استخراج اورانیوم در عربستان سعودی برای رسیدن به «خودکفایی در تولید سوخت هستهای» خبری بود که دوشنبه شب رئیس آژانس طرحهای هستهای عربستان در جریان سخنرانیاش در کنفرانس بینالمللی انرژی اتمی در ابوظبی اعلام کرد اما باور این مسأله که رقیب منطقهای ایران و مجری طرحهای ایران هراسی در خاورمیانه فقط و فقط بهدنبال رسیدن به خودکفایی در انرژی هستهای باشد، هم برای ناظران بینالمللی و هم حاضران در این کنفرانس دشوار بود.
به گزارش ایران به نقل از خبرگزاری رویترز، هاشم عبدالله یمانی، رئیس آژانس طرحهای هستهای عربستان سعودی در سخنرانی خود از سند چشمانداز ۲۰۳۰ محمد بن سلمان، شاهزاده بلند پرواز کشورش و اینکه استخراج اورانیوم در عربستان نیز بخشی از این سند برای کاستن از اتکای این کشور به نفت است، یاد کرد و کوشید حتی بهصورت تلویحی نیز نامی از ایران نبرد که مبادا شبهه به راه افتادن رقابت هستهای در منطقه ناآرام خاورمیانه به اذهان خطور نکند اما تلاشهای او در این زمینه بینتیجه ماند زیرا در همان ساعات اولیه پس از سخنرانی او، پایگاه خبری «واشنگتن اگزمینر» در یادداشتی نوشت:
تصمیم ریاض مبنی بر استخراج اورانیوم با هدف مقابله با برنامه هستهای ایران گرفته شده است. نویسنده این یادداشت همچنین به موضع محمد بن سلمان در قبال ایران اشاره کرد و نوشت: شاهزاده جوان سعودی موضع تهاجمی تری نسبت به ایران دارد و تصمیم استخراج اورانیوم در عربستان نشان میدهد که بنسلمان قصد دارد در هر بخشی که ممکن است از جمله بخش توان هستهای و توان ساخت سلاح با ایران برابری کند.
رقابت هستهای در خاورمیانه
محمد بن سلمان چندی پیش در گفتوگو با رسانهها اعلام کرده بود، در راستای سند چشمانداز ۲۰۳۰، عربستان به یکی از سازندگان سلاح تبدیل خواهد شد.
چراغ سبز امریکا
در بحث استخراج اورانیوم نیز سال گذشته میلادی برخی رسانههای منطقهای پیشتر گزارش داده بودند که محمدبن سلمان برنامههای هستهای موردنظر خود را با مقامات امریکایی در میان گذاشته و از امریکا چراغ سبز گرفته است. این در حالی است که قدرتهای بینالمللی از جمله امریکا همواره ادعا میکنند از به راه افتادن رقابت هستهای در جهان از جمله در خاورمیانه بیم دارند.
بنابر گزارش خبرگزاری رویترز، حدود ۲۰ روز قبل (روز ۱۱ اکتبر) یکی از مقامهای صنعت انرژی عربستان سعودی در یک کنفرانس مربوط به انرژی برق که در ریاض برگزار شد، گفته بود، ارزیابیهای اولیه نشان میدهند که در عربستان حدود ۶۰ هزار تن اورانیوم خام وجود دارد. طبق سند چشمانداز محمد بن سلمان نیز، عربستان قصد دارد، ظرفیت تولید انرژی نیروگاههای هستهای خود را تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۱۷.۶ گیگاوات توسعه دهد که برای این کار نیاز به ساخت و فعالسازی ۱۷ راکتور هستهای دارد.
رویارویی با ایران دغدغه اصلی
«عربستان هستهای»
به گفته هاشم عبدالله یمانی، رئیس آژانس طرحهای هستهای عربستان، این کشور قرار است قرارداد ساخت دو راکتور هستهای نخست خود را تا پایان سال ۲۰۱۸ امضا کند و برای این کار با شرکتهای کرهجنوبی، چینی، روسی، ژاپنی، فرانسوی و امریکایی تماسهایی گرفته است. اگرچه این مقام سعودی مدعی شده، این اقدامات با هدف تأمین انرژی به صورت کاملاً صلحآمیز انجام خواهد شد اما در صورتی که زیرساختهای هستهای وجود داشته باشد، غنیسازی اورانیوم و بهرهبرداری نظامی از توان هستهای محتمل خواهد بود.
بویژه اینکه پیشتر و در جریان مذاکرات هستهای ایران با ۶ قدرت جهان مقامات سعودی تهدید کرده بودند، در صورتی که لازم بدانند به استفاده از سلاحهای هستهای برای مقابله با ایران هم روی خواهند آورد. در سال ۲۰۱۴ محمد بن نواف بن عبدالعزیز، سفیر عربستان در انگلیس در مصاحبه با روزنامه دیلی تلگراف به دولت اوباما هشدار داد، در صورتی که توافق هستهای در شرف امضا (برجام) متضمن عدم نظامیسازی برنامه هستهای ایران نباشد، دولت سعودی بر خود فرض میداند که همه گزینههای روی میز خود از جمله توسعه توانمندیهای هستهای - نظامی را به منظور برقراری توازن با ایران به مورد اجرا بگذارد.
در اردیبهشت ۱۳۹۳ نیز عربستان سعودی رژه نظامیای موسوم به «سیف عبدالله» در یک پایگاه نظامی در شهر حفرالباطن انجام داد که در این رژه نظامی آشکارا از موشکهای هستهای DF3خود که مدعی شده بود، ۲۷ سال پیش از چین خریده، رونمایی کرد. سایت صهیونیستی دبکا نیز در گزارشی با اشاره به «رژه نظامی عربستان» نوشت: عربستان سعودی نخستین کشور در خاورمیانه است که آشکارا موشکهای هستهای DF3 خود را به نمایش گذاشت. از نظر دبکا این نمایش به معنای اعلام عمومی این موضوع است که عربستان سعودی موشکی قادر به حمل کلاهک هستهای دارد و آماده است، آن را علیه ایران به کار گیرد. دبکا نوشت: عربستان با این اقدام، صریحاً اعلام کرد که به سلاح هستهای دست پیدا کرده و آماده استفاده از آن است.
البته هاشم یمانی در سخنرانی دوشنبه شب خود کوشید بر استفادههای اقتصادی موردنظر کشورش از برنامه استخراج اورانیوم اشاره کند و حتی به این مسأله که آیا عربستان قصد دارد پس از استخراج اورانیوم، کار غنیسازی را نیز در داخل انجام دهد، اشارهای نکرد. او گفت، عربستان بزودی قوانینی را در مورد برنامههای هستهای خود تصویب خواهد کرد و قبل از پایان سال ۲۰۱۸ تمامی مقررات و ضوابط مربوط به این طرح مشخص خواهد شد. این مقام سعودی افزود:
«از آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز خواسته شده تا طرحهای مربوط به زیرساختهای انرژی هستهای کشور [عربستان] را در اوایل سال ۲۰۱۸ بررسی کند. این به آژانس امکان خواهد داد، طرحها و اقدامات ما برای تولید انرژی هستهای با اهداف صلحآمیز را مورد بازبینی قرار دهد.» عربستان اعلام کرده است، تا پایان سال ۲۰۱۸، نخستین راکتور هستهای خود را با مشارکت شرکتهای خارجی راهاندازی خواهد کرد.
در میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس عربستان دومین کشوری است که تصمیم به ساخت نیروگاههای هستهای گرفته است. پیش از این، امارات متحده عربی اعلام کرده بود، در سال ۲۰۱۸ ساخت نخستین نیروگاه هستهای خود را توسط یک شرکت کره جنوبی آغاز میکند. البته امارات متعهد شد، در داخل کشورش اورانیوم تولید نکند و سوخت مصرفشده در راکتورهایش را نیز در کشور بازیافت نکند.
در عربستان حدود ۶۰ هزار تن اورانیوم خام وجود دارد
عربستان قصد دارد، ظرفیت تولید انرژی نیروگاههای هستهای خود را تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۱۷.۶ گیگاوات توسعه دهد که برای این کار نیاز به ساخت و فعالسازی ۱۷ راکتور هستهای دارد
محمد بن نواف بن عبدالعزیز، سفیر عربستان در انگلیس: دولت سعودی بر خود فرض میداند توسعه توانمندیهای هستهای - نظامی را به منظور برقراری توازن با ایران به مورد اجرا بگذارد
- 12
- 4