تردیدهای جهانی درباره وضعیت نخست وزیر لبنان افزایش یافت

یکشنبه شب و پس از ۸روز چشم انتظاری لبنانی‌ها و جامعه بین‌الملل، سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان که در حال حاضر خواسته یا ناخواسته در عربستان سعودی به سر می‌برد، مقابل دوربین شبکه تلویزیونی المستقبل قرار گرفت تا به اصطلاح به گمانه زنی‌ها درباره مشکوک بودن استعفای غیرمنتظره‌اش و تحت فشار بودن و حتی در بازداشت بودنش در ریاض خاتمه دهد اما این مصاحبه نه‌تنها از شدت گمانه زنی‌ها و نگرانی‌ها نکاست بلکه ناظران و تحلیلگران منطقه‌ای و بین‌المللی را بیش از پیش نسبت به سرنوشت سعد حریری و لبنان نگران کرد.

مصاحبه المستقبل با حریری همان‌طور که انتظار می‌رفت، بشدت زیر ذره بین سیاستمداران، تحلیلگران و اصحاب رسانه جهان بود به طوری که کوچکترین حرکات بدن و چهره نخست‌وزیر لبنان معنا پیدا می‌کرد. جمیل السید، مقام امنیتی سابق لبنان یکی از کسانی بود که بسرعت به این مصاحبه واکنش نشان داد و در صفحه توئیتر خود نوشت: سعد حریری هنگام مصاحبه غمگین بود و سعی می‌کرد خود را کنترل کند اما چشمانش با او همراهی نکردند و کم مانده بود گریه کند.

مصاحبه دیکته شده بی‌فایده

به گزارش ایسنا، عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی الیوم نیز در سرمقاله‌ای نوشت: حریری در این مصاحبه آشفته بود و حرف‌هایی زد که خودش هم از مضمون و پیامدهایش راضی نبود برای همین سخنانش برای مردم لبنان و بسیاری از اعرابی که این مصاحبه را دنبال کردند نیز قانع‌کننده نبود.

ما با این حرف حریری که گفت، استعفایش تحول مثبتی در لبنان ایجاد کرد موافق نیستیم بلکه برعکس به نظر ما استعفای او ثبات لبنان را به لرزه درآورد و بحران وزارتی را برجای گذاشت و دودستگی طایفه‌ای را احیا کرد. حریری گفت که هر زمان بخواهد می‌تواند عربستان را ترک کند. این حرفش جالب بود.

پس چرا یک یا دو روز پیش عربستان را ترک نکرد و این مصاحبه را مثلاً در پاریس انجام نداد تا تأیید کند که آزاد است اما اوضاع را بدتر و بسیاری را مطمئن کرد که این مصاحبه هم [مانند آن سخنرانی] احتمالاً به او دیکته شده است. این تحلیلگر عربی در ادامه سرمقاله خود نوشت: حریری در هر صورت در شرایط سختی خواهد بود. اگر به لبنان بازگردد و همان سخنانش را تکرار کند، می‌گویند او رهبری طرح فتنه را برعهده گرفته اما اگر برعکس آن را بگوید و دست از انتقاد از حزب‌الله بردارد این یعنی قطع نهایی روابطش با عربستان که احتمالاً جانش بیش از هر زمان دیگری در معرض خطر قرار می‌گیرد زیرا عربستان «جایگزین‌ها» و «شبه نظامیانی» در لبنان دارد که احتمالاً واکنش نشان خواهند داد و علیه حریری کودتا خواهند کرد.

استعفا یا تلاش سعودی‌ها برای ساقط کردن دولت ائتلافی حریری

به گزارش ایسنا، روزنامه امریکایی نیویورک تایمز نیز در تحلیل مصاحبه حریری با المستقبل نوشت: نخست‌وزیر لبنان که اقامت مرموزش در عربستان، خاورمیانه را به تلاطم انداخته است، یکشنبه شب در مصاحبه‌ای تلویزیونی مدعی شد قادر است آزادانه حرکت کند و اینکه لبنان را ترک کرد تا از خودش حفاظت کند و ظرف «چند روز» به خانه بازمی‌گردد اما به نظر می‌رسد اظهارات او برای ابهام‌زدایی و کاهش تنش‌ها کافی نبوده باشد.

این ابهام زدایی را نمی‌توان تنها با مصاحبه‌ در یکی از شبکه‌های حزب سیاسی سعودی‌گرای حریری و با حضور پائولا یاکوبیان، مجری تلویزیونی که مطابق خط مشی سعودی‌ها حرکت می‌کند، پاسخ داد. حریری پاسخ روشنی به چرایی اعلام استعفا از عربستان به جای لبنان نداد. او رنگ‌پریده و خسته با چشمانی گودافتاده اغلب با سرعت به سمتی می‌نگریست و این‌طور به نظر می‌رسید که به فرد دیگر حاضر در اتاق نگاه می‌کرد.

بایکوت مصاحبه حریری در تلویزیون‌های لبنانی

دست‌کم پنج شبکه تلویزیونی لبنان از جمله اُ تی وی، المنار و الجدید از انتشار مصاحبه یکشنبه حریری خودداری کرده و می‌گویند هنوز مشخص نیست که حریری قادر بوده باشد آزادانه صحبت کند. مواضع این رسانه‌ها با مواضع میشل عون، رئیس جمهوری لبنان که گفته است، آزادی سعد حریری محدود شده، شرایط اقامت به او تحمیل شده، ارتباطاتش تحت کنترل است و اظهاراتش در این شرایط فاقد اعتبار است، همسو است.

میشل عون، رئیس‌جمهوری لبنان پیشتر گفته بود که هر آنچه حریری از عربستان بگوید «بازتاب حقیقت نیست و نتیجه شرایط مرموز و مشکوکی است که در پادشاهی عربستان در جریان است و بنابراین نمی‌توان آن را جدی گرفت.»  علاوه بر مقامات داخلی لبنان، کشورهای دیگر از جمله فرانسه، امریکا، انگلیس، آلمان و... نیز این استعفا را نپذیرفته‌اند. محمد علی مهتدی، تحلیلگر مسائل خاورمیانه نیز درباره مصاحبه یکشنبه شب سعد حریری در صفحه توئیتر خود نوشت: حریری در مصاحبه‌اش ۳ لیوان آب خورد، یکبار به گریه افتاد، جملاتش نامربوط بود، از پاسخ به سؤالات طفره می‌رفت و سه بار تأکید کرد که دو سه روزه به لبنان بازمی‌گردد.

سعد حریری یکشنبه شب در نخستین گفت‌وگوی تلویزیونی خود پس از استعفا از سمت نخست‌وزیری لبنان، کناره‌گیری خود را مطابق با منافع لبنان و مردم کشورش دانست و گفت: بسیار زود یعنی ظرف دو یا سه روز آینده به لبنان بازخواهم گشت و تدابیر قانونی را انجام خواهم داد. من می‌دانم که بر اساس قانون اساسی، باید نزد رئیس جمهوری بروم تا استعفا دهم.

او درباره اوضاع خود در عربستان نیز ادعا کرد: من در عربستان آزاد هستم و می‌توانم در هر زمانی سفر کنم. ملک سلمان من را مانند پسرش می‌داند و ولیعهد نیز به من احترام می‌گذارد. حریری همچنین گفت: اگر بخواهیم از استعفا صرفنظر شود، باید در مقابل به اصل عدم مداخله احترام گذاشت. این جمله حریری مورد‌توجه و استقبال میشل عون و نبیه بری قرار گرفت. رویترز به نقل از میشل عون نوشت: اشاره سعد حریری به اینکه احتمال دارد از استعفای خود صرفنظر کند، موضوعی مثبت است زیرا نشان می‌دهد روند سیاسی که از دولت در لبنان حمایت می‌کند همچنان وجود دارد. نبیه بری هم بازگشت از استعفا را عادلانه توصیف کرد.

ادعاهای حریری درباره حزب الله

نخست‌وزیر لبنان البته در این مصاحبه مدعی شد: بخشی از اقشار لبنانی خواهان ضربه زدن به ثبات کشورهای عرب حوزه خلیج فارس هستند. نخست‌وزیر مستعفی لبنان در بخش دیگری از اظهارات خود نیز به ایران اشاره و ادعا کرد: من به ولایتی گفتم که مداخله‌های ایران در کشورهای عربی قابل قبول نیست. هیچ تهدیدی از سوی ولایتی علیه من صورت نگرفت. او در این مصاحبه از عربستان تمجید کرد و گفت: عربستان به لبنان در اقتصاد و برق و آب کمک می‌کند. باید بپرسیم که دیگران چه ارائه داده‌اند. زمانی که اسرائیل در سال ۲۰۰۶ به ما حمله کرد، عربستان به ما کمک کرد

عربستان درصدد اخراج لبنان از اتحادیه عرب

تمجیدهای حریری از عربستان در حالی است که ریاض بتازگی از احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب خواسته است عضویت لبنان در این اتحادیه را به حالت تعلیق درآورد. ابوالغیط نیز با عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهوری مصر در این باره گفت‌وگو کرده و سیسی به ابوالغیط ابلاغ کرده است که این موضوع در شورای اتحادیه عرب مطرح نشود زیرا اخراج لبنان از اتحادیه عرب این اتحادیه را ضعیف‌تر خواهد کرد.

بغداد نیز به اتحادیه عرب هشدار داده است، اگر لبنان از این اتحادیه اخراج شود عراق نیز از آن بیرون خواهد آمد. قطر نیز به این اتحادیه ابلاغ کرده است، در صورت اخراج لبنان و خروج عراق، قطر  از این اتحادیه خارج خواهد شد. کویت هم اعلام کرده است، لبنان مرتکب هیچ گونه اقدامی علیه کشورهای عربی نشده و نباید عضویتش در این اتحادیه به حالت تعلیق درآید.