مسکو یا واشنگتن، ارمنستان به کدام سمت می‌رود؟

به گزارش ایلنا، «شعیب بهمن» کارشناس مسائل روسیه طی یادداشتی به تشریح فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی نخست‌وزیر جدید ارمنستان پس از تظاهرات سراسری در این کشور پرداخت.

متن یادداشت به این شرح است:

رای موافق پارلمان ارمنستان به نخست‌وزیری «نیکول پاشینیان» پرسش‌های متعددی در خصوص آینده این کشور مطرح می‌کند؛ چراکه او در کسوت رهبر مخالفان ارمنستان توانست مهمترین پست سیاسی را به خود اختصاص دهد و از این جهت برخی‌ معتقدند که شاهد مدل جدیدی از انقلاب رنگین توسط آمریکا در خارجِ نزدیک روسیه هستیم.

این تحلیل به دلیل وجود بسیاری از مولفه‌ها نادرست است؛ اتفاقاتی که در هفته‌های اخیر در ایروان به وقوع پیوست مانند انقلاب‌های رنگین در جمهوری‌های شوروی سابق نیست. به گونه‌ای که بر خلاف انقلاب در گرجستان یا اوکراین، سازمان‌های مردم‌نهاد پوششی و سفارتخانه‌ها در وقایع اخیر ارمنستان دیده نمی‌شوند و همین موضوع تا حدی گمانه‌زنی در مورد نقش آمریکا در ارمنستان را به بن‌بست می‌کشاند.

در امتداد این وضعیت، روسیه و آمریکا تا به امروز هیچ اظهار نظر خاصی در مورد پیروزی پاشینیان ارائه نکردند و حتی برای مسکو محرز نشده که آیا غربی‌ها در این ماجرا دست داشته‌اند یا خیر؛ وگرنه روس‌ها نسبت به این موضوع به دلیل تبعات سیاسی و امنیتی آن واکنش نشان می‌دادند. موضوع اصلی این است که ارمنستان به دلیل موقعیت نامناسب تجاری و اقتصادی، نمی‌تواند ریسک نزدیک شدن آمریکا را به جان بخرد.

بخش عمده‌ای از واردات اقلام اساسی و حیاتی ارمنستان از روسیه است و این نشان از وابستگی این کشور به مسکو دارد؛ تا جایی که آب معدنی از روسیه وارد ارمنستان می‌شود. اما این مولفه‌های تهدیدزا تنها چالش‌های ارمنستان در صورت متحد شدن با غرب نیست بلکه پرونده «قره‌باغ» و درگیری‌های این کشور با جمهوری‌ آذربایجان موضوعی است که می‌تواند برای ایروان مشکلات امنیتی عدیده‌ای به بار بیاورد. چراکه اگر ارمنستان به آمریکا نزدیک شود بدون تردید نیروهای نظامی روسیه که در مرز این کشور مستقر هستند، از آنجا خارج می‌شوند و این موضوع موجب هزینه‌تراشی برای این کشور خواهد شد.

آنچه که متصور خواهد بود این است که ارمنستان در کنار روابط سنتی خود با روسیه به صورت کاملاً کنترل شده به سوی آمریکا برود و در کنار روابط خود با مسکو، مناسبات خود با ایالات متحده را آغاز کند که این موضوع مستلزم گذر زمان خواهد بود. در این صورت اگر نخست‌وزیر این کشور بخواهد به صورت مستقیم و بی‌پروا به سمت غرب گام بردارد، حتماً چالش‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی دامن‌گیر او خواهد شد.