دو روز پس از اعلام تصمیم مناقشه‌انگیزش، دونالد ترامپ در صفحه توئیتر خود نوشت رجب طیب اردوغان همتای ترکیه‌ای‌اش به او اطلاع داده که «تتمه داعش در سوریه را نابود خواهد کرد». یکی از فرماندهان نیروهای دموکراتیک سوریه، واگذاری عرصه به ترکیه را خیانتی آشکار به کردها دانست.
رئیس‌جمهوری امریکا در توئیتری که یکشنبه منتشر کرد، نوشت: «اردوغان مردی است که می‌تواند این کار را انجام بدهد، ترکیه دقیقاً کنار آنهاست. سربازان ما در راه خانه هستند!» به گزارش الجزیره، این توئیت ترامپ در حالی منتشر شد که پیش از این، کاخ سفید هرگونه مذاکره با ترکیه در جریان خروج نیروهای امریکا از سوریه را تکذیب کرده بود. او روز شنبه هم اعلام کرد که کشورهای منطقه بویژه ترکیه باید قادر باشند که «با هر آنچه که در سوریه باقی مانده است مقابله کنند».
او اعلام کرد، طی تماسی تلفنی با اردوغان، خروج نیروهای امریکایی از سوریه در نهایت «آرامش و همکاری فوق‌العاده» صورت خواهد گرفت. ترامپ درباره محتوای این تماس تلفنی افزود: «ما درباره داعش، مشارکت مشترکمان در سوریه و خروج نیروهای امریکایی بر اساس همکاری بالا و با آرامش با یکدیگر صحبت کردیم. حالا پس از سال‌ها، سربازان ما دارند به خانه می‌آیند».
ترامپ گفت که در ادامه گفت‌و‌گوی تلفنی‌شان بر سر توسعه تجارت میان دو کشور با یکدیگر صحبت کرده‌اند و به وضعیت شکرآبی که از تابستان میانشان ایجاد شده بود، هر چه سریع‌تر پایان بدهند. اردوغان نیز درباره مکالمه تلفنی‌اش با ترامپ در توئیتر خود نوشت: «من تماسی سازنده با دونالد ترامپ داشتم و هر دوی ما توافق کردیم که در حوزه‌های متعدد، از جمله روابط تجاری و مشارکت در سوریه، همکاری‌مان را گسترش دهیم.»
اکنون امریکا در خاک سوریه، ۲ هزار نیرو دارد. پس از آنکه ترامپ در هفته گذشته اعلام کرد نیروهای امریکایی حاضر در سوریه را از این کشور خارج می‌کند، جیمز ماتیس، وزیر دفاع و برت مک گرک، نماینده ویژه ایالات متحده در ائتلاف بین‌المللی ضد داعش از مقام خود کناره‌گیری کردند. ترامپ در پیامی که روز یکشنبه منتشر کرد خبر داد ماتیس یک هفته دیگر سمتش را تحویل می‌دهد و برای او جانشینی انتخاب کرد. از سوی دیگر، شمار گسترده‌ای از اعضای جمهوری‌خواه کنگره و متحدان بین‌المللی امریکا هم از این تصمیم ابراز نگرانی کردند و متحدان اروپایی و منطقه‌ای این کشور نیز صراحتاً مخالفت خود را با این تصمیم اعلام کردند.
حتی امانوئل مکرون یکشنبه در جریان نشستی خبری در چاد گفت: «هم‌پیمان شدن یعنی شانه به شانه مبارزه کردن. این امر برای رئیس یک دولت و ارتش مهمترین نکته است. متحد باید قابل اتکا و اعتماد باشد.»
رئیس‌جمهوری امریکا سال پیش هم تمایل خود را برای خروج نظامیان امریکایی از سوریه اعلام کرده بود، اما پس از مدتی با رایزنی رهبران سیاسی کشورهای متحد امریکا و سیاستمداران امریکایی گفت که سربازان این کشور همچنان و به‌صورت موقت در سوریه باقی خواهند ماند. اما ظاهراً این بار برای به ثمرنشاندن این تصمیم عزمی راسخ دارد و حتی دستور او برای خروج نیروهای امریکایی از سوریه در پنتاگون امضا شده است.
به گزارش آسوشیتدپرس، یکی از مقام‌های ارشد کاخ سفید، گفت که اردوغان در میان صحبت‌هایش با ترامپ به او قول داده که کار داعش را تمام کند. این منبع فاش کرده که اردوغان خطاب به همتای امریکایی‌اش چنین گفته است: «آقای ترامپ، من به‌عنوان دوست شما، قول می‌دهم تا کار را یکسره کنم. ما یک بار داعش را تا آستانه نابودی کشانده‌ایم. اگر کمک‌های لجستیک شما به ما جاری باشد، این اتفاق بار دیگر خواهد افتاد.»
نیروهای ترکیه در مرز سوریه
مکالمه تلفنی اردوغان و ترامپ در میانه افزایش تحرکات ترکیه در مرز با سوریه روی داد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، روز یکشنبه، اردوغان فرمان داد نیروهایی نظامی در منطقه اعزام شوند. او که طی هفته‌های اخیر، بارها تهدید کرده که در شمال سوریه دست به عملیات نظامی بزند، روز شنبه گفت شاید عملیات برنامه‌ریزی شده خود علیه گروه «نیروهای دموکراتیک سوریه» را به تأخیر بیندازد.
با وجود این، بسیاری از بازیگران اروپایی و حتی هم‌حزبی‌های ترامپ در کنگره ایالات متحده نگران آینده شبه‌نظامیان نیروهای دموکراتیک سوریه هستند و می‌گویند پس از خروج نیروهای امریکا از سوریه، این احتمال وجود دارد که ترکیه با دست بازتر این جریان نزدیک به پ‌ک‌ک را در سوریه سرکوب کند. روز گذشته نیز هزاران غیرنظامی سوری از ترس وقوع درگیری در شرق فرات از این منطقه خارج شدند. مرکز موسوم به دیده‌بان حقوق بشر سوریه که به مخالفان این کشور تعلق دارد، اعلام کرد ده‌ها خودرو حدود چهار هزار غیرنظامی سوری را از شرق فرات خارج کردند.
واشنگتن سال‌هاست که از نیروهای دموکراتیک سوریه حمایت می‌کند و به آنها تضمین داده اگر این گروه با داعش مبارزه کند، حمایت امریکا را به همراه خواهد داشت. ترکیه گروه پ‌ک‌ک را که از حمایت امریکا برخوردار است، گروهی تروریستی قلمداد می‌کند و همواره از امریکا خواسته است دست از حمایت این گروه بردارد. ترکیه طی دو سال اخیر، دو عملیات با نام‌های «سپر فرات» و «شاخه زیتون» علیه کردها اجرا کرده است.
به‌گزارش واشنگتن‌پست، ژنرال مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه، تصمیم ترامپ برای باز کردن عرصه به نفع ترکیه را خیانتی آشکار به کردها می‌داند. او در مصاحبه‌ای تلفنی با واشنگتن‌پست، گفت: «این چیزی است که ما هرگز نمی‌پذیریم. ما تا الان تمام تلاشمان را برای راضی کردن آنها کرده‌ایم. به همین خاطر است که کاملاً غافلگیر شده‌ایم. ما برای چنین تصمیمی آماده نیستیم.»
اما با وجود هیاهوهای بسیار بر سر تصمیم ترامپ، سخنگوی این گروه اعلام کرد که تاکنون به شکل عملی هیچ عقب‌نشینی‌ای از سوی نیروهای امریکایی از سوریه انجام نشده است.
از سوی دیگر، در حالی که پس از اعلام تصمیم ترامپ، رسانه‌ها خبر دادند که سربازان امریکایی قرار است راهی پایگاهی در اربیل عراق شوند، جبار یاور، دبیرکل وزارت پیشمرگ اقلیم کردستان عراق روز گذشته در کنفرانسی مطبوعاتی اعلام کرد سربازان امریکایی بدون مجوز نمی‌توانند وارد اربیل شوند. او در سخنان خود افزود: «نمی‌توان پذیرفت که نیروهای امریکایی که از سوریه عقب‌نشینی می‌کنند، بدون موافقت دولت مرکزی در بغداد، به پایگاه‌های امریکایی موجود در اربیل منتقل شوند و انجام چنین کاری بدون اطلاع دولت به معنای نقض حاکمیت کشور است.»
سفر رئیس دفتر امنیت ملی سوریه به مصر
در حالی که امریکا با خروج نیروهای خود از سوریه، از ترکیه خواسته جای خالی‌اش را پر کند، دولت این کشور در تلاش است روابط دیپلماتیک خود را با کشورهای منطقه ترمیم کند. در همین راستا، روزنامه الوطن سوریه جزئیاتی جدید از سفر کم‌سابقه علی مملوک رئیس دفتر امنیت ملی سوریه به مصر منتشر و اعلام کرد سفر او به قاهره برای احیای وحدت عربی انجام گرفته است. بنا به گفته منابع مطلع، هدف دو کشور احیای روابط سوریه و مصر در درجه اول و روابط کشورهای عربی در وهله دوم است بخصوص که مصر نقش برجسته‌ای در این زمینه دارد و قرار است مقام‌های مصر نیز بزودی به دمشق بروند.
هفته پیش نیز عمر البشیر، رئیس‌جمهوری سودان به دمشق سفر کرده بود تا اولین رئیس جمهوری کشورهای عربی باشد که از زمان شروع درگیری‌ها در سوریه در مارس ۲۰۱۱ به دمشق سفر کرده است.
فرحناز دهقی
- 11
- 5
