همکاری ترامپ با پوتین بر سر صلح در سوریه

 برخی از سردرگمی ها در سیاست های آمریکا در سوریه ممکن است هم اکنون روشن شده باشد. به نظر ترامپ می خواهد نفشی موثر ایفا کند. نشانه های اولیه این مساله که شامل عقب نشینی وزارت امورخارجه هم می شد در ملاقات بین دونالد ترامپ و همتای روس او، ولادیمیر پوتین در تاریخ ۱۰ نوامبر مشخص شد. این دو چهره دقایقی در کنار هم بوده و شکار دوربین ها شدند و یک روز بعد بیانیه ای مشترک درباره سوریه به امضا رسید که در آن بر راه حل سیاسی فراگیر از طریق انتخابات آزاد و منصفانه تحت قانون اساسی جدید تاکید شد.

روز بعد اگرچه مقامات ارشد وزارت امور خارجه تک جمله هایی سمی را در ارتباط با حضور امریکا در سوریه آغاز کردند و با تکرار درخواست قدیمی خود مبنی بر اینکه بشار اسد نمی تواند بخشی از این انتقال قدرت باشد حاشیه هایی را ایجاد کردند. مسکو بی درنگ اعتراض کرد و بر آنچه در بیانیه مشترک ترامپ و پوتین اشاره شده بود انگشت گذاشت. به هرحال ملاقات دیگری در تاریخ ۲۱ نوامبر اتفاق افتاد.

یک بار دیگر گفتگویی مهربانانه. یک بار دیگر ترامپ نشان داد که نسبت به کار با پوتین خوشبین است و رویکردی مثبت دارد تا جنگ سوریه به پایان برسد و با حل و فصل مشکلات از طریق مذاکره منطقه به صلح پایدار برسد. احتمالا ترامپ این حس را دارد که مقاومت هایی از داخل علیه رویکرد او در قبال سوریه وجود دارد. در واقع روز یکشنبه، وزارت امورخارجه بیانیه ای را صادر کرد که در آن درباره محتوای مذاکرات سوریه در ژنو صحبت هایی شده بود. پیش شرطی درباره اسد وجود نداشت و به جای آن بر این نکته تاکید شده بود که انتخابات تحت قانون اساسی جدید باید منافع طیف گسترده ای از شهروندان سوری از جمله تمام گروه هایی که در زمین بازی حضور دارند را در بربگیرد.

جالب توجه است که به خواست دولت اسد برای ورود به مذاکرات اساسی اشاره شده است. در بیانیه مشترک ترامپ و پوتین نام اسد آورده شده است و مطلقا هیچ نشانی از جدل و کینه بر روی این نام وجود ندارد. حالا تنها ابهام باقی مانده مربوط به حضور نیروهای آمریکایی در سوریه می شود. اما در زمینه نیز به نظر کارهایی در جریان است. موضع رسمی مقامات آمریکایی این است که ۵۰۰ نیروی آمریکایی در سوریه مستقر شده اند تا به نیروهای دموکراتیک سوریه برای مبارزه با داعش کمک کنند. اما آنچه از پنتاگون شنیده می شود این است که تعداد این نیروها حداقل ۲ هزار نفر است.

نکته مثبت البته در اینجا این است که ترامپ در گفتگوی تلفنی با رئیس جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان در تاریخ ۲۴ نوامبر اعلام کرد که «یکپارچگی سوریه را تضمین می کند» و از آن مهم تر درباره این قضیه تعهد می دهد که مقامات آمریکایی دیگر بیش از این از ارتش کرد حمایت نمی کند، ارتشی که ترک ها آنها را تروریست خطاب می کنند. در این زمینه ترامپ توییت کرد: «در گفتگوی صبح امروز با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه درباره ایجاد صلح در آشوبی صحبت شد که در خاورمیانه به ارث مانده است. من این کار را انجام خواهم داد اما چه اشتباهاتی در ابتدا با هزینه هایی جانی و مالی(۶ میلیارد) صورت گرفت.»

البته ترکیه نیز خواستار این است که همکاری آمریکایی ها با کردهای سوریه به پایان برسد. برای اطمینان از اینکه حضور آمریکا در سوریه به پایان خواهد رسید هیچ چیز از این مهم تر نیست که به سخنان ماتیس نگاه کنیم. او در مصاحبه با اورشلیم پست می گوید که ادامه حضور نظامی آمریکا در سوریه حتی به منظور مقابله با ایران منطقی نیست. هوشیاری وزارت امور خارجه را در آخرین بیانیه این دپارتمان نسبت به موضع تغییر اساسی مواضع عربستان سعودی می توان مشاهده کرد. نمانیده رسمی روسیه در سوریه یعنی الکساندر لاورنتیف هفته گذشته در ریاض حضور داشت و توسط ولیعهد محمد بن سلمان میزبانی شد. حتی با وجود اینکه گروه های مخالف سوری در حال انتخاب تیم مذاکره کنندگان خود برای حضور در ژنو بودند. رهبر جدید، نصر الحریری متخصص قلب و عروق است. او ساز مخالف خود را می زند اما نه به اندازه فرد پیشین در این جایگاه یعنی ریاض حجاب. مسکو حالا با نصر الحریری به توافقاتی دست پیدا کرده است.

ام کی باهادماکومار