عقب نشینی در برابر انقلاب واتس آپی

لبنان چهار روز متوالی صحنه خشم مردم بود. خشمی که از مالیات بر تماس‌های واتس آپی شروع شد و به همین خاطر انقلاب واتس آپی نام گرفت. اما دامنه اعتراضات فراتر از این اپلیکیشن رفت و شامل همه مسائل اقتصادی کشور شد. بنا به گزارش رسانه‌های محلی دیروز ده‌ها هزار لبنانی‌ها برای چهارمین روز متوالی به خیابان‌های شهرهای مختلف آمده و علیه وضعیت اقتصادی تظاهرات کردند. آن‌ها خواهان بازگشایی تمامی مسیرها شدند تا همگان بتوانند به میادین تحصن و میدان ریاض الصلح در بیروت برای برگزاری تظاهرات اصلی برسند.

نیروهای امنیتی نیز در این راستا تدابیر امنیتی شدیدی را اتخاذ کردند.

همچنین تمامی مسیرهای منتهی به کاخ ریاست‌جمهوری لبنان با سیم‌های خاردار و خودروهای نظامی بسته شده است.در جنوب لبنان نیز تظاهرکنندگان در شهر صور تجمع کردند. گشت‌های ارتش لبنان نیز در اطراف این مکان و داخل خیابان‌های شهر مستقر شدند. در شمال نیز تعدادی از جوانان چادری را در شهر ارده-قضاء برپا کردند و اتوبانی را که شهر طرابلس را به الضنیه وصل می‌کند بستند.تحصن‌کنندگان در داخل این چادر اعلام کردند که تا زمان تحقق خواسته‌هایشان اتوبان را باز نخواهند کرد.در البقاع نیز جاده بین‌المللی از شهرک اللیله تا شهرک العین، الزیتون و راس بعلبک بسته شد و تظاهرکنندگان در میدان شهرک اللبوه تجمع کردند.

از سوی دیگر اتحادیه بانک‌های لبنان اعلام کرد که به دلیل ادامه تظاهرات مردمی امروز دوشنبه تمامی بانک‌ها بسته هستند.دانشگاه‌های لبنان نیز در سایه اعتراضات کنونی فعلا تدریس را متوقف کرده و امتحانات را به زمانی دیگر موکول کرده‌اند.همچنین سعد حریری نخست وزیر لبنان آخرین تغییرات و اقدامات روی سند پیشنهادات اقتصادی را انجام می‌دهد و در پی موافقت اعضای دولت با این سند فضای مثبتی در بین مقامات سیاسی حاکم است.همچنان تماس‌ها برای بررس زمان تعیین جلسه ادامه دارند.شبکه المنار نیز گزارش داد، تعدادی محدودی از وزیران کابینه به ریاست حریری در بیت الوسط برای بررسی سند اقتصادی و اعمال تغییرات در آن تشکیل جلسه خواهند داد و این جلسه کوچک مقدمه نشست فوری کابینه در کاخ ریاست‌جمهوری خواهد بود.

جزئیات سند اصلاحیه حریری

منابع به المیادین گفتند،‌ سند اقتصادی شامل مشارکت دادن بانک‌ها در حل بحران و کاهش حقوق و مزایای وزیران و نمایندگان مجلس است.از دیگر جزئیات پیش‌نویس سند اصلاحاتی حریری (سند اقتصادی دولت) تعیین مالیات ۲۵ درصدی برای بانک‌ها و شرکت‌های بیمه و تعیین سقف حقوق و امتیازات نهایتا تا ۱۰ میلیون لیره است.

جزئیات سند اصلاحیه حریری همچنین شامل این موارد است، تمام قرادادهای کاهش حقوق بازنشستگی ارتش و نیروهای امنیتی لغو می‌شود. سقف حقوق نظامیان فراتر از سقف حقوق وزیران نخواهد بود.سند اصلاحیه حریری همچنین شامل ارائه سه میلیارد دلار توسط بانک مرکزی لبنان و بانک‌های خصوصی به خزانه دولت است.طبق این سند، برخی شوراها و وزارت‌خانه‌ها نظیر وزارت اطلاع‌رسانی حذف می‌شوند. به موجب این سند، تمام انواع افزایش مالیات‌ها بر ارزش افزوده و مالیات‌های تلفن و خدمات عمومی لغو می‌شوند. سند حریری جزئیات حساب‌های بانکی نمایندگان و مسوولان دولت را از محرمانه بودن خارج می‌کند.طبق سند اقتصادی نهایت حقوق قضات ۱۵ میلیون لیره خواهد بود. مالیات بر سود بانک‌ها افزایش می‌یابد.

قانون بازگرداندن اموال به غارت رفته تصویب می‌شود همچنین اپراتورهای تلفن همراه به بخش خصوصی واگذار می‌شوند.در این باره روزنامه واشنگتن پست به نقل از جمعی از تحلیل گران خود نوشت که لبنان با بحران ها بیگانه نیست، با این حال این بار وضعیت برای این کشور که میان مرزهای سیاسی خاورمیانه قرار گرفته متفاوت است. کشوری که جنگ داخلی طولانی را پشت سر گذاشته است. جنگی که پس از پانزده سال در سال ۱۹۹۰ به پایان رسید. نا آرامی های اخیر ناشی از خشونت های حزبی یا کشمکش های منطقه ای نیست بلکه به علت مشکلات قدرت خرید مردم ایجاد شده است. این بحران های اقتصادی لبنان می توان به نا آرامی های منطقه دامن بزند.

آغاز این خشونت ها کجا بوده است؟

جرقه این اعتراضات با طرح مالیاتی زده شد که قرار بود از سال ۲۰۲۰ اجرایی شود. طرحی که در آن هر کاربر اپلیکیشن واتس آپ برای اولین تماس در این اپلیکیشن باید به اندازه ۲۰ سنت آمریکا مالیات پرداخت می کرد، این در حالی است که سرویس این اپلیکیشن در پیام های متنی و تماس ها کاملا رایگان است و واتس اپ یکی از برنامه های اصلی ارتباطی در خاور میانه به حساب می آید. برخی از ارگان های خبری این اعتراضات را «انقلاب واتس اپی» نامیده اند. این تصمیم دولت برای بستن این چنین مالیاتی تنها نقطه شروع استیصال مردم در مقابل ناتوانی دولت برای بیرون آمدن از بحران قریب الوقوع بدهی هاست.

چرا طرفداران واتس اپ در لبنان زیادند؟

تعرفه تماس از تلفن همراه در لبنان جزو گران ترین تعرفه ها در منطقه است به همین خاطر بسیاری از شهروندان لبنانی برای کاهش هزینه هایشان به واتس اپ و دیگر برنامه های رایگان ارتباطی روی آورده اند. در پاسخ به این اعتراضات، نخست وزیر سعد الحریری اعلام کرد که این طرح مالیاتی را لغو خواهد کرد ولی دیگر این کار برای آرام کردن مردم خشمگین لبنان کافی نبود.

وضع اقتصاد لبنان تا چه اندازه بد است؟

پر بدهی ترین کشور جهان، لبنان، از آنجایی که منابع درآمد زای خارجی اش را از دست داده است، درگیر یافتن منابع درآمد زای جدید است. این در حالی است که کمک های وعده داده شده از طرف عربستان صعودی و قطر به لبنان نرسیده اند. دولت لازم است از هزینه هایش بکاهد، مالیات را افزایش دهد و با فساد مبارزه کند تا ۱۱ میلیارد دلار کمک های بین المللی که در کنفرانس سال ۲۰۱۸ پاریس اهدا شده بود را آزاد کند. بستن مالیات بر روی واتس اپ قرار بود بخشی از این برنامه باشد. همچنین دولت در مورد افزایش مالیات بر ارزش افزوده که اکنون ۱۱% است، و گذاشتن مالیات بر روی گازولین را نیز گفت و گو کرده است که از برنامه ها صرفه جویی در بودجه کشور هستند.

با سقوط دولت چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

کابینه الحریری ترکیب ضعیفی از اکثر گروه های سیاسی لبنان است. برای مثال مخالفت با این طرح های صرفه جویی از طرف وزرایی که از طرف گروه حزب الله حمایت می شوند بوده است. آمریکا و اتحادیه اروپا با این گروه روابط خوبی ندارد. نگرانی ها این جاست که اگر الحریری و کابینه اش سرنگون شوند ممکن است حزب الله بر دولت بعدی تسلط بیشتری داشته باشد و جذب سرمایه و کمک از حال حاظر نیز دشوارتر شود. آمریکا عده ای از اعضای گروه حزب الله و حامیانش را تحریم کرده است که باعث شده است که این گروه به تنهایی قادر به اداره لبنان نباشد. این در حالی است که حتی رقیبان اصلی الحریری از جمله حزب‌الله نیز هشدار داده اند که سقوط دولت الحریری ضربه شدیدی بر پیکر اقتصاد لبنان وارد کرده و موجب آشوب خواهد شد.

این واقعه برای خاورمینه چه عواقبی را در بر دارد؟

سلب قدرت و هرگونه شکست در دولت فعلی لبنان تبعاتی برای دیگر ناآرامی های منطقه با خود به همراه خواهد داشت. به عنوان مثال جنگ سوریه در همسایگی اش که در آن کشورهای مختلف برای به دست گیری قدرت تلاش می کنند و ناآرامی ها در رژیم صهیونیستی، که لبنان با آن همسایه است. حزب الله در جنگ سوریه مداخله کرد تا از بشار اسد حمایت کند از طرف دیگر الحریری یک مسلمان سنی است که از سوی عربستان حمایت می شود و اختلافات این دو گروه در کشور کوچکی مثل سوریه اکثرا به خشونت ختم می شوند. مقامات اسرائیلی میزان مهمات جنگی حزب الله را بیش از ۱۰۰هزار موشک تخمین زده اند که به گفته آنها تهدید بزرگی به حساب می آید. این دو طرف در سال ۲۰۰۶ وارد جنگی ۳۴ روزه شدند که ۱۲۰۰ کشته لبنانی و ۱۶۵ کشته اسرائیلی بر جای گذاشت.