محمد بن سلمان، نخست وزیر هم شد / ۳ پسر ملک سلمان، در راس حکومت سعودی

پادشاه عربستان سعودی در حکمی، پسرش محمد بن سلمان (ولیعهد) را با حفظ سمت و به جای خود، به عنوان "نخست وزیر" منصوب کرد.

به گزارش عصرایران، این برای نخستین بار از دهه ۵۰ میلادی تاکنون است که شخص دیگری غیر از پادشاه، سمت نخست وزیر را برعهده می گیرد.

در عربستان سعودی و عمان دو کشور جنوب خلیج فارس، معمولا پادشاه، همزمان نخست وزیر است.

این اتفاق به معنی افزایش قدرت شاهزاده محمد بن سلمان در "پادشاهی عربی سعودی" است. کسی که در سال های اخیر با اختیارات گسترده به حاکم واقعی و فعلی کشور تبدیل شده بود.

با این حکم، محمد بن سلمان با کسب عنوان "نخست وزیری" به رهبری او جایگاه رسمیت داشته می شود.

محمد بن سلمان پسر ۳۷ ساله پادشاه است.

پادشاه سعودی (ملک سلمان) همچنین در حکمی، پسر دیگرش را به عنوان وزیر دفاع منصوب کرد.

او وزیران نفت و خارجه را هم ابقا کرد. پسر سوم پادشاه، وزیر نفت و انرژی است.

با این اتفاقات، سه پسر پادشاه سعودی (ملک سلمان) در چهار سمت کلیدی (ولیهدی، نخست وزیری، وزیر دفاع و وزیر نفت) حاضر هستند.

محمد بن سلمان تا قبل از این ولیعهد، معاون نخست وزیر و وزیر دفاع بود اما هم اکنون ولیعهد و نخست وزیر است.

در حکم پادشاه آمده است در جلسات هیات وزیران که با حضور وی برگزار می شود او خود ریاست را برعهده می گیرد.

"علی الشهابی" تحلیلگر سعودی در این باره به خبرگزاری فرانسه گفت: این حکم، به امر واقع، صفت رسمی می دهد. این اتفاق با تاخیر روی داد چرا که ولیعهد در عمل، برای چند سال، رئیس اجرایی کشور است.

"عمر کریم" کارشناس سیاست سعودی در دانشگاه بیرمنگام بریتانیا هم گفت: ولیعهد محمد بن سلمان، در واقع، از مرحله جنگ قدرت عبور کرد و پیروز شد. آنچه که امروز اتفاق می افتد تنظیم حکمرانی اوست.

وی افزود: این گام می تواند مسائل اداری مربوط به پروتکل تشریفات را حل کند زیرا شاهزاده محمد بن سلمان با سران کشورها دیدار می کرد در حالی که رتبه او وزیر دفاع بود.

۲ پسر ملک سلمان، وزیران نفت و دفاع

پادشاه سعودی، وزیر نفت و انرژی را ابقا کرد. وزیر نفت و انرژی عربستان سعودی شاهزاده عبدالعزیز یکی از فرزندان پادشاه است.

دیگر فرزند پادشاه هم با ارتقاء، به عنوان وزیر دفاع منصوب شد. شاهزاده خالد قبلا معاون وزیر دفاع بود. او خلبان ارتش است و پیش از این سفیر سعودی در امریکا بود.

تغییرات بزرگ

عربستان سعودی بزرگترین کشور صادرکننده نفت در جهان است. این کشور روزانه حدود ۱۰ میلیون بشکه تولید می کند.

ملک سلمان پادشاه ۸۶ ساله سعودی تاکنون دو مرتبه به بیمارستان منتقل شده است. همیشه گمانه زنی هایی مطرح می شد که پادشاه قصد دارد گام به گام حکمرانی را به پسرش محمد بن سلمان واگذار کند.

خبرگزاری فرانسه در گزارش خود نوشت وقتی ملک سلمان با مرگ برادر بزرگترش ملک عبدالله، به پادشاهی رسید "همه انتظار داشتند سعودی در خط محافظه کاری به حرکت ادامه دهد اما او تغییر بزرگی را در کشور ایجاد کرد و باب قدرت را در برابر نسل جوانی از خانواده آل سعود (خانواده پادشاهی) گشود".

ملک سلمان قبل از پادشاهی، برای سال ها امیر منطقه ریاض (پایتخت) و برای چند سال ولیعهد بود و در همه این سال ها به عنوان شخصیتی محافظه کار، سنتی و سختگیر مذهبی شناخته می شد اما بعد از رسیدن به پادشاهی، با دادن نقش های بزرگ و اختیارات گسترده به پسرش محمد بن سلمان ولیعهد، کشور را در مسیر تغییرات اساسی قرار داد تغییراتی که هیچ کس فکرش را هم نمی کرد به این سرعت در این کشور سنتی و محافظه کار رنگ واقعیت ببینند.

شاهزاده عبدالعزیز وزیر نفت و انرژی سعودی - او فرزند ملک سلمان، پادشاه است.

خبرگزاری فرانسه اضافه کرد: ولیعهد، این پادشاهی محافظه کار را با اصلاحات ریشه ای جاه طلبانه و تغییرات اجتماعی سریع رهبری می کند. تغییراتی که با ورود او به نردبان قدرت در ۵ سال قبل آغاز شد. با این حال او تلاش کرد با ساکت کردن همه مخالفانش، موقعیتش را به عنوان حاکم فعلی و آینده، تقویت کند. این تغییرات شامل اعطای حق رانندگی به زنان، بازگشایی سینماها، استقبال از گردشگران خارجی، کاهش قدرت نیروهای امر به معروف و نهی از منکر، میزبانی از ستاره های موسیقی پاپ و مسابقات سنگین وزن و دیگر برنامه های ورزشی است.

موازی با آن، ولیعهد منتقدانش را به زندان انداخت. او چند سال قبل در چارچوب پاکسازی گسترده نخبگان سیاسی اقتصادی کشور، حدود ۲۰۰ نفر از شاهزادگان و فعالان اقتصادی را در یکی از هتل های لوکس پایتخت (ریتز کارلتون) بازداشت کرد. این اقدام با عنوان مبارزه با فساد اداری مالی انجام شد. اتفاقی که منجر به افزایش قدرت او شد.

با این حال کشته شدن وحشیانه جمال خاشقجی روزنامه منتقد سعودی در سفارت کشورش در استانبول ترکیه در سال ۲۰۱۸ بر روند قدرت گیری محمد بن سلمان سایه انداخت.

همه شواهد و مدارک نشان از ارتباط ولیعهد با این قتل داشت گرچه او این موضوع را رد می کند. بعد از این حادثه، عربستان سعودی از سوی کشورهای غربی در انزوا قرار گرفت.

اما سفر اخیر جو بایدن رئیس جمهور امریکا به عربستان سعودی به نظر می رسد درهای خارجی را در مقابل این حاکم جوان باز کرد.

همچنین افزایش سرسام آور قیمت نفت و انرژی در نتیجه حمله روسیه به اوکراین شماری از سران غربی را به سفر به سعودی باهدف درخواست از این کشور برای افزایش تولید نفت ترغیب و تشویق کرد.

برنامه چشم انداز ۲۰۳۰ یکی از طرح های جاه طلبانه محمد بن سلمان برای تنوع بخشی به منابع درآمدی کشور و کاهش اتکا به درآمدهای نفتی است. برنامه ساخت شهر جدید نیوم با سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیارد دلار در شمال غربی عربستان سعودی از دیگر طرح های ولیعهد برای تنوع بخشی به اقتصاد این کشور است که هم اکنون بر پایه نفت است.

جنگ یمن

جنگ در یمن نیز از دیگر اتفاقاتی است که در دوره حضور او در قدرت روی داد. این جنگ همچنان ادامه دارد گرچه هم اکنون چند ماه از آتش بس شکننده می گذرد. عربستان سعودی در این جنگ نتوانست حوثی ها (انصارالله) را شکست دهد و آنها را از پایتخت (صنعا) خارج کند.

جنگ در یمن همزمان با قدرت گرفتن حوثی ها (انصارالله) در صنعا و فرار رئیس جمهور وقت (هادی منصور) به شهر بندری عدن در جنوب یمن و انتقال دولت به این شهر آغاز شد.

حوثی ها در صنعا دولت جدیدی را اعلام کردند. یمن هم اکنون دارای دو دولت در شمال و جنوب است. دولت شمال (به مرکزیت صنعا ) تحت قدرت حوثی ها (انصارالله) است. حوثی ها پیروان مذهب زیدیه (شیعیان ۴ امامی) و نزدیک به ایران هستند. دولت جنوب در بندر عدن که توسط عربستان سعودی حمایت می شود.

عربستان سعودی ایران را به حمایت سیاسی تسلیحاتی از حوثی ها متهم می کند اما هم حوثی ها و هم ایران این اتهام را رد می کنند.

عربستان سعودی می گوید به درخواست دولت عدن وارد جنگ علیه حوثی ها شده اما حوثی ها آن را تجاوز نظامی به یمن می دانند. حملات گسترده عربستان سعودی در یمن هزاران کشته داشت که شمار زیادی از آنها زن و کودک هستند. جنگ در یمن منجر به تخریب گسترده زیرساخت های غیرنظامی یمن شد.

در ۵ سال جنگ یمن، حوثی ها (انصارالله) بارها توانستند حملات پهپادی و موشکی علیه تاسیسات نظامی و نفتی عربستان سعودی در مرزهای جنوب و مناطق مرکزی این کشور داشته باشند و به شدت این کشور را به چالش نظامی امنیتی بکشند.