روزنامه شرق نوشت: مدت زیادی از ماجرای مهسا امینی، دختر ۲۲ساله سقزی که برای تفریحی چند‌روزه همراه خانواده خود به تهران آمده بود؛ اما از طرف گشت ارشاد بازداشت شد و سپس فوت کرد، نگذشته است؛ ماجرایی که زمینه‌ساز اعتراضات شد؛ اما اکنون که دیرزمانی نیست این اعتراضات که تبعات داخلی و خارجی زیادی برای کشور به همراه داشته، فروکش کرده است، برخی تندروها با بدسلیقگی تمام سعی دارند با برنامه‌ها و تصمیمات نسنجیده خود بر آتش تازه خاموش‌شده بدمند و آن را دوباره مشتعل کنند.
روز گذشته گزارش کمیسیون فرهنگی مجلس درباره مصوبات عفاف و حجاب در صحن علنی قرائت شد. گزارشی که پس از قرائت آن از سوی احمد راستینه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس، نگرانی‌هایی را در بخشی از جامعه به وجود آورد. سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس ضمن قرائت گزارش کمیسیون متبوع خود درباره مصوبات و وظایف دستگاه‌ها درباره عفاف و حجاب تأکید کرد که ۳۲ دستگاه در این زمینه وظایف ایجابی و فرهنگی دارند».
راستینه در ادامه گزارش خود به اظهاراتی از شهید علیرضا ملازاده استناد کرد و گفت: «شهید وقتی که غرق در خون می‌شود، فریاد برمی‌آورد: خواهرانم حجاب شما از خون من رنگین‌تر است. من اکنون نیز فریاد برمی‌آورم که خواهرم حجابت را حفظ کن، خواهرم نگذار پوشش را از تو بگیرند، نگذارند به اسم آزادی زن با تو و دیگر خواهرانم همانند شیء رفتار کنند. این فریاد از اعماق قلبم است». علاوه بر راستینه، برخی چهره‌های مجلس در حمایت از این گزارش نطق‌هایی بیان کردند.
حسین فلاحی هم در تذکر آیین‌نامه‌ای با استناد به ماده ۲۲ آیین‌نامه داخلی مجلس ضمن تشکر از کمیسیون فرهنگی به دلیل تهیه گزارش در زمینه عفاف و حجاب بیان کرد: «کمیسیون فرهنگی مدت‌هاست که از زمان آغاز اغتشاشات تاکنون به دنبال تهیه این گزارش بوده و آن را تدوین کرده است».
نماینده مردم همدان در مجلس با بیان اینکه حجاب یک بحث شرعی است و همه ما متعهدیم که نسبت به آن التزام داشته باشیم، گفت: «همان مردمی که ۹۸.۲ درصد به این موضوع رأی دادند، حضور پرشکوهی در راهپیمایی ۲۲ بهمن داشتند و همه مردم مطالبه رسیدگی به وضعیت ناهنجار حجاب را دارند». فلاحی همچنین با یادآوری اینکه مجلس در زمینه عفاف و حجاب طرحی آماده کرده است که باید در گزارش کمیسیون فرهنگی به صورت کامل قرائت می‌شد، افزود: «در ادامه این گزارش طرح پیشنهادی کمیسیون فرهنگی و مجلس بود که مردم و نمایندگان باید آن را می‌شنیدند، چرا ادامه گزارش قرائت نشد؟ مجلس امروز راهکار و پیشنهاد دارد».
او منتقد این موضوع بود که چرا طرح پیشنهادی آنها درباره عفاف و حجاب در صحن قرائت نشده است تا روز گذشته به رأی نمایندگان گذاشته شود و قانون حجاب مصوب شود. عبدالرضا مصری، نایب‌رئیس مجلس که ریاست جلسه علنی را برعهده داشت، نیز در پاسخ به این تذکر گفت که در این زمینه دولت «لایحه‌ای که مدنظر دارد» را باید به مجلس ارائه دهد و اگر این لایحه به مجلس ارائه شود، مجلس به آن ورود می‌کند. یکی دیگر از نمایندگانی که در حمایت از این گزارش نظارتی کمیسیون فرهنگی درباره حجاب علاوه بر آقاتهرانی و نوباوه تذکر شفاهی داد و نطق کرد، علی بابائی‌کارنامی بود. او مسئله حجاب را «خط قرمز» خود نامید و از ضرورت برخورد با دستگاه‌های قصورکننده در موضوع حجاب سخن گفت.
نماینده مردم ساری و میان‌دورود در مجلس یازدهم همچنین موضوع حجاب را جزء مطالبات مردم دانست و تأکید کرد: «نباید اجازه داد دشمن برای ما خوراک تهیه کند و باید استراتژی بسیار شفاف داشته باشیم و به توصیه‌های امامین انقلاب توجه کنیم و با دستگاه‌هایی که در این زمینه کوتاهی کردند برخورد کنیم». این عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون اجتماعی به‌عنوان موافق گزارش کمیسیون فرهنگی، از لازمه برخورد با بدحجابی و دستگاه‌هایی که به مقوله فرهنگی در‌این‌باره توجه نداشته‌اند، صحبت کرد و آن را اولویت و مطالبه مردم دانست.
تحریک نکنید
بنابراین از آنجایی که اعتراضات نسبت به برخی اتفاقات اخیر به‌تازگی فروکش کرده و هستند کسانی که در جریانات ناآرامی‌های اخیر یا عزیزی را از دست داده باشند یا زخمی برداشته باشند یا با وجود عفو گسترده رهبری درباره بازداشت‌شدگان، عزیزی را در حبس نداشته باشند، برخی تندروها بدون توجه به شرایط جامعه سعی در تحریک افکار عمومی دارند.
از‌این‌رو با برخی نمایندگان موافق و مخالف این گزارش حساسیت‌زا، آن‌هم در این شرایط خاص گفت‌وگو کردیم.
اجازه نمی‌دهیم کسی از قانون حجاب عدول کند
احمد راستینه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم، در تشریح گزارش کمیسیون متبوع خود درباره عفاف و حجاب، به «شرق» گفت: «در تبصره یک ماده ۴۵ آیین‌نامه داخلی مجلس آمده است هرگاه دستگاه‌ها به وظایف خود درخصوص مسئولیت‌های قانونی عمل نکنند، کمیسیون تخصصی می‌تواند به ترک فعل دستگاه‌ها ورود کند و گزارشی از شرح وظایف دستگاه‌ها و انجام‌ندادن مسئولیت دستگاه‌ها به صحن ارائه دهد». نماینده مردم شهرکرد در مجلس یازدهم ادامه داد: «متأسفانه این روزها به بهانه‌های مختلف عده‌ای با کشف حجاب عملا قانون را زیر پا می‌گذارند و دستگاه‌ها هم در انجام وظایف‌شان در‌این‌باره کوتاهی می‌کنند. برای اعمال تبصره یک ماده ۴۵ صراحتا از دولت و قوه قضائیه و ۳۲ دستگاه خواسته‌ایم هرکدام به وظایف‌شان عمل کنند».
او توضیح داد: «صراحتا از قوه قضائیه درخواست کرده‌ایم برای به‌روز‌کردن قانون براساس ظرفیت‌هایی که در اختیار دارد، لایحه‌ای دو‌فوریتی به مجلس ارائه دهد؛ یا دولت لایحه‌ای به مجلس بدهد و رئیس‌جمهور هم گزارش دستگاه‌هایی را که به وظایف فرهنگی خود عمل نکرده و ترک فعل کرده‌اند، به صحن مجلس ارائه دهد». راستینه تأکید کرد: «در راستای اجرای قانون با کسی مماشات نداریم. ما فکر می‌کنیم در نظام جمهوری اسلامی هیچ کسی راضی نیست که قانون‌شکنی و زمینه‌های ناامنی در جامعه گسترش یابد؛ بنابراین وظیفه داریم با اعمال قانون در برابر هر قانون‌شکنی بایستیم. مجلس هم آمادگی دارد در راستای اثربخش‌تر کردن قانون به دستگاه‌ها کمک کند».
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس در پاسخ به این پرسش که اکنون اعتراضات اجتماعی فروکش کرده، آیا زمان مناسبی برای ارائه چنین گزارشی است؟ بیان کرد: «همه ما باید از اجرای قانون حمایت کنیم. امروز اگر قانون زیر پا گذاشته شود و شکسته شود، هیچ حرمتی حفظ نخواهد شد. مردم ما می‌دانند با هزینه‌های بسیار سنگین امنیت کشور را حفظ کرده‌ایم. بیش از ۲۰۰ هزار شهید دفاع مقدس و صدها شهید مدافع حرم و امنیت داده‌ایم. ما اجازه نمی‌دهیم با ریختن قبح قانون‌شکنی درباره حجاب، زمینه قانون‌شکنی‌های دیگر فراهم شود».
راستینه در واکنش به این نکته خبرنگار «شرق» که این افراد معترض به اجرای نادرست برخی سیاست‌های فرهنگی را به نقل از رئیس قوه قضائیه که گفته بود مشمولان عفو رهبری ۲۲ هزار نفر بوده‌اند، انگشت‌شمار ندانست، گفت: «این تعداد در مقابل ۹۰ میلیون نفر در همه مناسبت‌ها و راهپیمایی‌های مختلف حضور میلیونی دارند و نشان می‌دهد به نظام و حجاب پایبندند، انگشت‌شمار هستند؛ بنابراین موضوع ما بدحجاب‌ها نیستند؛ بلکه طرف حساب ما کسانی هستند که کشف حجاب کرده‌اند و قانون را نادیده گرفته‌اند». سخنگوی کمیسیون فرهنگی گفت: «قاطبه مردم ما ملتی متدین، عفیف و پاکدامن‌اند و ما با گروه انگشت‌شماری طرفیم که قانون را رعایت نمی‌کنند. فکر می‌کنند نظام نسبت به این قصه برنامه‌ای ندارد و بی‌تفاوت است. در‌حالی‌که نسبت به قانون‌شکنی حساس هستیم».
او با اشاره به آمار ۷۹درصدی موافقان حجاب که برخی رسانه‌های اصولگرا و حامیان حجاب اجباری منتشر کردند، گفت: «در گزارش کمیسیون درباره درصد موافقان حجاب صحبت نکرده‌ایم و این آمارها را مراکز پژوهشی و علمی و ارزیابی و نظارت مشخص کرده‌اند. به جرئت می‌گوییم قاطبه ملت ما خواستار اجرای قانون هستند و هیچ کسی از قانون‌شکنی حمایت نمی‌کند. کسانی که با کشف حجاب می‌خواهند بگویند قانون را قبول نداریم، زمینه را برای قانون‌گریزی‌های دیگر هم فراهم می‌کنند؛ اما ما مقابل آن می‌ایستیم».
راستینه ادامه داد: «حجاب و پوشش در جامعه ایرانی خط مقدم هویت ما است. دشمن سال‌ها برنامه‌ریزی کرده که این خط مقدم فرو‌بریزد. سال‌ها طراحی کرده سبک زندگی ایرانی-اسلامی ما دچار خدشه شود. در‌حالی‌که در ایران قبل از اسلام زنان عفیف و محجبه بوده‌اند و آثار منقش تخت جمشید این زنان محجبه را نشان می‌دهد. اساسا حجاب برای زنان ایرانی قبل از اسلام یک افتخار بوده است؛ اما دشمن تلاش کرده با فرهنگ لیبرالی، فرهنگ شهروند آمریکایی را به زنان ما تحمیل کند». سخنگوی کمیسیون فرهنگی نسبت به اجبار غرب برای تحمیل بی‌حجابی به زنان انتقاد کرد. او گفت: «انتخاب حجاب، انتخاب زنان ایرانی است».
جامعه زبان زور و اجبار را نمی‌پذیرد
اما برخلاف او مسعود پزشکیان، نماینده چند دوره مردم تبریز در مجلس، در گفت‌وگو با «شرق» با تأیید اینکه چنین طرح و لوایحی درباره عفاف و حجاب درشرایط فعلی ریختن بنزین بر آتش نارضایتی مردم است، گفت: «اگر می‌خواهیم رفتار انسان‌ها را اصلاح کنیم، روش اینکه با این افراد چگونه مجادله و بحث کنیم، باید بهترین و مناسب‌ترین روش باشد. اگر روشی را برای مباحثه انتخاب کنیم که همراه با اعمال زور باشد، قطعا بی‌نتیجه خواهد بود». پزشکیان افزود: «هم در احادیث و هم کتب دین و هم رفتار پیامبران و امامان رفتاری که همراه با تحکم باشد، نیست. فشار و تحکم قطعا نتیجه عکس می‌دهد و باید با رفتار و اخلاق خوش چیزی را به دیگران تفهیم کنیم، نه با اجبار و زور».
او ادامه داد: «توصیه دین است کسی که می‌خواهد مردم را هدایت کند، قبل از اینکه به مردم چیزی را بگوید، باید اول در خودش این رفتار را اصلاح کند؛ یعنی اگر می‌خواهیم به کسی چیزی را بگوییم، با رفتار خود این را نشان دهیم، نه اینکه با تحکم و اعمال زور و تهدید؛ بنابراین معتقدم زبان زور کارایی و خروجی ندارد و جامعه زور را نمی‌پذیرد».
مجلس و دولت درک درستی از فضای جامعه ندارند
شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، نیز در گفت‌وگو با «شرق» نسبت به گزارش کمیسیون فرهنگی درباره حجاب که می‌تواند بنزین بر آتش اعتراضات باشد، هشدار داد و گفت: «شواهد امر نشان می‌دهد مجلس و دولت درک درستی از فضای جامعه ندارند. اگر داشتند، واقعیت‌های جامعه را می‌دیدند و براساس واقعیت‌ها حرف می‌زدند و تصمیم می‌گرفتند، نه ایدئال‌های ذهنی خودشان».
نماینده مردم قصرشیرین در مجلس یازدهم افزود: «البته مردم ایران طی تاریخ همواره دارای حجاب بوده و هستند. حجاب باطنی است و کسی هم حاضر نیست رفتاری خلاف عرف جامعه انجام دهد. باید بپذیریم هرساله میلیاردها تومان را در قالب بودجه‌های فرهنگی به دستگاه‌های مختلف داده‌ایم که به‌هیچ‌وجه این بودجه‌ها در امور فرهنگی مؤثر نبوده‌اند؛ اما به جای اینکه بگوییم این دستگاه‌ها در انجام امور فرهنگی ناکارآمد و ناتوان بوده‌اند، در عوض مردم را مقصر می‌دانیم. این رفتار درستی نیست».
حیدری بیان کرد: «بنابراین اگر صحبت‌ها و تصمیمات براساس واقعیت‌های جامعه باشد، دچار این تناقض‌گویی‌ها نمی‌شویم. بهترین مثال هم رهبری هستند که این موضوع را به‌وضوح و شفاف تبیین کرده و گفتند این دختران کم‌حجاب دختران ما هستند. به صورت مستقیم و غیر‌مستقیم به مسئولان فهماندند که کار فرهنگی انجام دهند؛ اما برعکس برخی نمایندگان با چنین رفتار و گزارش‌هایی صرفا می‌خواهند حرفی زده باشند و از خود رفع تکلیف کنند؛ وگرنه خودشان هم می‌دانند با این کارها چیزی تغییر نمی‌کند».
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تأکید کرد: «نمی‌توان واقعیت‌های روز جامعه را نادیده گرفت. باید بدانیم هرجا که اجبار اعمال شده است، نتیجه عکس داده است. البته واکنش جامعه به این امر را نمی‌توان لجبازی دانست؛ بلکه ناکارآمدی حوزه‌های فرهنگی است که نتوانسته‌اند مردم را در قبال حجاب قانع کنند». او افزود: «وقتی حوزه فرهنگی ناتوان است، آن را به حوزه پلیس وارد می‌کند که کار اشتباهی است و به دلیل ناتوانی در انجام امور فرهنگی، مردم را در مقابل پلیس قرار دادند؛ بنابراین تأکید می‌کنم با اجبار چیزی درست نمی‌شود. همان‌طور که با اجبار و دستور اقتصاد درست نشد و قیمت ارز پایین نیامد، در حوزه فرهنگی هم زور و اجبار جواب نمی‌دهد».
معصومه معظمی
- 10
- 8
فاطمه
۱۴۰۱/۱۲/۲۴ - ۱۳:۱۷
Permalink