شانس کدام جریان‎ها در انتخابات آتی عراق از همه بیشتر است؟

انتخابات عراق به روزهای سرنوشت ساز خود نزدیک شده است. گروه های سیاسی با بیم و امید انتخابات را دنبال می کنند. تقریبا به جرات می توان گفت هیچ کس مطمئن نیست تا چه اندازه می تواند برنده انتخابات باشد. به نظر می رسد رقابت اصلی میان سه طیف خلاصه شود؛ جریان نصر به رهبری حیدر العبادی، جریان فتح که عموما رهبران حشد الشعبی در آن حضور دارند و ائتلاف الوطنیه که رهبری آن بر عهده ایاد علاوی است و بسیاری از چهره های اهل تسنن از جمله صالح المطلک و سلیم الجبوری در آن حضور دارند.

به نظر می رسد که همه رقیب اصلی خود را حیدر العبادی می دانند. حیدر العبادی نسبت به مابقی گروه های سیاسی وضعیت بهتری دارد چرا که مهار داعش و آزادسازی سرزمین های عراقی و شکست رفراندوم کردستان عراق را از دستاوردهای دولت او می دانند. همچنین مبارزه نصف و نیمه ای که وی با فساد آغاز کرد و توانست فضایی نسبی علیه آن ایجاد کند، موجب شده محبوبیتی برایش به وجود آید. اگر چه بسیاری از مردم نسبت به رفتارهای او به دیده تردید می نگرند.

مشکل حیدر العبادی این است که فهرست خود را با افرادی نه چندان معروف جمع کرده و این مساله سبب شده است مردم نسبت به رای دادن به فهرست او تردید داشته باشند. همچنین به تازگی از حشد الشعبی فاصله گرفته و با ندادن حقوق آنها تنشی ایجاد کرده است. نزدیکان حیدر العبادی می گویند که می توانند تا ۹۰ کرسی پارلمان را از آن خود کنند اما غالب کارشناسان بر این باورند که این تشکل در خوش بینانه ترین حالت بین ۵۰ تا ۶۰ کرسی به دست آورد.

در این میان به نظر می رسد وضعیت ائتلاف فتح که هادی عامری و همام حمودی از اعضای بارز آن هستند، از مقبولیت خوبی برخوردار است. انتظار می رود که این ائتلاف بتواند دست کم ۵۰ کرسی پارلمان را به دست آورد. اقبال از آن در مناطق جنوب از جمله بصره، نجف اشرف، کربلا و واسط بالاست و احتمال این که بتواند حداقل این مقدار کرسی را کسب کند، وجود دارد.

ائتلاف الوطنیه نیز انتظار می رود بتواند بسیاری از طرفداران سکولار را به سوی خود جذب کند. انتظار بر این است که این ائتلاف نیز دست کم ۴۰ کرسی و حداکثر تا ۵۰ کرسی به دست آورد. با توجه به این که بسیاری از چهره های اهل تسنن در این ائتلاف جمع شده اند، شانس این تشکل بیش از همه در استان های غربی و عموما سنی نشین عراق است و اقبال چندانی از آن در مناطق جنوبی عراق که عموما شیعه نشین هستند، نمی رود.

بعد از این ائتلاف های سه گانه که احتمالا پایه گذاران قدرت اصلی در دولت آینده عراق خواهند بود، ائتلاف های دولت قانون که حزب الدعوه اسلامی و برخی دیگر از چهره های اهل تسنن نزدیک به او را شامل می شود، ائتلاف حکمت عراق که رهبری آن بر عهده سید عمار حکیم است و ائتلاف جریان صدر که با حزب کمونیست عراق ائتلاف کرده است، قرار دارند. بر کسی پوشیده نیست که نوری مالکی که رهبری ائتلاف دولت قانون را بر عهده دارد جمعیت طرفدار ثابتی دارد که سبب می شود آرای نسبتا خوبی را به دست آورد.

انتظار می رود حداقل ۲۰ کرسی مجلس از آن نوری مالکی و ائتلافش شود. ائتلاف حکمت عراق نیز که کمتر از یک سال است از مجلس اعلای اسلامی عراق جدا شده و جریانی نوپا محسوب می شود، انتظار دارد دست کم ۸ تا ۱۰ کرسی پارلمان را به دست آورد. بسیاری از کارشناسان پیش بینی می کنند این جریان بتواند تا ۱۴ کرسی هم به دست آورد. در این میان بسیاری پیش بینی می کنند انتخابات عراق شکستی برای جریان صدر رقم بزند. انتظار می رود تعداد کرسی های این جریان بیش از ۱۰ تا ۱۵ کرسی نباشد. مقتدا صدر که حدود دو سال پیش با جنجال سازی هایش در پارلمان عراق توانسته بود فضایی سیاسی به سود خود در افکار عمومی ایجاد کند با سفر به عربستان سعودی و فاش شدن کمک های مالی ریاض به او جایگاه سیاسی خود را از دست داد و اکنون به نظر می رسد از اقبال عمومی چندان بالایی برخوردار نباشد.

از سوی دیگر در کردستان، شکست احزاب کردی در برگزاری رفراندوم که مسعود بارزانی و نزدیکانش طلیعه دار آن بودند، نوعی از تشتت و چند دستگی را در این منطقه ایجاد کرده است. با وجود این که نزدیکان مسعود بارزانی گفته اند انتخابات را تحریم می کنند (که البته مشخص نیست واقعا تحریم کنند) افکار عمومی اقلیم کردستان متمایل به شرکت در انتخابات است و انتظار می رود در سایه شکست سیاسی احزاب اصلی اعم از حزب اتحاد میهنی و حزب دموکراتیک، اقبال به دیگر احزاب کردی بیشتر باشد. برای همین انتظار می رود در این دور از انتخابات شاهد چهره های جدید کردی در پارلمان عراق باشیم.

تا حدود سه ماه پیش فضای عمومی در نوعی به بی تفاوتی نسبت به انتخابات پیش رو به سر می برد. اما الآن به نظر می رسد که فضا تا اندازه بسیاری انتخاباتی شده و به خصوص در استان های جنوبی استقبال از صندوق های رای بالا باشد. انتظار می رود دست کم ۷۲ درصد از واجدان شرایط در استان های جنوبی در انتخابات پارلمانی شرکت کنند. احتمالا میزان مشارکت در استان های غربی عراق نسبتا پایین باشد که دلیل آن درگیر بودن آنها در فضای پساداعشی است.

على موسوى خلخالى