مقام‌های بغداد و اربیل تصمیم گرفتند با یکدیگر بر سر میز مذاکره بنشینند

پس از ماه‌ها تنش، بالاخره آنچه مردم کردستان خواستارش بودند در شرف وقوع است و مقام‌های بغداد و اربیل تصمیم گرفتند با یکدیگر بر سر میز مذاکره بنشینند.چند روز پیش یکی از منابع نزدیک به نوری المالکی معاون اول رئیس‌جمهوری عراق، گفت: بغداد به اربیل چراغ سبز نشان داده تا بتوانند با یکدیگر مذاکره کنند. محمد العقیلی در مصاحبه‌ای با روزنامه عربی القدس العربیه، گفت: «مالکی از چند جهت به سمت مذاکره با اربیل سوق داده می‌شود، زیرا این همان راه‌حل منطقی و کم‌هزینه برای مردم است. در همین حال،پایگاه خبری عراقی نیوز، روز گذشته در گزارشی نوشت: «دولت عراق خبر داده چندین شرط برای برقراری گفت‌و‌گو با اقلیم کردستان بر سر مسائل مورد بحث، مطرح شده است زیرا اقلیم نشانه‌هایی از تبعیت از قانون اساسی عراق را از خود بروز داده است.

احسان الشمری، یکی از مشاوران حیدرالعبادی نخست‌وزیر عراق در صفحه فیس بوک خود نوشته: «براساس اینکه اقلیم قانون اساسی عراق را پذیرفته و بیشتر از همیشه می‌خواهد که این بحران و چالش‌هایی که در داخل با آنها روبه‌رو است، پایان پیدا کند، ما پیام‌هایی از پیشرفت حل بحران دریافت کرده‌ایم که می‌تواند دو طرف را به سمت گرفتن تصمیمی مشترک و عادلانه سوق دهد.» الشمری معتقد است: شروط هفت‌گانه اتخاذ این تصمیم شامل  تحویل گذرگاه‌های بین‌المللی با ترکیه و ایران به دولت فدرال، تشکیل کمیته عالی برای برنامه‌ریزی فعالیت گذرگاه‌های زمینی، گمرک‌ها و فرودگاه‌ها، تدوین دستورالعملی طبق قانون اساسی عراق و اختیارات دولت از سوی کمیته که در این باره باید منتظر هیأت فنی دولتی اقلیم بود، تشکیل کمیته دومی برای دقت نظر در اسامی بخش‌های آموزشی و بهداشتی در دولت اقلیم، تقسیم مقرری ماهانه حاصل از منابع آبی، دعوت از منتسبان دولت فدرال در اقلیم برای حضور در بغداد و نشست با آنها براساس وزارتخانه هر یک و لغو همه‌پرسی می‌شود.» اما پس از گذشت ساعاتی، سفین دزیی سخنگوی رسمی دولت منطقه کردستان، خبر موافقت اربیل با تحویل گذرگاه‌های مرزی به طور کامل به بغداد را تکذیب کرد. او در گفت‌و‌گو با پایگاه خبری کردی خندان، گفت: «در قانون و آیین‌نامه‌های موجود هیچ اشاره‌ای به مسأله تحویل گذرگاه‌ها به دولت مرکزی نشده است بلکه تنها مسأله اداره مشترک این گذرگاه‌ها مطرح است. دولت منطقه کردستان بارها اعلام کرده که با اداره مشترک این گذرگاه‌ها مشکلی ندارد.» با وجود رد این شرط، اما همچنان درباره پذیرش بقیه شروط، امیدهایی وجود دارد.

امیدها با اطلاعاتی که مشاور رئیس‌جمهوری عراق فاش کرده بسیار پررنگ نشان می‌دهد. به گزارش ایسنا، به نوشته روزنامه فرامنطقه‌ای القدس العربی، امیر الکنانی، مشاور فؤاد معصوم، خبر داده توافق‌هایی برای تشکیل کمیته‌ای عالی جهت گفت‌وگو میان بغداد و اربیل وجود دارد و این کمیته به ریاست رئیس‌جمهوری خواهد بود. به گفته او طرحی از سوی رئیس‌جمهوری برای آغاز گفت‌وگو میان بغداد و اربیل پیشنهاد شده و در این راستا نامه‌ای به هر دو طرف بحران و نیز سازمان ملل ارسال شده است. الکنانی تأکید کرده، همه طرف‌ها تمایل خود را به گفت‌وگو نشان دادند، اما هنوز طرف مشخصی برای نظارت بر گفت‌وگو تعیین نشده است. همزمان رسانه‌های کُرد زبان نزدیک به حزب دموکرات کردستان به ریاست مسعود بارزانی اعلام کردند که رئیس‌جمهوری پاسخ‌های مثبتی از سوی حیدرالعبادی، نخست‌وزیر عراق و نیچروان بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم درباره طرحش دریافت کرده است.

مصائب اقتصادی اقلیم

بعد از همه‌پرسی ماه سپتامبر اقلیم کردستان برای جدایی از عراق، میان بغداد و اربیل شکاف عمیقی به وجود آمد. بغداد این همه‌پرسی را غیرقانونی، مخرب اقتصادی و سیاسی و عامل انزوای کردستان دانست و به‌دنبال آن روابط خود با رهبران اقلیم را کاهش داد. پس از آن اقلیم خود را در محاصره مشکلات اقتصادی دید. به گزارش هارتص، اکنون شهرهای اقلیم با چالش‌های اقتصادی بزرگی روبه‌رو هستند. قبل از نبرد کرکوک، شهر ۶۶۰هزار بشکه نفت تولید و صادر می‌کرد. اما اکنون این مقدار به نصف رسیده است. اقلیم ماهانه به ۷۰۰ میلیون دلار نیاز دارد تا حقوق کارکنان دولت را که در میانشان هزاران معلم است، بپردازد. اقلیم به‌دنبال رفع چالش‌های اقتصادی خود دست به دامان وام و قرض از شرکت‌های نفتی شده است. اما از آنجایی که کردستان در پرداخت بدهی‌های قبلی خود ناتوان مانده و ۲۰ میلیارد دلار بدهی معوقه دارد، تاکنون شرکت‌های نفتی هیچ تلاشی برای فراهم کردن این پول نکرده‌اند. ۲ میلیارد دلار از ذخایر ارزی بتدریج  در حال کاهش یافتن است، زیرا روزانه برای مقابله با کاستی‌های بودجه خرج می‌شود، ضمن آنکه در سال ۲۰۱۸ بودجه از این هم کمتر می‌شود. به نظر می‌رسد با وجود چالش‌های جدی پیش روی کردستان، عزم رهبران آن برای پذیرفتن شروط بغداد راسخ است و آینده‌ای نه چندان دور می‌توان دو طرف را بر سر میز مذاکرات دید.

سعد الحدیثی سخنگوی کابینه عراق روز یکشنبه در مصاحبه‌ای با روزنامه نیوصباح با اشاره به همین موضوع گفت: «گفت‌و‌گو با کردستان ضروری است، با شنیده شدن صداهایی امیدوارکننده از احزاب کردستان، هم‌اکنون منتظر موافقت صریح دولت اقلیم هستیم. اکنون دولت فدرال بر ضرورت آغاز گفت‌و‌گوی فنی با کردستان و پیدا کردن راه‌حل برای مشکلات تمرکز کرده است. این مشکلات اکنون به بنادر، فرودگاه‌ها، منابع آبی و پرداخت حقوق کارکنان مربوط می‌شود.» بغداد برای تشویق اقلیم به مذاکره و پیدا کردن راه‌حلی صلح‌آمیز، گمرک مرزی پرویزخان را بازگشایی کرده و اکنون فعالیت‌های گمرکی پرویزخان با اقلیم کردستان عراق از سرگرفته شده است. به گزارش «ایران» به نقل از خبرگزاری رویترز، این گمرک که دومین گمرک پرتردد ترانزیت کشور است و در توسعه کسب و کار ساکنان مناطق مرزی بویژه فعالان اقتصادی این مناطق نقش مهمی دارد، در ماه مهر سال گذشته به دستور بغداد بسته شد و اینک پس از آنکه اربیل پذیرفت اداره امور آن را به بغداد واگذار کند، بازگشایی شد. اگرچه با وجود مصائب اقتصادی پیش روی اقلیم کردستان، راه‌حل دیگری بجز مذاکره و گفت‌و‌گو با رهبران عراق را نمی‌توان ترسیم کرد اما پیام تبریک سال نوی نچیروان بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم بر میزان ابهام‌ها افزوده است. در توئیتی ضمن تبریک سال نوی مسیحی، بدون اینکه نامی از عراق ببرد، برای کردستان عراق و جهان آرزوی ثبات امنیت کرد.

انتخابات پرابهام کردستان

اما همراستا با مذاکرات بغداد و چالش‌های اقتصادی، مشکل تازه‌ای گریبانگیر فضای سیاسی اقلیم شده است. در حالی که کمیسیون عالی انتخابات و همه پرسی در منطقه کردستان عراق اعلام کرده است برای حذف اسامی تقلبی در انتخابات پیش رو اقدام خواهد کرد سیاستمداران منطقه هنوز نسبت به وجود بیش از ۹۰۰ هزار رأی تقلبی در انتخابات آتی نگران هستند. به گزارش ایرنا، سرور عبدالرحمن عضو سابق پارلمان کردستان عراق روز دوشنبه با اشاره به وجود اسامی تقلبی در انتخابات منطقه کردستان عراق به رسانه‌های منطقه گفت: «براساس پیگیری‌های صورت‌گرفته بیش از ۹۰۰ هزار اسم تقلبی در منطقه وجود دارد که بالغ بر رأی مورد نیاز برای کسب ۴۰ کرسی پارلمانی در منطقه می‌شود.

<البغدادی> زنده است

ژنرال یحیی رسول سخنگوی وزارت دفاع عراق در گفت‌و‌گویی با شبکه تلویزیونی فاکس‌نیوز با اشاره به ابوبکر البغدادی رهبر گروه تروریستی داعش گفت: «دستگاه اطلاعات عراق به داده‌هایی دست یافته که نشان می‌دهد ابوبکر البغدادی، هنوز زنده است و در نزدیکی مرزهای مشترک عراق و سوریه مخفی شده و در میان مرز این دو کشور در رفت‌وآمد است.» او در ادامه تصریح کرد که رهبر این گروه تروریستی در حد فاصل شهر مرزی القائم در استان الانبار عراق و شهر البوکمال سوریه مخفی شده است. حضور البغدادی در این منطقه می‌تواند نشانه‌ای از حضور نیروهای تروریستی در آنجا باشد؛ البته او هیچ اشاره به تعداد دقیق آنها نکرد و فقط به گفتن اینکه ده‌ها داعشی در آن منطقه حضور دارند اکتفا کرد.