مذاکرات هفت کشور عربی برای آینده غزه

به گزارش تسنیم، نشست سران ۷ کشور عربی با حضور «محمد بن سلمان»، ولیعهد  سعودی، «محمد بن زاید»، رئیس امارات و «طحنون بن زاید»، مسئول امنیت ملی این کشور، امیر «مشعل بن الاحمد الجابر الصباح»، امیر کویت، شاهزاده «سلمان بن حمد آل خلیفة»، ولیعهد بحرین، شیخ «تمیم آل ثانی» امیر قطر، «عبدالله بن حسین» و «حسین بن عبدالله»، پادشاه و ولیعهد اردن و «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر در ریاض برگزار شد.

دستور کار این نشست همانطور که پیش از این مطرح شده بود بحث درباره طرح مربوط به اداره غزه موسوم به «طرح عربی» بود. براساس گزارش‌ها مصر و عربستان به دنبال طرحی برای اداره غزه بعد از جنگ هستند که از آن با عنوان طرح عربی یاد می‌کنند که پاسخی به طرح جنجالی اخیر «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا است.

طرح ترامپ که در رسانه‌ها با عنوان «ریویرا خاورمیانه» شناخته می‌شود مبتنی بر اخراج فلسطینیان از غزه و تصاحب زمین‌هایشان است. این طرح درنظر دارد تا فلسطینی‌ها به یکی از دو کشور اردن و مصر کوچانده شوند و زمین‌های غزه به مدت ۵۰ سال طی قراردادهای بلندمدت به شرکت‌های ساخت و ساز آمریکایی از جمله شرکت ترامپ واگذار شود.

این درحالی است که مصر و اردن طرح ترامپ را تهدیدی آشکار برای امنیت ملی خودشان می‌دانند، چراکه آنها باید میزبان فلسطینیان اخراج شده از غزه باشند که احتمالا در مرحله بعدی باید از فلسطینی‌های اخراج شده از کرانه باختری نیز میزبانی کنند.

مصر ورود آوارگان فلسطینی را عامل تحریک اسلام‌گرایان و اخوانی‌ها به ویژه در صحرای سینا می‌داند و این درحالی است که طی سال‌های اخیر آنها برای مقابله با رهبران و هواداران جریان اخوانی‌، سرکوب شدیدی انجام دادند. همزمان منطقه صحرای سینا نیز که یکی از کانون‌های فعالیت گروه‌های سلفی است، احتمالا با ورود مهاجران فلسطینی می‌تواند آبستن تحولات  مهمی شود.

اردن هم ورود مجدد فلسطینی‌ها را برهم زننده ترکیب جمعیتی و توازن اجتماعی خود می‌داند که این امر یادآور خاطرات تلخ روزهای «سپتامبر سیاه» برای دولت امان است. بیش از ۵۰ درصد مردم اردن فلسطینی الاصل هستند و اردنی‌های اصیل تاکید دارند که ورود فلسطینی‌های بیشتر باعث خارج شدن کنترل اداره کشور از دست خودشان خواهد شد.

همزمان عربستان هم بی ثباتی در اردن و مصر را تهدیدی برای امنیت ملی خودش می‌داند، چراکه این دو کشور متحدان راهبردی برای ریاض محسوب می‌شوند و همکاری نزدیکی میان طرفین جریان دارد. از سوی دیگر برهم خوردن ثبات در قاهره و ریاض می‌تواند مانعی برای طرح‌های اقتصادی بلندپروازنه سعودی در قالب چشم‌انداز ۲۰۳۰ همچون «نئوم» باشد که از نظر جغرافیایی نیز نزدیک به مصر و اردن قرار گرفته است.  

طرح عربی اخیر اگرچه از سوی مصر ارائه شده اما قاهره به پشتوانه حمایت ریاض وارد عمل شده تا شاید عبدالفتاح  السیسی، رئیس جمهور این کشور  بتواند طرح مزبور را در اولین سفر خود به واشنگتن به ترامپ ارائه دهد.

بر اساس این طرح تامین امنیت غزه بر عهده مصر، امور اداری بر عهده تشکیلات خودگردان است و حتی کنترل گذرگاه رفح نیز به ارتش مصر واگذار می‌شود. هزینه بازسازی غزه را نیز کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تامین خواهند کرد و شرکت‌های پیمانکاری مصری با کارگران اهل غزه نیز کار را اجرا می‌کنند.

نشست روز جمعه ریاض در واقع مذاکرات اولیه درباره این طرح بود و مقدمه‌ای برای نشست اضطراری هفته آینده(۴ مارس) سران اتحادیه عرب در قاهره است. مصر به دنبال این است که قبل از ارائه طرح عربی به ترامپ آنرا با مهر تائید کشورهای عربی همراه کند، اما چالش بزرگ پیش روی اجرایی شدن طرح عربی برای غزه رژیم صهیونیستی است، چرا که تاریخ نشان داده آمریکا همواره با لنزی اسرائیلی به خاورمیانه می‌نگرد.