این مجمع دستکم باعث تحریک خشونت بیشتر در این کشور می‌شود. طی حدود چهار ماه اعتراضات خیابانی، بیش از ۱۰۰ نفر جان خود را از دست داده‌اند و صدها نفر دیگر به دلایل سیاسی دستگیر شده‌اند. همه این مسایل مردم ونزوئلا را به خشم آورده است، این مساله باید به جهانیان هم هشدار بدهد.
تا پایان سال‌جاری سقوط اقتصادی ونزوئلا از سال ۲۰۱۲ بیشترین شیب را در تاریخ آمریکای‌لاتین مدرن خواهد داشت. حال، سرانه درآمد به سطح دهه ۱۹۵۰ بازگشته است. دلیل اصلی این سقوط ایدئولوژیک است. مادورو در ادامه اقدامات هوگو چاوز، بودجه عمومی را بدون حساب و کتاب خرج و آن را به خصوص صرف حامیان خود می‌کند. قیمت پایین نفت و مدیریت بدون منطق بدان معناست که او نمی‌تواند صورت‌حساب‌های خود را پرداخت کند.
بنابراین او دست به چاپ پول می‌زند و دلالان را عامل تورمی می‌داند که انتظار می‌رود طی سال‌جاری از مرز ۱۰۰۰ درصد بگذرد. کنترل قیمت و مصادره شرکت‌های خصوصی منجر به کمبود غذا و دارو شده است. با کمبود عرضه از سوی بیمارستان‌ها، نرخ مرگ و میر مادران سال گذشته به ۶۶ درصد رسید. با این شرایط ونزوئلا حال به مسیر مورد علاقه قاچاقچیان مواد مخدر بدل شده و مملو از تسلیحات است.
در این شرایط چه باید کرد؟ بهترین راه‌حل مذاکره برای انتقال قدرت است. مادورو دوره ریاست‌جمهوری خود را تا پایان ادامه دهد اما با احترام به قانون اساسی و پارلمان، زندانیان سیاسی را آزاد کند و تضمین بدهد که انتخابات منطقه‌ای عقب‌افتاده را برگزار کند و رقابت انتخابات ریاست جمهوری سال آینده را عادلانه برگزار کند. با این حال تلاش برای این نوع مذاکره سال گذشته بی‌نتیجه ماند و در حال حاضر نیز هیچ نشانه‌ای از اینکه مادورو و همراهانش بخواهند به صورت داوطلبانه قدرت را واگذار کنند، به چشم نمی‌خورد.
رژیم را هدف قرار دهید نه قربانیان را
آمریکای‌لاتین تهدید را احساس کرده است. ونزوئلا بیش از گذشته منزوی شده و از گروه تجاری مرکوسور هم تعلیق شده است اما ماه گذشته با حمایت متحدان ایدئولوژیک خود و برخی کشورهای جزایر کارائیب که وعده دریافت نفت ارزان گرفته بودند، مادورو توانست مانع از تعلیق عضویت در سازمان دولت‌های آمریکایی شود. آمریکا باید قدرت دیپلما‌تیک بیشتری را صرف رای‌گیری در مورد عضویت در این سازمان می‌کرد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده تحریم‌های گسترده، از جمله ممنوعیت واردات نفت ونزوئلا یا ممانعت از کار شرکت‌های آمریکایی در صنعت نفت این کشور را مدنظر قرار داده است. این اقدام اشتباه است: مادورو ظرف چند ماه خریداران جدیدی برای خرید نفت پیدا خواهد کرد. در این میان، مردم عادی بیش از وفاداران به این رژیم آسیب خواهند دید. ضمن اینکه تحریم‌های گسترده می‌تواند این رژیم را تقویت کند.
در حالی که رییس‌جمهور ونزوئلا خبر از انتخاب اعضای مجلس موسسان در روز یکشنبه داده است، اعتراضات مخالفان او و نیز خشونت‌ها افزایش پیدا کرده است. طی آخرین دور از اعتراضات دستکم هفت نفر دیگر کشته شده‌اند که شمار کشته‌شدگان از آغاز راهپیمایی‌ها و تظاهرات در چهار ماه گذشته را به بیش از ۱۰۰ نفر می‌رساند. مخالفان مادورو دیروز رفت‌وآمد در خیابان‌های سراسر کشور را مسدود کردند.
یکی از نمایندگان پارلمان و از مخالفان رییس‌جمهور گفت معترضان به مبارزه ادامه داده و خیابان‌ها را ترک نخواهند کرد. در پی تشدید بحران در ونزوئلا و افزایش خشونت‌ها، دولت آمریکا از اعضای خانواده کارکنان سفارت خود در کاراکاس خواست ونزوئلا را ترک کنند.
همزمان با دستور دولت آمریکا به خانواده دیپلمات‌های خود برای ترک آن کشور و نیز افزایش فشارهای بین‌المللی بر کاراکاس، شرکت هواپیمایی آویانکای کلمبیا نیز اعلام کرده به‌دلیل محدودیت‌های امنیتی و عملیاتی قادر به ادامه پروازهای خود در ونزوئلا نیست.
وزارت خارجه ایالات متحده در عین حال از تمام شهروندان آن کشور خواسته داوطلبانه ونزوئلا را ترک کنند. رییس‌جمهور آمریکا هشدار داده است در صورتی که مادورو طرح خود در مورد مجلس موسسان را عملی کند، واشنگتن ممکن است دست به اعمال تحریم‌هایی علیه کاراکس بزند.
مجلس موسسان قادر خواهد بود قانون اساسی ونزوئلا را بازنویسی کرده و به کار پارلمان نیز خاتمه دهد. اکثریت در پارلمان در حال حاضر با مخالفان نیکلاس مادورو است. سازمان ملل متحد با انتقاد از دولت مادورو، خواستار برقراری حکومت قانون و احترام به آزادی اجتماعات در آن کشور شده است.
مخالفان رییس‌جمهور ونزوئلا از جمله در دیگر کشورهای آمریکای جنوبی او را متهم کرده‌اند کشور را به سوی دیکتاتوری سوق می‌دهد. مادورو از سوی دیگر می‌گوید هدف از بازبینی قانون اساسی ایجاد صلح و آرامش در کشور است. او در عین حال آمریکا را به دخالت در امور کشور خود برای دستیابی به منابع نفت متهم کرده است.ایالات متحده اتهام دخالت در امور داخلی ونزوئلا را رد کرده است.
در عین حال رییس‌جمهور ونزوئلا نیز هفته گذشته اعلام کرد آنچه را که در صندوق‌های رای به دست نیاورد، با سلاح به دست خواهد آورد. دولت آمریکا چهارشنبه گذشته همزمان با آغاز این اعتصابات ۱۳ مقام ارشد این کشور را تحریم کرد.
به باور تحلیلگران، این تحریم‌ها، هشداری به رییس‌جمهور ونزوئلا برای عقب‌نشینی از رای‌گیری برای تشکیل هیات موسسان و اصلاح قانون اساسی است. این در شرایطی است که برخی منابع دولت آمریکا از بررسی گزینه تحریم‌های اقتصادی به ویژه در حوزه نفتی خبر می‌دهند.
این کشور نفتخیز در ماه‌های گذشته صحنه اختلاف دولت و مخالفان و همچنین در محاصره مشکلات فجیع اقتصادی همچون تورم سه رقمی بوده است. پس از آنکه مخالفان نتوانستند تا موعد مقرر، همه‌پرسی برکناری نیکلاس مادورو را برگزار کنند، از حامیان خود خواستند اعتراض‌ها را تداوم بخشند تا وی از سمتش کناره‌گیری کند. این در شرایطی است که احزاب مخالف دولت، اکثریت کرسی‌های کنگره ونزوئلا را در اختیار دارند، مادورو قصد دارد با برگزاری همه‌پرسی فردا مجلسی جدید با قابلیت تغییر قانون اساسی تشکیل داده و بر نیروهای مخالف غلبه کند.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در پی تحریم‌های صادرات نفت
وزارت خزانه‌داری آمریکا به عنوان یکی از گزینه‌های تحریم‌های متعدد مورد نظر کاخ سفید در واکنش به تلاش دولت ونزوئلا برای بازنویسی قانون اساسی، سرگرم طراحی تحریم‌هایی است که واردات نفت خام این کشور آمریکای لاتین را ممنوع می‌کند.
منابع آگاه اظهار کرده‌اند دولت ترامپ تاثیر تحریم‌های واردات نفت خام ونزوئلا بر بخش پالایش آمریکا را مورد بررسی قرار داده است و انتظار نمی‌رود تحریم‌های نفتی ونزوئلا را حداقل در کوتاه‌مدت تصویب کند. وزارت خزانه‌داری این تحریم‌ها را آماده می‌کند اما به معنای آن نیست که آنها این تحریم‌ها را اجرا خواهند کرد.
دولت ترامپ هنوز درباره تحریم‌های پیش‌بینی شده در واکنش به رای‌گیری فردا به رییس‌جمهور ونزوئلا اجازه می‌دهد که یک مجلس قانون اساسی برای بازنویسی قانون اساسی کشور تشکیل دهد، تصمیم نگرفته است.
منابع متعدد اظهار کرده‌اند که انتظار دارند واکنش اولیه از سوی دولت ترامپ به این رای، تحریم اشخاص و برخی از موسسات در داخل ونزوئلا باشد. دولت آمریکا همچنین ممکن است برخی از صادرات فرآورده‌های نفتی آمریکا شامل بنزین و میعانات را ممنوع کند.
یک منبع آگاه از بحث‌های مطرح در داخل دولت آمریکا در این باره به پایگاه پلاتس گفت: گزینه‌های متعددی وجود دارد که مورد بررسی قرار دارند. مقامات کلیدی متعددی در داخل دولت از جمله خزانه‌داری و وزارت انرژی با هرگونه ممنوعیت واردات نفت ونزوئلا مخالف هستند، با این‌همه کاخ سفید هنوز درباره روندی که در پیش خواهد گرفت، تصمیم نگرفته است.
بسیاری در داخل دولت ترامپ بر این باورند که تحریم‌ها علیه واردات نفت ونزوئلا، تاثیر مخرب‌تری بر صنعت پالایش آمریکا نسبت به اقتصاد ونزوئلا خواهد داشت و این امر شانس اجرا شدن آنها را محدود می‌کند. دونالد ترامپ در بیانیه‌ای که هفته گذشته منتشر شد، اظهار کرده بود: اگر مادورو وعده‌های خود برای بازنویسی قانون اساسی ونزوئلا در ۳۰ ژوئیه را دنبال کند، آمریکا اقدامات اقتصادی شدید و فوری در پیش خواهد گرفت.
یک مقام بلند پایه دولت آمریکا هفته گذشته اظهار کرده بود: ممنوعیت واردات نفت ونزوئلا یکی از گزینه‌هایی است که مورد بررسی قرار گرفته است. اگر تحریم‌های نفتی ونزوئلا تصویب شوند، پالایشگاه‌های آمریکایی به خصوص پالایشگاه‌های فعال در خلیج مکزیک ناچار خواهند شد منابع جدیدی برای تامین نفت سنگین پیدا کنند. اگرچه آمریکا اکنون نصف میزان ۲۰ سال گذشته از ونزوئلا نفت وارد می‌کند اما ونزوئلا همچنان تامین‌کننده کلیدی بازار پالایش خلیج مکزیک مانده است.
فاطمه رحیمی
- 18
- 6
