مصیب نعیمی سردبیر روزنامه الوفاق با اشاره به مرحله آخر پاکسازی و آزادسازی شهر موصل در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: بدون شک روند پایان داعش در عراق جدی است و اگر در مدت پاکسازی موصل مقداری تاخیر دیده شد به دلیل محیط عملیات و همچنین محافظت از غیرنظامیان و گروگان‌هایی است که توسط عناصر داعش ربوده شده‌اند.
از این جهت به دلیل اینکه میدان عملیات موصل یک نمایی از جنگ شهری گسترده را نمایان می‌کند باید بگوییم که پیشروی در محورهای مختلف توسط پلیس فدرال، ارتش عراق و نیروهای بسیج مردمی این کشور تاکنون به خوبی صورت گرفته است.
وی ادامه داد: سناریوهای مختلف و همچنین نقشه‌های میدانی بسیار زیادی برای قطع ارتباط داعش با خارج از عراق طرح و اجراء شد که نهایتاً دو گزینه می‌بایست توسط آنها انتخاب می‌شد؛ یا مرگ یا تسلیم شدن در مقابل نیروهای عراقی. بحثی که در امتداد عملیات پاکسازی موصل به صورت گسترده مورد نظر قرار گرفت و اخبار متعددی در خصوص آن منشتر شد، بحث کشته شدن ابوبکر البغدادی رهبر گروهک تروریستی داعش است. عده‌ای بر این عقیده‌اند که به دلیل کشته شدن بغدادی مقر فرماندهی داعش از موصل به تلعفر منتقل شده اما که این خبر مورد تایید نیست و سرنوشت سرکرده داعش همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
بعد از هدف قرار دادن مقر جلسات سرکردگان داعش و کشته شدن بسیاری از فرماندهان منتسب به این گروهک تروریستی تا به امروز خبری از ابوبکر البغدادی نیست. از سوی دیگر شهر رقه به عنوان مرکز خلافت داعش در سوریه در محاصره قرار دارد که بخش اعظم آن توسط کردها مورد محاصره قرار گرفته است. از این جهت یک تسلیح گسترده علیه داعش در رقه و موصل صورت گرفته است که این امر می‌تواند هجمه روانی و میدانی موثری به داعش تحمیل کند.
این کارشناس مسائل در تشریح روند انتخاب جانشین احتمالی سرکرده داعش، گفت: دو موضوع اصلی در مورد جانشین احتمالی بغدادی برای رهبری گروهک تروریستی داعش باید مورد نظر قرار بگیرد. موضوع نخست ادغام فرماندهان بعثی صدام در داعش به ویژه کسانی که در موضوعاتی مانند ترور و بمب‌گذاری و همچنین آموزش‌های نظامی و چریکی سررشته داشتند به صورت کاملاً آشکار مشخص است.
در زمانی که «ابومصعب الزرقاوی» پایه‌های حضور داعش در عراق را پایه‌گذاری می‌کرد، شاهد بودیم که بسیاری از افسران و فرماندهان ارتش بعث صدام وارد بدنه اصلی داعش شدند. به عنوان مثال اگر به اشغال موصل توسط داعش نگاهی گذرا بیاندازیم می‌بینیم که تنها ظرف مدت چند ساعت داعش توانست با استفاده از نفوذ و ارتباط‌های فرماندهان بعثی خود موصل را تصرف کند و حتی برخی از امامان جماعت مساجد این شهر، برای ورود داعش به موصل اقدام‌های مفیدی را صورت داده بودند که همگی آنها در زمان حکومت صدام با او در ارتباط بودند.
وی افزود: موضوع دوم نحوه پاکسازی عراق و سوریه از لوث تروریست‌ها است. قطعاً انتشار اخبار در خصوص پایان عملیات موصل یا پاکسازی کامل حلب به معنای خاتمه خطر تروریست‌ها نیست. چراکه تمامی گروهک‌های تروریستی فعال در سوریه و عراق همچنان به صورت بومی و سنتی اقدام به یارگیری می‌کنند و منابع تجهیز و تسلیح همچنان تا حد زیادی باقی است. اما در حالت فعلی باید بگوییم که داعش خصوصاً در عراق همانند گذشته نمی‌تواند عمل کند که البته باید سناریوهای پیشگیرانه از سمت دولت و نهادهای امنیتی و نظامی عراق برای شناسایی نفوذی‌ها در لایه‌های مهم این کشور طرح و اجرایی شود.
شاکله داعش در عراق را باید حول دو محور تحلیل کرد، نخست کسانی که فریب شعارها و افکار این گروهک تروریستی را خوردند یا با دریافت هزینه‌ها و مبالغ ناچیز اقدام به ورود در این گروهک تروریستی کردند؛ دوم کادر مرکزی یا بدنه اصلی داعش در عراق بودند که با سناریوهای مشخص و هدفمند وارد این گروهک تروریستی شدند.
این تحلیلگر حوزه اعراب در تحلیل انتشار اخبار اخیر در مورد پاکسازی نهایی حلب بیان کرد: یکی دیگر از موضوعاتی که در امتداد پاکسازی موصل در صدر اخبار حوزه بین‌الملل قرار گرفت بحث پاکسازی کامل حلب بود.
ممکن است عده‌ای سوال کنند که چرا تاکنون پاکسازی حلب ادامه داشته و با وجود اعلام خبر آزادسازی این شهر طی ماه‌های اخیر، مجدداً ما شاهد نشر چنین اخباری هستیم. در این خصوص باید توجه داشته باشیم که وضعیت جغرافیایی شهرهای سوریه به خصوص استان‌هایی مانند حلب، حمص و حتی حماء به گونه‌ای است که در مرکز استان یک شهر اصلی وجود دارد و در اطراف آن تعداد زیادی از روستاهای ریز و درشت قرار دارد که در ادبیات به آن «حومه شهر» گفته می‌شود که در ادبیات عرب به آن «ریف» اطلاق می‌شود.
نعیمی ادامه داد: با این تفسیر، زمانی که اعلام می‌شود شهر حلب پاکسازی شده است این به معنای آزادسازی کامل استان حلب نیست بلکه ریف‌های اطراف آن و حومه شهر حلب ممکن است همچنان در اشغال تروریست‌ها قرار داشته باشد. لذا پاکسازی شهر حلب یا هر شهر دیگر سوریه را نمی‌توان به معنای آزادسازی کامل آن استان قلمداد کرد. در حالت فعلی منطقه جنوب و شرق حلب امن است اما برخی از مسیرها و مناطق دیگر به دلیل بافت کوهستانی و جغرافیای صعب‌العبور آنها در روند پاکسازی خلل ایجاد می‌کند. همین وضعیت را در قنیطره شاهد بودیم اما این به معنی سلطه و حضور حداکثری تروریست‌ها در مرکز شهر نیست بلکه تنها موضوع اقلیم و جغرافیا در این بین مطرح است.
وی در پایان یادآور شد: باید توجه داشت که برخی از مناطق سوریه میان گروه‌های معارض مسلح که از دید غربی‌ها به عنوان تروریست‌های معتدل دسته‌بندی می‌شوند تقسیم شده است و از این جهت محورهای عملیاتی و گروه‌هایی که باید با آنها مواجه شد زیاد است. لذا زمانی که گفته می‌شود یک شهر در سوریه یا عراق آزاد می‌شود این به معنای پاکسازی کامل آن نیست و اطراف آن می‌بایست در عملیات‌های بعدی پاکسازی شود؛ به صورتی که در خصوص موصل هم شاهد بودیم در ابتدا شهرهای اطراف موصل و حومه آن پاکسازی شد و نهایتاً وارد قلب و بطن موصل شدند که شکست داعش رقم خورد.
- 19
- 3
