شايد زماني که اروپايي‌ها و آمريکايي‌ها به سرنگوني دولت متمايل به روسيه به رهبري ويکتور يانوکوويچ که کاملا از راه‌هاي قانوني و از طريق انتخابات به قدرت رسيده بود، مبادرت ورزيدند، فکر نمي‌کردند يکي از بزرگ‌ترين کشورهاي شرق اروپا به چنين روزي دچار شود که بتوان الان آن را به نوعي از هم فروپاشيده قلمداد کرد.
صحيح بوده که دولتي مرکزي در کی‌یف بر سر کار است اما اين دولت هيچ کنترلي بر استان‌ها و مرزهاي شرقي کشور ندارد و ارتش اين کشور وارد جنگي فرسايشي با جدايي‌طلبان شرق اوکراين شده است. اگرچه توافق مينسک توانسته تا حد زيادي از شدت درگيري‌ها بکاهد اما جسته و گريخته نبردهايي ميان دو طرف جريان دارد.
اروپايي‌ها که به گفته روس‌ها با کمک نئونازي‌ها و گروه‌هاي فاشيست و نژادپرست عليه دولت مرکزي در کی‌یف قيام کردند، هيچگاه گمان نمي‌کردند که روسيه آن قدر به خود جرأت بدهد که عملا به شرق اوکراين حمله کند و شبه‌جزيره کريمه را از اوکراين جدا و ضميمه خاک خود کند. آنها حتي پيش‌بيني حمايت روسيه از جدايي‌طلبان شرق اوکراين را نيز نمي‌کردند.
درحال‌حاضر تنها اقدامي که اروپايي‌ها و آمريکايي‌ها در قبال اقدامات روسيه کرده‌اند، اعمال تحريم‌هايي است که تاکنون باعث نشده آنها به هيچ‌کدام از اهدافشان در پرونده اوکراين برسند. حالا با گذشت بيش از چهار سال از بحران اوکراين، بسياري از رهبران ضدروسي اوکراين که عليه دولت متمايل به روسيه با تحريک غربي‌ها به‌ويژه اروپايي‌ها وارد عمل شدند، به نوعي از کرده خود پشيمانند؛ اگرچه حاضر نيستند آن را به زبان آورند اما به روشني مي‌بينند که از سرزمين پهناور اوکراين چيزي جز تکه‌پاره‌هايي که فقط بايد روي نقشه دنبال قطعات آن گشت، باقي نمانده است.
درحال‌حاضر نه‌تنها هيچ پيشرفتي در اوکراين به دست نيامده بلکه اين کشور بيش از هر زماني در معرض فروپاشي است. نزديک به يک ماه پيش، دونتسک از اوکراين اعلام استقلال کرد.
در ابتداي بحران نيز لوهانسک از کی‌یف اعلام استقلال کرده بود. اگرچه هيچ کدام از اين اعلام استقلال‌ها مورد حمايت هيچ‌کدام از کشورهاي جهان قرار نگرفته اما روشن است که چنين رفتارهايي مي‌تواند چه آسيب‌ها و هزينه‌هاي جدي به دنبال داشته باشد.
اکنون وضعيت اوکراين را بيش از هر زماني مي‌توان به آدم در حال احتضار تشبيه کرد که منتظر است قدرت‌هاي خارجي برايش تصميم بگيرند چگونه ادامه حيات دهد. دولت دونالد ترامپ تدابير تازه سياسي، نظامي و امنيتي براي اين بحران تعريف کرده است اما طرف روسي نيز بيکار ننشسته و استراتژي سخت‌تر و قاطع‌تري را در دستور کار خود قرار داده است.
اورل درل، خبرنگار آمريکايي در تحليلي در روزنامه يواس‌اي تودي، دراين‌باره مي‌نويسد: ارتش ايالات‌متحده براي اولين‌بار برنامه‌اي براي ارائه سلاح‌هاي دفاعي مهلک به اوکراين براي مقابله با تهديد نظامي رو به افزايش روسيه در قبال اوکراين و اروپا ارائه کرده است. اين برنامه توسط ستاد مشترک ارتش ايالات‌متحده تهيه شده و نيازمند تصويب کاخ سفيد است.
تصويب اين برنامه از سوي رئيس‌جمهوري دونالد ترامپ، اميد براي بهبود روابط با رئيس‌جمهوري روسيه و ولاديمير پوتين را از بين خواهد برد. يک مقام رسمي در شوراي امنيت ملي کاخ سفيد به يواس‌اي تودي گفت که دولت ايالات‌متحده از ارائه سلاح‌هاي دفاعي به اوکراين اجتناب کرده است. اين مقام به علت حساس بودن موضوع، خواست نامش فاش نشود.
اين مسئله در کاخ سفيد به‌عنوان خسارات خشونت در حق اوکرين مورد بحث قرار گرفته؛ جايي که مخالفان تحت حمايت روسيه، حملات خود به نيروهاي دولتي اوکراين را تشديد کرده‌اند و روسيه تمرينات نظامي فراواني را ترتيب داده است. تحليلگران انتظار دارند که روسيه تانک‌هاي بيشتري را در مرزهاي خود با اوکراين و کشورهاي عضو ناتو مستقر کند.
وي در ادامه مي‌نويسد: روز دوشنبه هفته گذشته مايک پنس، معاون رئيس‌جمهوري آمريکا نسبت به «رفتار تجاوزآميز» روسيه هشدار داد. او در سفر به کشور استوني، نگراني خود در مورد تهديدات روسيه را ابراز کرد. استوني به همراه دو جمهوري سابق شوروي، لتوني و ليتواني، اکنون در جمع کشورهاي عضو ناتو هستند. پيشنهاد براي مسلح کردن اوکراين همزمان با آمادگي ترامپ براي امضاي قانون جديد تحريم‌هاي روسيه انجام مي‌پذيرد.
اين حرکت درحالي انجام مي‌شود که پوتين روز يکشنبه هفته گذشته در مقابله با تحريم‌هاي جديد ايالات‌متحده آمريکا، ۷۵۵ ديپلمات آمريکايي را اخراج کرده است. کورت ولکر، نماينده پيشين ناتو، منطق ترامپ براي مسلح‌کردن اوکراين را که کرملين با آن مخالف است، اين‌طور توضيح مي‌دهد: سلاح‌هاي دفاعي مي‌تواند به اوکراين اجازه دهد که به‌عنوان مثال در برابر تهديدهاي تانک‌هاي روسي از خود دفاع و روسيه را متوقف کند.
او ادامه داد: من پيش‌بيني نمي‌کنم که به کجا خواهيم رفت. اين موضوع بحث و تصميم‌گيري آينده است اما فکر مي‌کنم که چنين استدلالي براي روسيه تحريک‌آميز است يا اوکراين را به عقب بازخواهد گرداند. تنها در ماه جولاي، ۱۹ نيروي نظامي اوکراين کشته و ۶۵ نفر زخمي شدند.
هدر نائورت، سخنگوي وزارت امورخارجه، پس از آنکه ۹ سرباز اوکرايني در يکسري حملات در ۱۹جولاي کشته شدند، «جدايي‌طلبان» را به خاطر اينکه آنها را «تحت حمايت روسيه» مي‌دانست، مورد سرزنش قرار داد. نائورت گفت که ارتش روسيه در اوکراين، هدايت و راهنمايي نيروهاي ضددولتي را برعهده دارد؛ مسئله‌اي که پوتين بارها و بارها آن را انکار کرده است.
رکس تيلرسون، وزير امورخارجه آمريکا هنوز تصميم نگرفته است که کمک‌ها به اوکراين چه زماني فراهم شود. ژنرال نيروي هوايي، پل سولوا در برابر کميته نيروهاي مسلح مجلس سنا در ۱۸ ژوئيه شهادت داد که ستاد مشترک ارتش و فرماندهان اروپايي در حال آماده کردن برنامه‌اي براي مسلح‌کردن اوکراين هستند. او گفت: اين کار فراتر از يک توصيه نظامي خواهد بود.
اين سياستي براي انتخاب اين است که چه ابزاري را در اختيار دولت اوکراين قرار دهيم تا آنها را دربرابر شورشيان مورد حمايت روسيه در دونباس و منطقه شرق اوکراين مسلح کنيم. چنين برنامه‌اي تغييرات مشخصی در ايالات‌متحده را در قبال درگيري در اوکراين نسبت به سال ۲۰۱۴ نشان مي‌دهد.
در آن زمان باراک اوباما، رئيس‌جمهوري آمريکا و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان مي‌گفتند که ارسال سلاح‌هاي بيشتر به اوکراين باعث تشديد درگيري‌ها با روسيه مي‌شود. فيليپ کربر، يکي از مقامات رسمي وزارت دفاع در دوران رونالد ريگان مي‌گويد: روس‌ها به هرحال تقويت نظامي در مرزها را انجام مي‌دهند. تهديد روسيه در برابر کشورهاي عضو ناتو در اروپاي شرقي غيرقابل انکار است.
اورل درل در پايان مي‌نويسد: تمرينات نظامي شوروي سابق در اين منطقه در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ انجام مي‌شد و روسيه در دوران پوتين، اين کار را در سال ۱۹۹۹ انجام داد. آخرين تمرين نظامي در منطقه در سال ۲۰۱۳ انجام شد که شامل همکاري نيروهاي ناتو بود.
در سال جاري، روسيه چهار هزار مايل ريل راه‌آهن براي انتقال تانک‌هاي ارتش به منطقه ساخت. جان هربست، سفير سابق اوکراين دراين‌باره گفت: اين بزرگ‌ترين ساخت‌وساز در منظقه از زمان جنگ جهاني است. اين حرکت بزرگي است. اگر ترامپ به دنبال تغييري بزرگ در منطقه است، بايد هزينه‌هاي تقابلش با کرملين را افزايش دهد. کرملين بايد طوري تحت فشار قرار بگيرد که متقاعد شود تجاوز به اوکراين، گزينه‌اي براي پيروز شدن نيست.
- 11
- 5
