اگر به تاريخ امريكا نگاه كنيم، روساي جمهوري اين كشور با چالش‌هاي متعددي روبه‌رو بوده‌اند و حتي تا پاي استيضاح كشيده شدند، اما از اين طريق عزل نشدند. شايد هر يك از روساي جمهور پيشين امريكا يك يا دو مورد از فساد يا اتهام‌هاي دونالد ترامپ رييس‌جمهور كنوني ايالات متحده را در پرونده خود داشتند از سمت خود كناره‌گيري كرده بودند، اما اوضاع براي دونالد ترامپ اين‌گونه نيست. موارد نقض قوانين و اتهام‌هاي متعدد وارده بر ترامپ به حدي زياد است كه در طول حدود دوسال گذشته تبديل به امري عادي در امريكا شده است. بسياري هر روز در انتظار خبر و اتفاقي جديد هستند و اتفاقات به حدي به صورت متوالي رخ‌مي‌دهد كه يك رويداد جديد موجب كمرنگ شدن رويداد قبلي مي‌شود اما به نظر مي‌رسد شرايط در حال تغيير است.
رابرت مولر بازپرس پرونده دخالت روسيه در انتخابات امريكا، اين پرونده را به سمتي كشانده كه مظنونان آن يك به يك متهم و در دادگاه نيز گناهكار شناخته مي‌شوند. مايكل كوهن وكيل پيشين دونالد ترامپ و پل مانفورت رييس سابق كمپين انتخاباتي ترامپ هر دو از جمله افرادي هستند كه در پرونده‌هاي متعدد فسادهاي مالي و حقوقي مورد پيگرد قرار گرفتند و گناهكار تشخيص داده شدند. پرونده‌اي كه دونالد ترامپ آن را در ابتدا جدي نمي‌گرفت، اكنون تبديل به جدي‌ترين تهديد رياست‌جمهوري او شده است.
به نظر مي‌رسد مايكل كوهن در حال تبديل شدن به پاشنه آشيل دونالد ترامپ است. فردي كه رازدار خصوصي‌ترين اسرار دونالد ترامپ محسوب مي‌شد و در جريان جزيي‌ترين اتفاقات زندگي دونالد ترامپ قرار داشت، حالا وعده همكاري در همه زمينه‌ها را به بازپرس مولر داده است. او حتي در دادگاه خود پذيرفته است كه به دستور يكي از كانديداهاي رياست‌جمهوري سال ٢٠١٦ پيش از انتخابات به زناني كه او با آنها در ارتباط بوده، حق‌السكوت پرداخت كرده است. وي تاكيد كرد كه ترامپ دستور پرداخت اين پول را داد تا جلوي تاثير‌گذاري اين مساله بر انتخابات با پرداخت اين پول گرفته شود. به نوشته نيويورك تايمز اگر ثابت شود، اظهارات كوهن درست است، مي‌توان اين اتهام را جرمي جدي براي دونالد ترامپ دانست.
فيليپ آلن لاكوورا، مشاور دادستان ويژه پرونده ريچارد نيكسون در رسوايي واترگيت گفت: اظهارات كوهن تحت سوگند ياد شده است و نشان مي‌دهد كه رييس‌جمهور توافق‌هايي با كوهن در خصوص نقض قوانين كمپين‌هاي انتخاباتي داشته است. وي مي‌افزايد كه اكنون از لحاظ تكنيكال يك جرم واقع شده است. اما با اين حال به دليل مصونيتي كه رييس‌جمهور در اختيار دارد، نمي‌توان وي را تحت پيگرد قانوني قرار داد.
براي رسيدگي به اين جرم عملا نمي‌توان تا زماني كه رييس‌جمهور در راس قدرت قرار دارد و آن را ترك نكرده روند دادرسي را پيش برد. ولي برخي معتقدند كه بايد جزييات پرونده‌ها منتشر و مشخص شود كه چه جزيياتي در اين زمينه وجود دارد.
در حال حاضر اگر بنا باشد، دونالد ترامپ به نحوي تحت پيگرد قرار گيرد، معاون دادستان كل مي‌تواند به مانند پرونده واترگيت مدارك خود را به همراه شواهد در خصوص مجرم بودن رييس‌جمهور به كميسيون قضايي مجلس ارسال كند. اين كميسيون صلاحيت رسيدگي به اتهامات مجرمانه درباره رييس‌جمهور را دارد.
اكنون با به وجود آمدن اين موضوع اين سوال در ايالات متحده مطرح شده است كه آيا رييس‌جمهور مصونيت قانوني دارد يا خير. در اين زمينه اختلاف نظر وجود دارد. در خصوص ريچارد نيكسون نيز در سال ١٩٧٤ اگرچه به وي دستور داده شد نوار ضبط شده مكالمات خود را به دادگاه ارايه دهد، اما هيچ‌گاه نيكسون در دوره رياست‌جمهوري خود مورد پيگرد رسمي قرار نگرفت و تاكنون نيز ديوان عالي فدرال امريكا به اين سوال پاسخي نداده است كه آيا مي‌توان رييس‌جمهور را مورد پيگرد قرار داد يا خير.
بر اساس قانون اساسي امريكا، حكم بركناري رييس‌جمهور در موارد استيضاح نبايد بيش از مواردي مانند انفصال از خدمت، رد صلاحيت در دريافت اطلاعات طبقه‌بندي و سلب القاب افتخاري پيش رود. از همين رو اين قانون، تفسيري در خصوص پيگرد قانوني رييس‌جمهور ارايه نداده است. از طرفي هم مصونيت مطلقي براي رييس‌جمهور در نظر گرفته نشده است. اما به‌طور عرفي رييس‌جمهور مورد پيگرد قانوني قرار نمي‌گيرد.
اما اين كاملا واضح است كه رييس‌جمهور و مقام‌هاي فدرال پس از اتمام دوره خدمت خود مي‌توانند مورد پيگرد و تحت تعقيب سياسي قرار بگيرند.
با اين حال برت مك كاوانا كه يكي از گزينه‌هاي دونالد ترامپ براي دادگاه عالي به شمار مي‌رود، معتقد است كه اتهامات عليه رييس‌جمهور نبايد به تحت تعقيب قرار گرفتن وي منجر شود. با اين حال اريك فريدمن يكي از اساتيد برجسته حقوق معتقد است؛ مصونيت دادن به رييس‌جمهور با تاريخ و ساختار و فلسفه وجودي امريكا متناقض است.
وي مي‌گويد: سابقه داشته مقام‌هاي فدرال ديگر كه در معرض اتهامات قرار داشتند از جمله قضات و ساير مقام‌هايي كه در دفتر كار خود قرار داشتند تحت پيگرد قرار بگيرند. برخي استدلال مي‌كنند كه اسپيرو اگنيو معاون اول ريچارد نيكسون با اتهام‌هايي همچون فرار مالياتي و پرداخت رشوه مواجه بود كه در آن دوران استدلال مي‌شد كه مشغول كار است و از پيگرد قضايي دادستان مصون است اما در نهايت مجبور به استعفا شد و سپس در دادگاهي عادي به جرايم او رسيدگي شد.
برخي نيز اين استدلال را مطرح مي‌كنند كه بحث مصونيت تنها مربوط به رييس‌جمهور مستقر است و فرد ديگري را شامل نمي‌شود. اما تاكنون تاريخ ثابت كرده كه معمولا مقام‌هايي كه مورد پيگرد قانوني قرار مي‌گيرند در نهايت از سمت خود بركنار مي‌شوند اما همزمان تلاش مي‌شود تا موقعيت و جايگاه آنها پس از كناره‌گيري به نحوي حفظ شود.
نگراني ترامپ از استيضاح
به نظر مي‌رسد، دونالد ترامپ بيش از هر زمان ديگري نگران موقعيت خود شده است. او كه پيش از اين سعي مي‌كرد، صحبتي از استيضاح يا كناره‌گيري خود به ميان نياورد، اكنون و پس از آنكه مانفورت و كوهن در دادگاه مجرم شناخته شدند، نگران شرايط خود شده است. شايد روزي فرابرسد كه رابرت مولر وارد كاخ سفيد شود و مداركي را پيش روي دونالد ترامپ قرار دهد كه يا از سمت خود كناره‌گيري كند يا اينكه منتظر پرونده‌اي بسيار سخت براي خود باشد. حالا او پس از وقايع چند روز گذشته در مصاحبه با شبكه خبري فاكس نيوز هشدار داد كه اگر بخواهند او را استيضاح كنند بازار امريكا سقوط خواهد كرد.
او در ادامه تاكيد كرد: من نمي‌دانم چگونه مي‌خواهيد فردي را كه به خوبي كار خود را انجام مي‌دهد مورد اتهام قرار دهيد. ترامپ مدعي است كه با تمام فشارهاي موجود و شرايط بحراني توانسته شرايط را به خوبي مديريت كند. وي علاوه بر اين تهديد كرد كه اگر من مورد استيضاح قرار بگيرم، بازار سقوط خواهد كرد. ترامپ بار ديگر بر پيشرفت‌هاي اقتصادي كه به دست آورده تاكيد كرد و گفت كه اگر او انتخاب نشود، اقتصاد به شدت با مشكل مواجه مي‌شود. او كماكان عنوان كرد كه من اقتصاد را از قيد و بندهاي مقررات خلاص كردم و كاهش ماليات‌ها يك موضوع فوق‌العاده بود.
وي افزود: اگر هيلاري و دموكرات‌ها اكنون به اينجا رسيده بودند و اگر او رييس‌جمهور بود اكنون اقتصاد با رشد منفي مواجه مي‌شد. از طرفي ديگر رودي جولياني وكيل دونالد ترامپ اعلام كرده است كه هيچ دليلي براي استيضاح دونالد ترامپ وجود ندارد. وي در ادامه تلويحا تهديد كرده است كه اگر چنين اتفاقي رخ دهد سبب شورش شهروندان امريكايي خواهد شد. مجموعه سخنان ترامپ و وكيل وي نشان مي‌دهد كه بدنه رياست‌جمهوري امريكا به اين جمع‌بندي رسيده كه جايگاه دونالد ترامپ در خطر است. آن‌گونه كه وكيل مايكل كوهن اعلام كرده، وي قصد دارد با بازپرس ويژه مولر در جهت پرونده دخالت روسيه نيز همكاري كند.
اگر او بتواند با اطلاعات خود ابعاد جديدي از اين پرونده را نشان دهد و به مانند اتهام قبلي اتهام جديدي از وي را به اثبات برساند، مي‌توان گفت كه دونالد ترامپ به پايان راه رياست‌جمهوري خود نزديك مي‌شود و خود نيز اين احساس را دارد. دونالد ترامپ اگر بتواند طي ماه‌هاي آينده به سلامت از اين باتلاق سياسي رها شود تنها يك شانس براي او باقي مي‌ماند و او محكوم به پيروزي در انتخابات مياندوره‌اي مجلس امريكا خواهد شد. اما اگر هر دو مجلس را واگذار كند احتمال اينكه دوره رياست‌جمهوري خود را به سلامت به پايان برساند، اندك خواهد بود. ماه‌ها، هفته‌ها و روزهاي آينده براي دونالد ترامپ سرنوشت‌ساز است و اگر بتواند به سلامت از آن عبور كند، مي‌تواند تضمين بخش رياست‌جمهوري حتي ٨ ساله ترامپ باشد. اما نحوه صحبت‌هاي ترامپ نشان مي‌دهد كه او هرچه بيشتر به پايان راه خود نزديك مي‌شود.
انتقاد از وزارت دادگستري
دونالد ترامپ در مصاحبه روز پنجشنبه خود به ارزيابي عملكرد وزارت دادگستري پرداخت و به شدت از جف سشنز به دليل عدم توانايي در مديريت وزارت دادگستري انتقاد كرد. ترامپ مي‌گويد: من يك دادستان كل دارم كه هرگز نتوانست كنترل اين وزارتخانه را به دست گيرد. اما در طرف مقابل طي يك اقدام نادر جف سشنز طي بيانيه‌اي از خود دفاع كرد و پاسخ ترامپ را داد. او در بيانيه خود گفت: تا زماني كه من دادستان كل هستم، اقدامات اين وزارتخانه تحت تاثير ملاحظات سياسي قرار نخواهد گرفت. اقدامي كه در يك تحليل كلي مي‌توان از تضعيف جايگاه رياست‌جمهوري ترامپ دانست، زيرا تاكنون سشنز سعي مي‌كرد پاسخ انتقادات ترامپ را به صورت مستقيم ندهد.
نظرسنجي‌هاي دلهره‌آور براي ترامپ
خبرگزاري رويترز به همراه سايت ايپسوس نظرسنجي انجام داده كه نشان مي‌دهد، حمايت از ترامپ در ميان جمهوريخواهان پس از متهم شدن مانفورت و كوهن كاهش پيدا كرده است. نظرسنجي كه بين روزهاي سه‌شنبه تا پنجشنبه صورت گرفته ميزان محبوبيت ترامپ در ميان جمهوريخواهان ٧٨ درصد بوده است. اين در حالي است كه اين رقم در يك هفته پيش از آن ٨١ درصد بوده است.
در ميان دموكرات‌ها نيز تنها ١١ درصد آنها عملكرد ترامپ را مورد تاييد قرار دادند و اين در حالي است كه در نظرسنجي پيشين اين رقم ١٥ درصد بود. در مجموع نيز ٣٧ درصد از راي‌دهندگان امريكايي از عملكرد ترامپ رضايت دارند، اين در حالي است نظرسنجي قبلي نشان از محبوبيت٤٣ درصدي داشت.
پيش‌بيني ماهاتير از آينده ترامپ
ماهاتير محمد نخست‌وزير مالزي در مصاحبه‌اي عنوان كرد كه ممكن است، دونالد ترامپ رييس‌جمهوري ايالات متحده نتواند براي دور دوم رياست‌جمهوري موفق شود. وي افزود: من فكر مي‌كنم كه او دور دوم را از دست بدهد. اين در حالي است كه اكثر سياست‌هاي او خارج از چارچوب سياست‌هاي رييس‌جمهور پيشين، باراك اوباماست. وي تاكيد كرد كه تصور مي‌كنم كار با كسي مانند ترامپ بسيار سخت خواهد بود.
ميثم سليماني
- 14
- 4
