«مجید صفاتاج» کارشناس مسائل فلسطین در تشریح دلایل اعلام معامله قرن پس از ماه رمضان در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: معامله قرن طرحی بود که در زمان بوش پدر میان تشکیلات خودگردان فلسطین و رژیم صهیونیستی مورد توافق قرار گرفته بود و چندی بعد پس از آزادسازی کویت از تسلط عراق که توسط ایالات متحده انجام شد، این طرح وارد فازهای جدید شد.
در آن زمان فضای نظام بین‌الملل و همچنین روندهای جهانی به صورتی بود که این موضوع به نتیجه نرسید ولی در وضعیت کنونی این فضا کاملاً با آن موقع متفاوت است؛ چراکه هم اکنون کشورهایی مانند بحرین، عربستان، مصر، عمان و غیره با طرح معامله قرن هماهنگ هستند و به نوعی قبح این موضوع فرو ریخته است. آنچه مشخص است این خواهد بود که ایالات متحده محوریت این طرح را به عهده دارد و از سوی دیگر عربستان سعودی پیمانکار این پروژه به حساب می‌آید.
وی ادامه داد: سعودی‌ها در این موضوع به عنوان عامل آرام کردن اعراب و مجبور کردن آنها برای به رسمیت شناختن اسرائیل شناخته می‌شوند و از این منظر به خوبی می‌دانند که ریشه‌های اسلامی در سرزمین‌های اشغالی باعث می‌شود تا اجرای معامله قرن در ماه رمضان با مشکل روبرو شود. از این منظر بدون تردید معامله قرن پس از روز قدس عملیاتی خواهد شد تا واکنش اعراب و فلسطینی‌ها را کمتر از گذشته برانگیزد. در ابتدای امر مصر با این موضوع مخالف بود اما پس از مدتی با این روند موافقت کرد. من معتقدم زمان اجرای این پروژه اهمیت چندانی ندارد، بلکه تصمیم‌سازی‌ها در این بین صورت گرفته و بسیاری از زمینه‌های آن توسط عربستان به وجود آمده است؛ بنابراین این طرح چه در ماه رمضان و چه در زمان دیگر اعلام خواهد شد.
این پژوهشگر مطالعات اسرائیل و اعراب با بیان اینکه کلیات و جزئیات این طرح به نفع رژیم صهیونیستی خواهد بود، گفت: این طرح قرار است برای پایان دادن به ۷۰ سال کشمکش و درگیری میان اسرائیل و فلسطینی‌ها مطرح و عملیاتی شود اما تمام مندرجات و بندهای مذکور در این توافق به نفع اسرائیل است. تا جایی که بر اساس پیش‌بینی‌هایی که در متن این قرارداد صلح آمده، بیت‌المقدس شرقی به رژیم صهیونیستی تحویل داد خواهد شد و تنها به مجوزی که به فلسطینی‌ها داده خواهد شد، تشکیل کشور فلسطین بر اساس چارچوب‌های سیاسی مورد نظر تل‌آویو است.
نکته دیگر این است که اسرائیل به دنبال آن است تا حق بازگشت فلسطینی‌ها را در امتداد معامله قرن از بین ببرد و عربستان به علاوه ایالات متحده به دنبال عملیاتی کردن همین موضوع هستند. در این میان مقاومت فلسطین نسبت به این موضوع واکنش نشان داده است اما همچنان نگرانی‌هایی در مورد واکنش احتمالی محمود عباس در این خصوص وجود دارد؛ تا جایی که سعودی‌های به دنبال آن هستند که با تطمیع وی، موافقت تشکیلات خودگردان فلسطین مبنی بر عدم بازگشت فلسطینی‌ها به اراضی اشغالی را دریافت کنند.
صفاتاج افزود: بسیاری از جبهه‌ها و گروه‌های مقاومت فلسطین به علاوه شخصیت‌های ملی و مذهبی مانند شیخ اکرم الصبری (خطیب مسجد الاقصی) اخیراً در خطبه‌های نماز جمعه به کشورهای عربی اعلام کردند که معامله قرن را نپذیرند و قدس را به اسرائیل تحویل ندهند؛ چراکه در متن این معامله صراحتاً مالکیت قدس شریف به رژیم صهیونیستی داده شده است و در هممین راستا بر اساس نظرسنجی‌هایی که صورت گرفته، چیزی در حدود ۸۰ درصد از فلسطینی‌ها مخالف این طرح هستند. در این میان روسیه و اردن هم یکی از مخالفان جدی طرح معامله قرن به حساب می‌آیند که جریان‌های مقاومت هم به دنبال مردود اعلام کردن این موضوع بوده‌اند. کشورهایی مانند پاکستان، افغانستان، اندونزی و بسیاری از کشورهای اسلامی همچنان مخالف این طرح هستند اما در درون اسرائیل شاهد سکوت توام با موافقت هستیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اسرائیل به دنبال آن است که پس از عملیاتی شدن معامله قرن، منطقه را به چندین دسته تقسیم کند و از سوی دیگر به دنبال آن است تا بتواند بافت سیاسی و اجتماعی سرزمین‌های اشغالی را تغییر دهد. به گونه‌ای که طریقه احداث و مکان تاسیس شهرک‌های صهیونیستی را از قبل در نقشه‌ها اعلام کرده و حتی اخیراً نخست‌وزیر اسرائیل خبر از تاسیس یک شهرک صهیونیستی با نام ترامپ در بلندی‌های جولان خبر داده است. داده‌ها نشان می‌دهد که اجرایی کردن این طرح آن گونه که اسرائیل، آمریکا و عربستان فکر می‌کنند راحت نیست و حامیان آن همچنان سر در گم هستند. من معتقدم که ایالات متحده هم دقیقاً نمی‌داند که اقدامش چه نتیجه‌ای را خواهد داشت و بدون تردید مشکلاتی به وجود خواهد آمد. بنابراین اهدف اصلی از این طرح در وهله نخست تبدیل رژیم صهیونیستی به کشور و ملت یهود است و در وهله دوم اعطاء حاکمیت و مشروعیت محدود به فلسطینی‌ها در قالب اراضی ۱۹۶۷ خواهد بود. لذا باید منتظر بود و دید که چه اتفاقی در روی زمین خواهد افتاد.
- 14
- 4
