اردوغان ناخواسته وارد یک بازی حیثیتی شده بود و اگر از این بازی سربلند بیرون نمی آمد، شاید در نزد افکار عمومی و طرفدارانش حسابی، زیر سوال می رفت. او اما هوشمندانه عمل کرد و احتمالا باج سنگین سعودی ها را نیز قبول نکرده و ترجیح داد که با «افشاگری» به بازی مهم منطقه در نوامبر ۲۰۱۸، پایان دهد. برخی از کارشناسان معتقدند اگر اردوغان، تسلیم زور یا زر می شد، چه بسا موقعیت و جایگاه سیاسی اش را از دست می داد. به هر حال، دیروز سهشنبه، رییس جمهور ترکیه با «فکتشیت» یا همان «گزاره برگ» های ترور روزنامه نگار عربستانی را رو کرد تا جهان بفهمد که دربار سعودی، چگونه قصد داشته دنیا را فریب دهد.
در حالی که ملک سلمان و پسرش با هماهنگی آمریکایی قصد داشتند این مطلب را جا بیندازند که خاشقجی خیلی اتفاقی و بر اثر درگیری فیزیکی، کشته شده است اما مدارک و قوانینی که توسط عناصر اطلاعاتی ترکیه به دست آمده ، نشان می دهد که نه تنها خاشقجی، اتفاقی کشته نشده بلکه با نقشه قبلی به کنسولگری کشیده شده تا ترور شود!
افشاگری اردوغان
رییس جمهوری ترکیه با فاش کردن جزيیات قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد آل سعود گفت: همان طوری که اعلام کرده ایم درباره پرونده قتل و جنایت علیه خاشقجي ساکت نخواهیم ماند و باید عاملان این قتل در ترکیه محاکمه شوند.
اردوغان در جلسه هفتگی حزب عدالت و توسعه در مجلس ترکیه با اشاره به اعزام یک تیم ۱۵ نفره برای قتل این روزنامه نگار سعودی افزود: باید نقش افراد در این ماجرا مشخص شود.
وی در جریان این سخنرانی که به طور همزمان به انگلیسی و عربی ترجمه و منتشر می شد، بیان کرد: ۱۸ نفر در این باره در عربستان دستگیر شده و تحقیقات در ترکیه هم ادامه دارد.
رییس جمهوری ترکیه دو روز پیش اعلام کرد که نتیجه آخرین تحقیقات در پرونده خاشقجي را روز سهشنبه (ديروز) در جلسه هفتگی حزب عدالت و توسعه در مجلس ترکیه اعلام خواهد کرد.
اردوغان با تاکید بر مصمم بودن بر اعلام واقعیات در پرونده قتل خاشقجي افزود که همه واقعیت مربوط به این رویداد، به طور آشکار و عریان مشخص خواهد شد.
وی با بیان اینکه به شکلی متفاوت در این زمینه صحبت و جزيیات این رویداد را تشریح خواهد کرد، گفت: قتل خاشقجي برای آنکارا یک اتفاق عادی و معمولی نیست و باید مشخص شود که آن ۱۵ نفر مامور اعزامی از عربستان برای چه به ترکیه آمدند و آن ۱۸ مقام سعودی چرا بازداشت شدند؟رییسجمهوری ترکیه بیان کرد: منتظریم که همه مسببان این حادثه مشخص شوند و در این زمینه مسئول هستیم، چراکه خاشقجی در خاک ترکیه و در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول کشته شده است.
وی با اشاره به اینکه ۱۵ نفر از عربستان به استانبول آمده و این جنایت را انجام داده اند، تاکید کرد: باید مشخص شود که آن ها از چه کسی اجازه گرفته و به استانبول آمدهاند.اردوغان با انتقاد از صدور دیرهنگام بازرسی ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول اضافه کرد: الان مشخص نیست که جسد خاشقجي کجاست.وی با اشاره به ادعای یک مقام سعودی در خصوص تحویل جسد خاشقجي به یک شهروند ترکیه برای معدوم سازی گفت: باید مشخص شود که آن همدست قاتلان چه کسی است؟ و مقامات سعودی باید این را اعلام کنند. رییس جمهوری ترکیه بیان کرد: کسی نمی تواند بدون پاسخگویی به این سوالات از مسئولیتی که متوجه آنهاست، فرار کند.وی با بیان اینکه حادثه به طور یقین با نقشه انجام شده است، خواستار مجازات مسببان و عاملان جنایت علیه خاشقجي شد. وی ادامه داد: ما از ادعای اعلام شده در باره او قانع نشده ایم.اردوغان اضافه کرد: اظهارات سلمانبن عبدالعزیز را صادقانه می دانم ولی این جنایت باید از طرق یک هیات بی طرف بین المللی و به صورت عادلانه بررسی شود و دیگران و ناظران نیز این موضوع را بررسی کنند.
موضع گیری وزیر امورخارجه ایران؛ ظریف: واکنش جهان به قتل خاشقجي دیر اما شدید بود
همزمان با افشاگری های اردوغان ضد خاندان سعودی، وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به سوال خبرنگار تلویزیون ژاپن در مورد قتل جمال خاشقجي گفت: «واکنش جامعه بین المللی به این حادثه دیر اما شدید بوده است». ان اچ کی، تلویزیون ژاپن روز سهشنبه به نقل از ظریف افزود: «ما معتقدیم كه لازم است از انجام بازرسی کامل و جدی در باره این حادثه اطمینان حاصل شود».بر اساس گزارش این تلویزیون، ظریف همچنین آمریکا را متهم به پشتیبانی از عربستان برای مهار ایران کرد و گفت که سرمایهگذاری های هنگفت آمریکا در پادشاهی عربستان سعودی و نقاط دیگر در این منطقه، فقط باعث بروز هرج و مرج و آشوب می شود.
ابهام درباره جسد خاشقجي
در حالی که شایعات گوناگونی درباره جسد خاشقجي وجود دارد،دیروز اعلام شد که بخشی از جسد وی پیدا شده است. این شایعات که هنوز توسط هیچ منبع رسانه ای و مقام رسمی تایید نشده، حکایت از آن دارد که نیروهای امنیتی ترکیه بخشی از جسد خاشقجي را در داخل چاه باغ کنسولگری عربستان در استانبول پیدا کرده اند.
این شایعه در حالی منتشر شده که اردوغان ، رییس جمهوری ترکیه در سخنرانی خود، اشاره ای به پیدا شدن جسد نکرد و خواستار توضیح آل سعود درباره سرنوشت جسد این روزنامه نگار منتقد شد.
دروغ پسر به پدر
از سوی دیگر، روزنامه ینی شفق ترکیه دیروز سهشنبه با انتشار گزارشی تحت عنوان«پادشاه را خواب کرده بودند»، ضمن درج تصویری از بن سلمان پشت سر پادشاه عربستان به موضوع قتل خاشقجي پرداخت و به نقل از اطلاعات دریافتی از مقامات داخل حکومت آل سعود و خبرگزاری رویترز نوشت: عملیات قتل خاشقجي بدون نظارت و آگاهی پادشاه عربستان صورت گرفته به طوری که تا چند روز پس از این جنایت، پادشاه این کشور از این موضوع خبر نداشت و در نهایت فشار افکار عمومی و تداوم پیگیری قضایی ترکیه باعث شد كه بن سلمان خبر این جنایت را به پدر خود منتقل کند.
سفر رییس سازمان سیا به ترکیه
همزمان با ادامه تحقیقات در مورد نقش ولیعهد عربستان سعودی در پرونده خاشقجی، ريیس سازمان اطلاعات و امنیت آمریکا به ترکیه سفر کرد.
خبرگزاری رویترز به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد که جینا هسپل، ريیس سیا روز دوشنبه، ۳۰ مهر (۲۲ اکتبر) به منظور پیگیری تحقیقات در مورد قتل جمال خاشقجی، خبرنگار منتقد دولت سعودی وارد آنکارا شده است. این در حالی است که گمانهزنیها در مورد نقش محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در قتل این روزنامهنگار منتقد افزایش یافته است.
دست خالی سرویس های اطلاعاتی اروپا
با گذشت ۲۰ روز از ماجرای ناپدید شدن خاشقجی، سرویسهای امنیتی اروپا نیز هنوز تصویر روشنی از آنچه درون کنسولگری گذشته، در دست ندارند اما ۶ مقام رسمی آمریکا و دیگر کشورهای غربی روز دوشنبه به خبرگزاری رویترز گفتهاند که به گمان آنها ولیعهد عربستان را مسئول اصلی ناپدید شدن ناراضی معروف سعودی است. آنها هنوز دلیل روشنی برای این فرضیه خود ندارند، اما از آنجا که مدیریت و هدایت دستگاه امنیتی عربستان در دست محمد بنسلمان است، اتهام اصلی در این پرونده متوجه او شده است.
استفاده از بدل برای فریب دنیا
دوربینهای مداربسته سطح شهر استانبول، تصاویر مردی را ثبت کردهاند که در همان روز ناپدید شدن جمال خاشقجی، در اطراف ساختمان کنسولگری عربستان و همچنین در سطح شهر استانبول دیده شده است.
این مرد که مقامات ترکیه هویت او را «مصطفی المدنی» اعلام کردهاند، یکی از اعضای گروه ۱۵ نفرهای است که مظنون به قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد حکومت سعودی هستند و تنها لحظاتی قبل از ورود از پیش برنامهریزی شده آقای خاشقجی به کنسولگری عربستان، وارد ساختمان کنسولگری شدهاند.
بنا بر اعلام مقامات ترکیه، پس از کشته شدن خاشقجی، از مصطفی المدنی که ۵۷ سال سن دارد و تقریبا هم قد و همسن خاشقجی ۵۹ ساله است، برای فریب و به عنوان بدل این خبرنگار استفاده شده است.
او چهار ساعت پس از ورود گروه ۱۵ نفره از درِ اصلی به داخل کنسولگری، در حالی که لباسهای جمال خاشقجی را به تن کرده و عینک و ریش جعلی دارد، به همراه یک همدست از دری که در پشت ساختمان کنسولگری قرار داشت، خارج میشود.
گویا سعود القحطانی، دستیار بلند پایه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی فردی است که قتل جمال خاشقجی را در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول با دادن دستوری از طریق اسکایپ رقم زده است.
اعلام آمادگی ترکیه برای تحقیقات بیشتر
مولود چاوش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه بامداد ديروز سهشنبه، یکم آبان گفت که کشورش حاضر است در مورد پرونده روزنامهنگار سعودی با سازمان ملل متحد و دیگر نهادهای مستقل بینالمللی همکاری کند. وی پیش از سخنرانی اردوغان، همچنین گفت: ترکیه هنوز هیچ گونه اطلاعاتی را در مورد پرونده خاشقجی در اختیار هیچ کشوری قرار نداده است.
- 14
- 3