نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، طي يک سال کاري حدود چهار ماه براي سرکشي به حوزههاي انتخابيه ميروند. به اين صورت که صحن مجلس از هر سه ماه کاري، سه هفته جلسه تشکيل نميدهد. اين تعطيلات برابر با قانون آييننامه داخلي مجلس بوده و در مجالس گذشته نيز بر اين منوال عمل شده است.
حتي در برخي ادوار مجلس نيز تعطيلات تابستاني نمايندگان در دو مقطع به مدت سه هفته برگزار شده که اعمال اين روش در مجلس ششم، مصداقي بر اين ادعاست. هماکنون نيز قرار شده نمايندگان مجلس از هشتم مرداد تا دوم مهر در تعطيلات به سر برند.
برخي تصور ميکنند که تنها در ايران اين قانون براي بهارستاننشينان تعيين شده است، درحاليکه در مجالس جهان هم تعيين تعطيلات براي نمايندگان پارلمان امري متداول بوده که با هدف سرکشي نمايندگان به وکلاي خود يا حتي استراحت آنها تعيين ميشود، کمااينکه در برخي از کشورها همچون مالزي تعطيلات ارتباطي به حوزه انتخابيه ندارد.
در انگليس هم موعد تعطيلات مجلس عوام هرساله متفاوت بوده و بهصورت موقت مطابق با شرايط توسط هر دوره از مجالس پارلمان تعيين ميشود اما غالبا هرساله در ماه سپتامبر همزمان با شروع کنفرانسهاي سالانه حزبي، تعطيلاتي براي نمايندگان جهت شرکت در اين کنفرانسها در نظر گرفته ميشود.
در ژاپن هم در بند «۵۳» از فصل چهارم قانون اساسي آنها آمده که نشست مجالس ژاپن يکبار در سال صورت ميگيرد و کابينه محق است تا نشستهاي فوقالعاده يا ويژه را نيز در صورت صلاحديد اعلام کند. براساس قوانين جاري، نشست عادي مجالس ژاپن در ماه ژانويه هر سال آغاز و حداقل به مدت ۱۵۰ روز کاري استمرار مييابد. در صورت لزوم کابينه ميتواند تمديد نشست را تقاضا کند.
در کانادا هم جزئيات مربوط به نشستها و تعطيلات مجلس عوام کانادا در ماده «۲۸» آييننامه داخلي اين مجلس ذکر شده است. عدم شفافسازي در مورد تعطيلات مجالس ايران که براساس اظهارنظر تحليلگران سياسي، مجالي براي سرکشي نمايندگان به حوزه های انتخابيه و نظارت بر روند اجراي قوانين ايجاد کرده و حتي در برخي مواقع مشاهده نواقص يا خلأ قانوني در هر منطقه، منجر به طرح سؤال يا تدوين طرحي شده که حتي مشکلاتي را در سطح ملي برطرف کرده است، شائبههايي را در سطح عموم ايجاد کرده که گاهی برخي رسانهها نيز با پيگيري اهداف سياسي بر آن دامن ميزنند.
اگر اقدامات نمايندگان کنوني را هم بررسي کنيم، به اين نتيجه ميرسيم، در همين تعطيلات نيز طرح سؤال از وزير ورزش موضوعي بوده که درپي مشاهده ممانعت از حضور زنان در ورزشگاهها از سوي سيدهفاطمه حسيني، نماينده مردم تهران کليد خورده و بعد از اتمام تعطيلات تابستاني مجلس نيز به هيأترئيسه تقديم خواهد شد.
تعطيلات نمايندگان مجلس به اصلاح قوانين منتهي ميشود
داريوش قنبري، نماينده ادوار مجلس شوراي اسلامي در گفتوگو با «وقايعاتفاقيه» با يادآوري اينکه نمايندگان مجلس هر سال از يک ماه تعطيلات برخوردار هستند با اشاره به هدف از اعلام اين وقفه در روند فعاليتهاي وکلاي ملت اظهار کرد: نمايندگان مجلس براساس قانون دو وظيفه مهم برعهده دارند؛ يکي قانونگذاري و ديگر نظارت بر اجراي قانون.
بههرحال از سه هفته تعطيلات دو هفته بهعنوان مرخصي نمايندگان تعيين شده که در اختيار آنها بوده و آنها از اين حق برخوردار هستنند که همچون ساير افراد زماني را براي انجام کارهاي شخصي خود داشته باشند. وي ادامه داد: يک هفته از تعطيلات سههفتهاي براي سرکشي نمايندگان به حوزه انتخابيه آنها تعيين شده تا نماينده بتواند روند اجراي قوانين را در عمل مشاهده کرده و کاستيها و معايب را بيابد و در مجلس براي حل مشکلاتي که به دنبال بروز اين ضعفها ايجاد شده، تدبيري بينديشد.
اين فعال سياسي اصلاحطلب تأکيد کرد: هدف از سرکشي به حوزههاي انتخابيه اين است که نمايندگان ببينند قوانيني که در مجلس به تصويب رساندهاند، به چه صورت اجرا ميشود. همچنين در مقام اجرا آثار قوانين را ببيند تا اگر ايرادي در روند اجرا وجود داشت، براي اصلاح قانون مربوطه اقدام کنند.
ضمن اينکه چنانچه در جايي خلأ قانوني وجود دارد، درجهت تصويب قانون جديد اقدام کنند. قنبري با يادآوري اينکه رسيدگي به مشکلات حوزههاي انتخابيه مهمترين رسالت نمايندگان مجلس است، افزود: اگر نمايندگان در روند سرکشي به حوزه انتخابيه خود مشکلي را مشاهده کنند، بايد آن را در قالب تذکر و سؤال مطرح کرده و از ابزارهاي نظارتي خود در اين خصوص استفاده کنند.
ضمن اينکه اگر به اين نتيجه برسند که کاستيهاي مربوط به آن، به وجود مشکلاتي در سطح کلان برميگردد که در آن ضعف قانوني مشاهده ميشود، نماينده بايد با تدوين طرح در جهت اقناع ساير نمايندگان مجلس تلاش کرده تا از اين طرح حمايت و به اين روش قانون مورد نظر را اصلاح کند.
زماني براي نظارت و نگارش طرح جديد
مجيد محتشمي، تحليلگر سياسي اصلاحطلب در گفتوگو با «وقايعاتفاقيه» با اشاره به دلايل ايجاد تعطيلات تابستاني براي نمايندگان مجلس اظهار کرد: بههرحال نمايندگان مجلس بايد مجالي براي سرکشي به حوزههاي انتخابيه خود داشته باشند که طي آن به مشکلات مردم منطقه رسيدگي کنند.
وي افزود: بيترديد مشکلاتي که در سرکشي به حوزه انتخابيه مشاهده شود، توسط نماينده آن شهر به يک برنامه منسجم تبديل شده و درنهايت ميتواند توسط دستگاههاي اجرايي فعال در سطح شهر حتي به يک رويکرد استاني تبديل شود؛ ضمن اينکه اين برنامهها ميتواند به پروژههاي عمراني تبديل شده و بسياري از مشکلات حوزههاي انتخابيه آنها را برطرف کند.
رئيس جبهه اصلاحطلبان ادامه داد: نمايندگان مجلس ميتوانند در اين مدتي که براي سرکشي به حوزه انتخابيهشان تعيين شده با کسب اطلاع از مشکلاتي که در شهر يا استان مربوطه وجود دارد، براي تدوين طرح استفاده کنند؛ چهبسا که شنيدن اين مشکلات بتواند در سطح ملي بسياري از چالشهاي موجود را برطرف کند.
دبيرکل حزب آزادي يادآور شد: نتيجه سرکشي نمايندگان به حوزههاي انتخابيه و کسب اطلاع از مشکلات و موانع موجود در اين مناطق ميتواند روي تعيين بودجهاي که بايد به هر بخش اختصاص داده شود نيز تأثيرگذار باشد.
مرضيه جليلي
- 9
- 4