حلقه دور مادورو تنگ ‌تر می‌شود

از سال ۲۰۰۲ که هوگو چاوز در یک کودتا به مدت ۷۲ ساعت از قدرت کنار گذاشته شد، سوسیالیست‌های حاکم بر ونزوئلا تاکنون با چنین چالشی روبه‌رو نشده بودند. در حدود دو دهه اخیر چاوز و سپس جانشینش مادورو، قدرت بلامنازع ونزوئلا بودند و بحران سیاسی و اقتصادی سال ‌های اخیر هم نتوانست پایه‌ های قدرت مادورو را لرزان کند؛ اما از سال گذشته و با انتخابات ریاست ‌جمهوری این کشور فشار‌ها بر نیکلاس مادورو افزایش یافت. 

از یک سو انتخابات سؤال‌ برانگیز که به پیروزی مادورو انجامید، با اعتراض‌های گسترده‌ای در داخل و خارج ونزوئلا رو به‌ رو شد. تقریبا هم‌زمان با این تحولات، قیمت نفت در بازارهای جهانی هم رو به کاهش گذاشت تا وضعیت اقتصادی ونزوئلا که به‌ شدت بر درآمد صادرات نفت متکی است، متزلزل شود. این وضعیت تا جایی ادامه یافت که نزدیک به سه میلیون نفر از مردم ونزوئلا با هجوم به سوی مرزها خواستار ورود به کشورهای همسایه برای مهاجرت یا حتی تأمین مایحتاج زندگی خود شدند. در‌ این ‌میان کلمبیا پذیرای بیشترین تعداد شهروندان ونزوئلا بود. در کنار کاهش درآمد نفتی، کاسته ‌شدن از کمک ‌های مالی هم‌ پیمانان حکومت مادورو نیز در ایجاد بی‌ثباتی در این کشور بی ‌تأثیر نبود. بر‌اساس نظر‌سنجی رسانه ‌های غربی حدود ۷۰ درصد مردم ونزوئلا خواستار کناره‌گیری مادورو و پایان حکومت دو دهه‌ای سوسیالیست‌ها در این کشور هستند. با‌این‌حال مادورو در انتخابات ماه می ‌۲۰۱۸ و در میان محکومیت‌ های بین ‌المللی و اعتراضات داخلی، پیروزی خود در انتخابات ریاست ‌جمهوری را جشن گرفت. ‌نکته مهمی که در تمام این سال‌ها باعث اطمینان خاطر مادورو و هوادارانش بود، نبود رقیبی قدرتمند در داخل ونزوئلا برای به‌چالش‌کشیدن رئیس ‌جمهور اقتدار‌گرای ونزوئلا بود؛ اما با حضور خوان گوایدو در جایگاه رئیس پارلمان و رهبر مخالفان مادورو، همه‌چیز تغییر کرد و سپس گوایدو از حمایت گسترده بین‌المللی برخوردار شد.

مدتی طولانی بود که افکار عمومی در ونزوئلا خواستار تحرک بیشتر در میان جریان‌های اپوزیسیون بود. در انتخابات سال گذشته لورنزو مندوزا وارد کمپین انتخاباتی برای شکست مادورو شد؛ اما موفقیتی به دست نیاورد. آن زمان برخی نظرسنجی‌ها حاکی از آن بود که بیش از ۵۰ درصد مردم ونزوئلا خواستار حضور فردی به جای مادورو در قدرت هستند که سابقه و کارنامه سیاسی داشته و در این ساختار رشد کرده باشد. به‌ همین‌ دلیل چنین استقبال گسترده‌ای از گوایدو صورت گرفت. با اینکه گوایدو قبل از ریاست بر شورای ملی برای کمتر شهروند ونزوئلا شناخته شده بود؛ اما در کوتاه ‌مدت توانست اعتماد افکار عمومی را جلب کند. ‌علاوه بر حمایت افکار عمومی و جامعه بین ‌المللی از گوایدو، حفظ خونسردی از سوی اپوزیسیون هم در تزلزل جایگاه مادورو اثر‌گذار بود؛ پس از آنکه گوایدو در راهپیمایی مخالفان مادورو اعلام کرد که با توجه به انتخابات مسئله‌دار اخیر ریاست‌جمهوری مادورو وجاهت قانونی ندارد و خود را رئیس‌جمهور موقت ونزوئلا دانست، تا زمانی که انتخابات مجدد در این کشور برگزار شود. در پی این اقدام، مادورو اعلام کرد که دارایی‌های گوایدو را مسدود خواهد کرد و اجازه خروج از کشور را به او نخواهد داد؛ اما مادورو به ‌خوبی آگاه بود که این اقدامات انفعالی فقط به سود مخالفانش خواهد بود و جایگاه او را شکننده‌تر خواهد کرد. از سوی دیگر اعمال تحریم از طرف آمریکا فشارهای سیاسی و اقتصادی بین ‌المللی را بر حکومت نیکلاس مادورو افزایش داده است و تنها عاملی که همچنان مادورو را در قدرت حفظ کرده، حمایت ارتش این کشور است. او همچنان از حمایت نظامیان ونزوئلا برخوردار است؛ اما در صورت ادامه فشارهای افکار عمومی در داخل و قدرت‌های جهانی، این حمایت هم کوتاه ‌مدت خواهد بود.

پایان مهلت اتحادیه اروپا به مادورو

روز گذشته با پایان ‌یافتن مهلت هشت‌روزه از سوی اتحادیه اروپا برای مشخص‌کردن زمان برای انتخابات مجدد در ونزوئلا؛ آلمان، فرانسه، اسپانیا، بریتانیا، هلند، سوئد و اتریش رسما پشتیبانی خود از خوان گوایدو را اعلام کردند. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، پشتیبانی خود را از خوان گوایدو به‌ عنوان رهبر دولت موقت ونزوئلا اعلام کرد و از او خواسته است تا در اولین فرصت انتخابات جدیدی برگزار کند. پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا، هم پس از به‌ رسمیت ‌شناختن خوان گوایدو از سوی این کشور از رهبر اپوزیسیون ونزوئلا خواسته است بلافاصله زمینه‌ های انتخابات آزاد را فراهم کند؛ چرا‌که این مردم ونزوئلا هستند که باید درباره آینده کشور خود تصمیم بگیرند. رویترز به نقل از سخنگوی ترزا می‌، نخست ‌وزیر بریتانیا، هم خبر داده که لندن در پی اعمال تحریم‌هایی علیه دولت مادورو است. سخنگوی دولت بریتانیا گفته است که هدف از تحریم‌ها و اعمال فشار بر دولت مادورو، هموار‌کردن زمینه ‌های صلح و دموکراسی برای مردم ونزوئلا است. ‌در‌ این‌م یان روسیه به اقدام کشورهای اروپایی در به ‌رسمیت‌ شناختن خوان گوایدو به ‌عنوان رئیس ‌جمهور موقت ونزوئلا اعتراض کرده است. حکومت روسیه که یکی از حامیان مادورو به شمار می‌آید، این اقدام کشورهای اروپایی را دخالت کشورهای خارجی در امور داخلی ونزوئلا ارزیابی کرده است و خواستار آن شد تا بحران سیاسی ونزوئلا به دست مردم این کشور حل شود.