سياست‌هاي پيچيده منطقه‌خاورميانه همچنان مسير خود را ادامه مي‌دهد. تكنيك‌هايي كه هيچ‌گاه به راهبرد نزديك نشده و تنها با تصميمات موضوعي پيش مي‌روند. در همين راستا حيدرالعبادي، نخست وزير عراق بعد از آنكه سايه سنگين تجزيه و جدايي‌طلبي كردها از سر كشورش كنار رفت با خيالي آسوده به عربستان رفت و در ادامه سفرهاي منطقه‌اي خود، با هم‌پيمانان عرب و منطقه‌اي رژيم سعودي نيز در مصر و اردن گفت‌وگو‌هايي داشت و پس از رايزني با قطب ديگر قدرت منطقه يعني تركيه، بعد از آن راهي تهران شد تا با مسئولان ارشد نظام جمهوري اسلامي ديدار كند.
تغيير مسير
نكته‌اي كه شايد در اين ميان بيش از ساير مسائل نظرها را به خود جلب كند، مسير متفاوتي است كه حيدرالعبادي براي گفت‌وگوهاي منطقه‌اي خود در پيش گرفت. حيدرالعبادي در همان زماني كه بنابه تدابير خاص بعد از كنار زدن نوري‌المالكي بر مسند قدرت نشست، اولين سفر را به ايران داشت تا پاياني باشد بر ادعاهايي كه مربوط به تيره شدن روابط تهران- بغداد بود ولي سفرهاي خاص اين فرد به عربستان، اردن و مصر و همچنين گزارش‌ها و تحليل‌هايي كه رسانه‌هاي اين كشور از سفر او ارائه كرده بودند، كمي وضعيت را دلهره‌آور كرده بود.
درست مانند آن روزهاي اوليه روي‌كارآمدنش كه سابقه العبادی در انگلیس و فعالیت‌های سیاسی – علمی وی در این کشور، غربی‌ها را از بابت روی‌کار آمدن نخست‌وزیری هماهنگ با آنچه که امروز ائتلاف می‌خوانند کمی آسوده خاطر کرده بود؛ خاطری که شاید با دیدارهای دو روز گذشته آشفته شده باشد.
نگاه ايران به فرداي عراق
حيدرالعبادي در صدر هیات بلند پایه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی وارد فرودگاه مهرآباد تهران شد و مورد استقبال محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت قرار گرفت و در ادامه اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن‌روحاني رياست جمهوري اسلامي ايران، صبح در ساختمان جمهوری مجموعه فرهنگی-تاریخی سعد آباد از او به طور رسمی استقبال کرد.
در ادامه، نخست‌وزير عراق با حسن روحانی نيز ديدار كرد و رييس‌جمهور كشورمان با اشاره به اراده دو دولت بر توسعه و تحکیم همه جانبه مناسبات و همکاری‌ها اظهارداشت:«تهران و بغداد می‌توانند روابط و همکاری‌های خود را در همه بخش‌های اقتصادی، تجاری، سرمایه‌گذاری و علم و فناوری گسترش دهند».
روحانی با بیان اینکه امروز کشور عراق به تدریج در حال خروج از مسائل شدید امنیتی و مشکلات داخلی است و باید در راستای بازسازی عراق و توسعه مناسبات و روابط منطقه ای این کشور تلاش شود، تاکید کرد:«جمهوری اسلامی ایران با همه توان و قدرت آمادگی دارد تا در روند بازسازی و توسعه عراق مشارکت کرده و در کنار دولت و ملت این کشور باشد».
رییس‌جمهور آمادگی شرکت‌های ایرانی برای ارائه خدمات فنی- مهندسی بیشتر در عراق را مورد تاکید قرار داد و اظهارداشت:« تقویت روابط بانکی دو کشور با هدف توسعه و تسهیل در روابط تجاری و اقتصادی ميان دو كشور و نیز تسهیل در صدور روادید برای گسترش ارتباط مردم دو کشور ضروری است».
روحانی دیدار با برادران و مسئولان عراقي و گفت‌وگو با آنان در مورد توسعه مناسبات و مسائل مورد علاقه دو کشور را همواره فرصتی مغتنم در راستای منافع دو ملت برشمرد و با اشاره به پیروزی‌های دولت و ملت عراق در برابر گروه های تروریستی به‌ویژه داعش و طراحی دشمنان عراق برای اینکه مردم این کشور را سال ها در بحران نگه دارند، گفت:« خوشبختانه ارتش و مردم عراق توانستند با یکپارچگی و فداکاری های فراوان بر این مشکلات فائق بیایند».
رییس جمهور با تاکید بر حفظ تمامیت ارضی و استقلال عراق، گفت: «توسعه امنیت و ثبات در عراق موجب خوشحالی دولت و ملت ایران است و جمهوری اسلامی ایران امنیت عراق را در راستای امنیت خود و منطقه قلمداد می‌کند».
روحانی با بیان اینکه تدبیر دولت عراق در مساله اقلیم کردستان که همراه با عدم تنش و توجه به حقوق ملی مردم این منطقه بود، بسیار قابل توجه است، اظهار داشت:«مبارزه با تروریسم و رویکردهای تجزیه طلبانه ای که به یکپارچگی ملی و تمامیت ارضی عراق لطمه می زند، باید همچنان دنبال شود و تهران خواهان تقویت دولت مرکزی عراق است».
رییس‌جمهور آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای توسعه مناسبات و همکاری ها با همه کشورهای منطقه مورد تاکید قرار داد و افزود:« گسترش مناسبات دو جانبه و چند جانبه، بي‌شك به نفع مردم منطقه خواهد بود». روحانی با بیان اینکه رایزنی ها و روابط صمیمی ایران و عراق در توسعه و تقویت مناسبات منطقه‌ای بسیار حايز اهمیت است، ادامه داد: «ایران نه تنها هیچ‌گاه به دنبال سلطه بر منطقه نبوده، بلکه حامی بزرگ امنیت و در خط مقدم مبارزه با تروریسم منطقه ای بوده است؛ امروز نیز ما هیچ دلیلی بر ادامه اختلافات و تشنج ها میان کشورهای منطقه نمی‌بینیم».
دست‌همكاري به تهران
حیدر العبادی نخست وزیر عراق نیز در این دیدار با اشاره به ضرورت توسعه و تقویت روابط و همکاری‌های همه جانبه ایران و عراق، گفت: «امروز تهران و بغداد روابط دوستانه و مستحکمی با يكديگر دارند و باید در راستای تقویت و توسعه روزافزون مناسبات ميان دو كشور تلاش کنیم».
نخست وزیر عراق با اشاره به اینکه امروز تروریسم و گرایش‌هاي تروریستی، چالش و تهدیدی برای همگان به‌شمار می رود، گفت:« دولت و ملت عراق با بهبود و تقویت توان خود برای مبارزه با تروریست ها و حفظ ایستادگی و انسجام خود توانسته اند، پیروزی‌های خوبی را در این مسیر به دست آورند».
نخست‌وزیر عراق با اشاره به لزوم تقویت مناسبات میان کشورهای منطقه برای رفع اختلافات و جلوگیری از توسعه تروریسم، گفت:« اختلافات و درگیری‌ها در منطقه، شرایط را برای دخالت دیگران در امور کشورهای منطقه فراهم می‌کند و باید در راستای رفع اختلافات و توسعه همکاری‌ها میان کشورهای منطقه گام برداریم».
ديداري با حاج قاسم
بايد اشاره شود العبادي با سردار سليماني نيز گفت‌وگو و رايزني داشته است؛ ديداري كه با فرد نخست حل بحران‌هاي عراق صورت گرفته، بيانگر آن است كه قاسم‌سليماني در عراق و منطقه نقشي بالاتر از يك مستشار نظامي ايفا مي‌كند و به نوعي يكي از شخصيت‌هاي تاثيرگذار در حل مسائل منطقه‌اي است.
بغداد؛ ميان واشنگتن و تهران
فراموش نكنيم كه هر كشوري منافع و راهبردهاي خود را در ذهن دارد و براي موفقيت به آنها فكر مي‌كند و نبايد تصور داشته باشيم كه كشورهاي منطقه‌اي كه هزينه‌فراواني نيز براي آنها صورت گرفته است تا هميشه پشت ايران مي‌ايستند و بايد با تامل فراوان با دولت‌ها و كشورهاي منطقه روبه‌رو شد. كشورهايي كه بي‌شك در آينده منطقه تاثيرگذارند و احترام فراواني نيز براي ايران قايل هستند ولي نمي‌توان اميد داشت كه دست همكاري به دشمنان ما ندهند و عراق نيز در همين تقسيم بندي است.
براي مثال به نوشته يورونيوز، نخست وزیر عراق، روز سه شنبه در مصاحبه روزنامه واشنگتن‌پست با اظهار تمایل به روابط کشورش با ایران و آمریکا گفته بود: «ما مایل به همکاری با هر دوي شما هستیم. می توانید هر جای دیگر اختلافات خود را حل کنید اما خواهش می کنم که مشکل خود را با خود به عراق نیاورید».
اظهاراتي كه مي‌تواند بيانگر نگراني نخست وزير عراق از آينده اين كشور باشد. آينده‌اي كه اين روزها و بعد از پاك كردن باقي‌مانده تروريست‌ها، شايد آرامش را به خود ببيند و قدرت‌هاي منطقه‌اي و جهاني نيز آرامش آن را تضمين كنند.
- 9
- 4
