«احمد بخشایشی اردستانی» کارشناس مسائل بین‌الملل در تشریح ابعاد تنش جدید میان عربستان و قطر در گفت‌وگو با ایلنا، اظهار کرد: محوریت تنش جدید میان قطر و عربستان سعودی بر سر مساله حج و اداره اماکن مقدس است؛ به گونه‌ای که قطر درخواست بین‌المللی کردن حرمین شریفین را مطرح کرده بود و در مقابل، امارات و عربستان دوحه را با شدت عمل خود مورد انتقاد قرار دادند. از این جهت باید بگویم که این بحث کاملاً سیاسی است و ریاض به دنبال آن است تا بتواند هجمه خود را بر قطر حفظ کند. چراکه اینگونه پیشنهادها از منظر سعودی‌ها دخالت در امور داخلی آنها به حساب می‌آید.
وی ادامه داد: ماهیت این درخواست قطر به حج و مدیریت این فریضه الهی بر‌می‌گردد؛ بسیاری از کشورهای اسلامی حج را یک مساله بین‌المللی می‌دانند چراکه شاکله آن را دین اسلام تشکیل می‌دهد که متعلق به تمام مسلمانان دنیا است اما در مورد بحث مدیریت حج همچنان اشکالات بنیادین وجود دارد. به نظر می‌رسد که درخواست قطر مبنی بر بین‌المللی کردن حرمین شریفین به نوعی مدیریت عربستان در این راستا را هدف قرار داده است. به عبارتی دیگر دوحه به دنبال آن است تا مدیریت حج را توسط اجماعی از کشورهای اسلامی دنبال کند که البته بخش اعظم آن سیاسی و در جهت رویارویی با سعودی‌ها است.
اینکه چرا در حالت فعلی قطر چنین حرفی را به میان آورده است نشان می‌دهد که دوحه به دنبال اجماع‌سازی در بحث حج علیه عربستان است. به گونه ای که قطر با مطرح کردن این موضوع در صدد آن است تا بتواند به جهان اسلام بفهماند که ریاض از حج و مدیریت اماکن مقدس خود بر ضد مسلمانان و اسلام بهره‌برداری سیاسی می‌کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به عصبانیت سعودی‌ها از طرح قطر بیان کرد: اینکه دیده می‌شود پس از طرح قطر مبنی بر بین‌المللی کردن حرمین شریفین علاوه بر عربستان، هم‌پیمانان آن یعنی بحرین و امارات مستقیماً قطر را مورد خطاب قرار می‌دهند و حتی اعلام می‌کنند که دوحه علیه کشورهای اسلامی و عربستان اعلام جنگ کرده است، نشان می‌دهد که این پرونده کاملاً سیاسی است و ریشه در تنش‌های اخیر دارد. آنچه که بیش از پیش عربستان را ناراحت و عصبانی کرده است همگرایی ایران و قطر است. تهران از گذشته به مدیریت اماکن مقدس مسلمانان در عربستان انتقاد داشته است و این امر باعث شده تا سعودی‌ها اظهارات قطر را در راستای ایران و علیه خود ارزیابی کنند. از این جهت عربستان احساس می کند که قطر به بلندگوی ایران ضد ریاض تبدیل شده است.
وی تصریح کرد: نگاه عربستان به کشورهای حاشیه خلیج فارس یک نگاه از بالا به پایین است. عربستان اساساً هیچ کشور عربی را بالاتر از خود نمی‌داند و حتی بسیاری از کشورهای مسلمان آفریقایی و آسیایی را در حد و اندازه چند کشور بی‌ارزش می‌داند. به بیانی دیگر، یکی از سناریوهایی که عربستان دنبال می‌کند، این است که از این کشورها و همچنین دولت‌های حاشیه خلیج فارس برای اجماع‌سازی علیه هر کشوری که با منافع ریاض تضاد دارد، استفاده کند. از این جهت سعودی‌ها قطر را در همین دسته از کشورها ارزیابی می‌کنند و نمی‌توانند تحمل کنند که دوحه این چنین ریاض را وارد چالش کند.
بخشایشی اردستانی در پایان با تاکید بر اینکه عربستان در چند محور به دنبال برتری علیه کشورهای منطقه است، گفت: تنش‌های پیش آمده آن هم در چنین ابعادی، سطحی و گذرا به حساب می‌آید. واقعیت این است که سعودی‌ها به دنبال آن هستند تا بر دو نقطه تسلط کامل داشته باشند و بتوانند تاثیرات مخرب خود را در گستره بزرگ‌تر نمایان کنند؛ نخست تنگه‌هرمز است که به دلیل وجود میادین فراوان نفتی و همچنین عبور و مرور کشتی‌ها اهمیت ویژه‌ای برای سعودی‌ها دارد و دوم تنگه باب‌المندب و خصوصاً «جزیره میون» است که در حالت فعلی نیروهای انصارالله در آنجا حضور دارند و عربستان به دنبال تسلط بر آنجا است. از این جهت باید دانست که درگیری‌های این چنینی در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس تقریبا نمادین است و به زودی هم به پایان خواهد رسید.
- 19
- 2
