کره شمالی آمادگی دارد تا برای خلع سلاح هستهای با ایالات متحده مذاکره کند. این مهمترین خروجی نشست دو روزه دو نماینده ویژه کرهجنوبی با کیمجونگ اون رهبر کره شمالی و دیگر مقامهای ارشد این کشور است. چونگ ایویی یونگ مشاور امنیت ملی رئیسجمهوری کره جنوبی که در روزهای گذشته با رهبر کره شمالی مذاکره کرده بود رهسپار واشنگتن شد تا پیام این کشور را به دونالد ترامپ منتقل کند.
هنوز جزئیاتی از این پیام منتشر نشده است، اما کرهجنوبی اعلام کرده که پیونگ یانگ آمادگی دارد تا برای خلع سلاح هستهای با واشنگتن مذاکره کند. در همین مذاکرات کیمجونگ اون رهبر جوان و جاهطلب کرهشمالی موافقت کرد که در ماه آوریل با رئیسجمهوری کرهجنوبی مذاکره کند.
رسانهها سفر دوروزه چونگ ایویی یونگ مشاور امنیت ملی کرهجنوبی به پیونگ یانگ که در جریان آن با رهبر کرهشمالی ملاقات و در ضیافت ناهار شرکت کرد، «تحولی استثنایی» دانستند که کمتر سابقه داشته است. دو کره از زمان ترک مخاصمه در جنگ کره در سال ۱۹۵۰ تاکنون تنها دو بار در سالهای ۲۰۰۰ و ۲۰۰۷ ملاقاتهایی در سطح رهبران داشتند. سفر دو مقام ارشد امنیتی کرهجنوبی به کرهشمالی پس از آن صورت میگیرد که دو کشور پیش از بازیهای المپیک زمستانی پیونگ چانگ در کرهجنوبی توافق کردندکه رابطه خود را بهبود ببخشند و در همین راستا خواهر رهبر کرهشمالی و رئیس اجرایی این کشور برای شرکت در مراسم افتتاحیه این بازیها و مذاکره با مقامهای ارشد به کرهجنوبی سفر کردند. ورزشکاران دو کره نیز در مراسم افتتاحیه تحت یک پرچم حضور یافتند.
پس از پایان این سفر، کرهشمالی برای مذاکره بر سر برنامه تسلیحات هستهای خود اعلام آمادگی کرد. این در حالی است که در ماههای اخیر و با ادامه آزمایشهای موشکی و هستهای کرهشمالی تنشها میان واشنگتن و پیونگ یانگ بالا گرفته است. ایالات متحده موفق شد در شورای امنیت سازمان ملل هم تحریمهای جدیدی را با رأی مثبت چین بهعنوان متحد اصلی کرهشمالی علیه این کشور به تصویب برساند. تحریمهای یکجانبه دولت آمریکا هم علیه رژیم پیونگ یانگ افزایش یافته و کیم جونگ اون این تحولات را اعلام جنگ توصیف و ایالات متحده و متحدانش در همسایگی خود را به اقدام تلافیجویانه تهدید کرده بود.
«مو جائه این» رئیسجمهوری کرهجنوبی هم پس از ملاقات با فرستادگان خود به کرهشمالی اعلام کرد که تلاشهای دیپلماتیک و رایزنیها برای کاهش تنش در شبه جزیره کره و حرکت به سوی غیراتمی کردن شبه جزیره کره به شرایطی حساس رسیده است. رئیسجمهوری کرهجنوبی با اشاره به تحولات مثبت اخیر، دولت سئول فعلا در نظر ندارد در مورد اعمال تحریمهای کنونی علیه کرهشمالی یا از سرگیری کمکهای اقتصادی به این کشور تجدید نظر کند و برای تغییر در این شرایط در انتظار اقدامات مثبت کرهشمالی خود بود. تغییر موضع کرهشمالی در مورد برنامه هستهای خود با واکنش محتاطانه واشنگتن روبهرو شده است.
دونالد ترامپ در نخستین موضعگیری نسبت به آمادگی پیونگ یانگ برای مذاکره با ابراز امیدواری نسبت به سیگنالهایی که از شبه جزیره کره میرسد هشدار داد این کشور پیش از این هم برای مذاکره بر سر برنامه هستهای و موشکی خود اعلام آمادگی کرده، اما صداقتی نزد رهبران کرهشمالی وجود نداشت. مقامهای دولت ترامپ میگویند فشارهای اقتصادی حاصل از افزایش تحریمها باعث شده تا کیم جونگ اون مجبور به عقب نشینی از مواضع جنگطلبانه خود شود.
مقامهای سئول اعلام کردهاند که کیم جونگ اون گفتوگو با آمریکا و حتی وقفه در آزمایشهای تسلیحاتی کرهشمالی را در شرایطی که کشورش احساس خطر از سوی آمریکا و متحدانش نداشته باشد را در نظر خواهد گرفت. مذاکرهکنندگان کرهجنوبی همچنین اعلام کردهاند که رهبران دو کره قرار است ماه آینده ملاقات کنند که این نخستین نشست سران دو کشور طی بیش از یک دهه اخیر و نخستین مذاکره از زمان روی کار آمدن کیم جونگ اون در سال ۲۰۱۱ در کره شمالی خواهد بود. در این میان برخی مقامهای نظامی آمریکا از جمله ژنرال رابرت اشلی مدیر سازمان اطلاعات دفاعی ایالات متحده نسبت به تغییر رویکرد کرهشمالی خوشبین نیست.
او از جمله مقامهای آمریکایی است که معتقد است در پی آزمایشهای اتمی و موشکی کرهشمالی در سال ۲۰۱۷ و این ادعای مقامهای پیونگ یانگ که برد موشکهای بالستیک کرهشمالی میتواند خاک آمریکا را هدف قرار دهد، نمیتوان نسبت به ژستهای آشتیجویانه این کشور با خوشبینی موضعگیری کرد و تعهد برای برچیدن تسلیحات هستهای را پیش شرط هر گونه مذاکرهای دانست. از سوی دیگر وزارت خارجه چین ابراز امیدواری کرده است که دو کره بتوانند به تلاشها برای پیشبرد روند آشتی و کاهش تنشها ادامه دهند.
با این حال پیش از آغاز هرگونه مذاکرهای میان کرهشمالی و ایالات متحده سوالاتی اساسی وجود دارد که پاسخ به آنها در تعیین نتیجه مذاکرات و تضمین موفقیتآمیز بودن آن نقشی اساسی دارد.
پیشنهاد کره شمالی
هنوز جزئیاتی از پیشنهاد کرهشمالی به ایالات متحده از سوی پیونگ یانگ منتشر نشده است و در این مورد تنها مقامهای کرهجنوبی که اخیرا به پیونگ یانگ رفته بودند کلیاتی از این جزئیات را علنی کردهاند. چونگ ایو یونگ مدیر امنیت ملی کرهجنوبی به خبرنگاران گفته است که «کره شمالی آمادگی دارد تا در مورد خلع سلاح هستهای شبه جزیره کره مذاکره و در جریان مذاکرات هر گونه آزمایش هستهای یا موشکی را تعلیق کند . رهبر کره شمالی گفته است که اگر اطمینان یابد که امنیت و رهبری کشورش تهدید نمیشود تسلیحات هستهای خود را کنار خواهد گذاشت.
با توجه به پیشنهادهای قبلی کرهشمالی، این پیشنهاد گامی بلند به شمار میآید. پیش از این پیونگ یانگ بر به رسمیت شناخته شدن تسلیحات هستهای خود که به آن لقب شمشیر عدالت داده بود، از سوی طرف مقابل تأکید میکرد. کرهشمالی پیش از این اصرار داشت که تسلیحات هستهایاش خط قرمز محسوب شده و غیرقابل مذاکره است. به همین دلیل تعییننشدن خط قرمز از سوی پیونگ یانگ میتواند اقدامی امیدوارکننده از سوی این رژیم باشد. اما در این میان نکته نباید نادیده گرفته شود.
تمام اظهارات در مورد آمادگی کرهشمالی برای تعلیق فعالیتهای موشکی و هستهای از سوی مقامهای کرهجنوبی و نزدیکان مونجائهاین، رئیسجمهوری این کشور مطرح شده است. مونجائهاین هوادار سرسخت مذاکره و گفتوگو با کرهشمالی برای پایان دادن به بحران شبه جزیره کره است. گزارشهای رسانه حکومتی کرهشمالی در مورد مذاکرات مقامهای دو کره بسیار مبهم است. به همین دلیل باید منتظر ماند دید که پیشنهادهای کرهشمالی به مقامهای آمریکایی چه جزئیاتی دارد. حتی اگر کرهشمالی موضوع تعلیق آزمایشهای موشکی و هستهای خود را مطرح کرده باشد باز هم واقعیتی را نمیتوان نادیده گرفت.
توقف آزمایشهای هستهای کرهشمالی لزوما به معنی خاموش شدن سلاحهای هستهای این کشور نیست. هفته گذشته تصاویر ماهوارهای نشان دادند که در یک راکتور هستهای کرهشمالی تولید پلوتونیوم برای بمب هستهای همچنان ادامه دارد.
گزینههای احتمالی ایالات متحده
یکی از جزئیات مورد اشاره یک مقام رسمی کرهجنوبی که توجه چندانی را جلب نکرد این بود که «کیم جونگ اون» دریافته است که مانور نظامی سالانه ایالات متحده و کرهجنوبی احتمالا هر سال در مقیاسی مشابه سال قبل از آن برگزار میشود.
اما او امیدوار است که از حجم و گستردگی این مانور سالانه کاسته شود. سالهاست که این مانورها به یکی از اعتراضهای پیونگ یانگ و توجیهات این رژیم برای ادامه آزمایشهای هستهای و موشکی تبدیل شده است.
رهبران کرهشمالی این مانورها را در راستای تمرین برای حمله نظامی از سوی ایالات متحده و کرهجنوبی میداند. در همین راستا در گذشته چین و روسیه پیشنهاد دادند
که ایالات متحده و کرهجنوبی در ازای توقف آزمایشهای تسلیحاتی کرهشمالی، این مانورها را تعلیق کنند. اما اگر کرهشمالی بپذیرد که این مانور سالانه حتی با تعلیق آزمایشهای تسلیحاتیاش ادامه یابد چه امتیاز قابل توجهی را میتوان به پیونگ یانگ ارائه کرد؟
این سوال یکی از نگرانیهای تحلیلگران کرهشمالی در بلندمدت است. به نظر میآید مانع اصلی در جریان مذاکرات ایجاد خواهد شد. خروجی نهایی مذاکرات ایالات متحده و کرهشمالی و برچسب قیمتی که روی تسلیحات هستهای کرهشمالی قرار میگیرد اصلیترین موضوع است. در گذشته مقامهای کرهشمالی اعلام کرده بودند که تسلیحات هستهای خود را به شرطی کنار خواهند گذاشت که ایالات متحده و کرهجنوبی به اتحاد خود پایان دهند و نظامیان واشنگتن از شبه جزیره کره خارج شوند.
به نظر میآید در حال حاضر یکی از اهداف کوتاهمدت کرهشمالی برای مذاکره، کاستن از حجم تحریمهایی است که در حال به زانو در آوردن اقتصاد پیونگ یانگ است. با همین استدلال بسیاری از دولت آمریکا اعتقاد دارند که کرهشمالی پیش از این نیز از بازی مذاکره استفاده کرده تا از فشار تحریمها بکاهد.
- 11
- 1