محمد دهقان: با اراده دولت، می‌توان در مبارزه با قاچاق موفق شد

با نصب x-rey مي‌توان جلوی تبانی ها و تخلفات در زمینه قاچاق را گرفت.

امیر خجسته، رییس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی با ادعای فساد گسترده در اداره کل گمرک گفته بود که به دلیل بی‌اعتنایی مسئولان گمرک از ابتدای سال ۹۵ تا پایان مهر ۹۶، ۵۳۶۲ خودروی لوکس به صورت قاچاق وارد کشور شده است. کسی به این وضعیت اعتنایی نداشته و پاسخگو نیست. موضوع دیگر آن است که به نام خانم م. د. ۶۰۰ خودروی قاچاق از مبادی گمرکی بوشهر و بندرعباس آن هم به صورت سیستمی وارد شده است. این خانم اطلاعی نداشته و بعد از مواجهه با مالیاتی بالغ بر ۲۰ میلیارد تومان تازه متوجه این اتفاق شده است.

ورود این خودروها به صورت کارت بازرگانی یک بار مصرف بوده است. اين اولين‌باري نيست كه يكي از مسئولان به مشكلات گمرك اشاره مي‌كند و نحوه عملكرد آن را زير سوال مي‌برد. سوالات فراواني در قبال انتقادات مسئولان وجود دارد و افكار عمومي مي‌پرسد چگونه يك جعبه سيگار قاچاق را به راحتي پيدا مي‌كنند ولي اين حجم از خودرو يا ساير كالاهاي سنگين به راحتي وارد كشور مي شود؟! براي بررسي اين وضعيت نابسامان به سراغ محمد دهقان، عضو هیات ريیسه فراکسیون نمایندگان ولایی رفتيم كه در ادامه مشروح گفت‌وگوي اين نماينده مجلس را با «قانون» مي‌خوانيد.

بیکاری افراد و تعطیلی کارخانه‌های داخلی دو نمونه از آثار منفی قاچاق کالا به کشور هستند، این در حالی است که بنابر اعلام مراجع رسمی، بحث ورود کالاهای بدون مجوز از مبادی رسمی و غیر رسمی بسیار نگران کننده است که حکایت از بی اعتنایی مسئولان گمرک به موضوع قاچاق کالا دارد. به نظر شما چه کسانی در این امر مقصرند و باید پاسخگوی تخلفات و فسادهای گزارش شده در گمرک باشند؟

در سال ۹۲ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارزبه تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. براساس همان قانون مسئولیت ها نیز به خوبی مشخص شد. درحوزه گمرکی به صورت روشن مسئولان گمرک و وزارت اقتصاد مسئول نصب تجهیزات وشناسایی کالاهای قاچاق وجلوگیری از ورود آن‌ها به داخل کشور هستند. سایر دستگاه های اجرایی مثل وزارت صنعت ، معدن وتجارت ووزارت راه وشهرسازی هرکدام مسئولیت روشنی درزمینه پیشگیری وبرخوردبا قاچاق دارند. و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز به عنوان مرجعی هماهنگ‌کننده باید پیگیر اجرایی شدن قانون می بود.

چه کسی مسئولیت نظارت بر فعالیت‌های ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز را بر عهده دارد؟

شخص رييس جمهور، ناظر بر رييس ستادمبارزه باقاچاق کالاست وایشان به نوعی مسئول اصلی هدایت همه دستگاه‌ها برای جلوگیری وبرخورد با این فساد بزرگ است.

رييس جمهور در زمينه تخلفات گمرك نبايد پاسخگو باشد؟

خیر مسئولیت ایشان در این زمینه روشن است. در درجه اول آقای روحانی با هدایت چند دستگاه اصلی مسئول پیشگیری ازقاچاق است وباید با اجرای قانون و وادار کردن مسئولان به انجام وظایف خوداجازه ندهند این حجم از کالا به کشور قاچاق شود. در درجات بعدی دیگر دستگاه‌های اجرایی باید در انجام وظایف خود اراده وجدیت داشته باشند. وزارت راه و شهرسازی باید در مسیر راه‌ها دستگاهایی نصب کند تا همزمان با عبور خودروها کالای داخل آن‌ها راشناسایی کنند و همچنین وزارت صنعت وتجارت باید همه کالاهای وارداتی را کدگذاری کند وهمه کالاها باید شناسه داشته باشند تاهم وارداتی بودن ویا قاچاق بودن آن‌ها برای ماموران معلوم باشد و هم مردم بدانند این کالایی که می‌خرند کجا تولید شده است.

این دستگاه ها چگونه باید با قاچاق کالا و ارز مبارزه کنند؟

با اجرای قانون می شود باقاچاق برخورد کرد. هر قطعه کالای قاچاقی که وارد کشور می شود،ممکن است مساوی با بیکار کردن یک یاچند کارگر ایرانی باشد. برخی از مسئولان می گویند که باید مبارزه با قاچاق فقط در گمرک انجام شود. این را قبول دارم، گمرک در این زمینه اولویت دارد ولی اگر وزارت راه و شهرسازی و وزارت اقتصاد و دارایی تجهیزاتی را در گمرک نصب کنند تا تشخیص دهند که کدام کالا قاچاق است و کدام یک دارای مجوز ورود به کشور، مبارزه با قاچاق با موفقیت بیشتری همراه خواهد شد. باید معلوم شود که منبع کالا از کجا است. در حالی که هنوز دولت در زمینه تشخیص سلامت کالاهای ورودی کاری انجام نداده است. اگر دولت اراده داشته باشد می‌توان در زمینه مبارزه با قاچاق موفق شد. رييس جمهور با کمک وزیر اقتصاد که در گذشته رييس گمرک بوده می تواند فعالیت های اساسی را برای مبارزه با قاچاق انجام دهد.

البته یک کارهایی شروع شده در این زمینه که همچنان ناقص است. در این زمینه وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز باید همکاری کند. در واقع باید در ابتدا با نصب x-rey از مجازبودن کالاهای ورودی به کشور مطمئن شد تا جلوی تبانی ها و تخلفات در زمینه قاچاق گرفته شود. همچنین نباید مبارزه با قاچاق کالا تنها محدود به گمرک باشد. حتی باید بعد از توزیع و پخش کالاها، در داخل مغازه ها کار مبارزه با کالاهای قاچاق را پیگیری کرد.

برخی سعی می کنند تا با آمارسازی حجم کالاهای قاچاق را کمتر نشان دهند، به نظر شما حجم واقعی قاچاق چه میزان است؟

در حال حاضر بیش از ۳۰ میلیارد دلار کالا از مبادی رسمی و غیر رسمی وارد کشور می شود. در واقع حدود ۲۲ میلیارد دلار اختلاف قیمت بین کالاهایی است که ازکشورهای مختلف به کشور ما صادر می شود با کالاهایی که به کشور وارد می‌شود. همین میزان نشان دهنده آمار واقعی قاچاق کالا به کشور است.

بنابراین با در نظر گرفتن آمار قاچاق کالا توسط کولبران و کالاهای همراه مسافر، می توان گفت که بیش از ۳۰ میلیارد دلار کالا به صورت قاچاق به کشور وارد می شود.

به نظر شما با توجه به حجم بالای ورود کالاهای قاچاق به کشور و تاکیدات مکرر مقام معظم رهبری در زمینه مبارزه با قاچاق کالا چرا آن‌گونه که باید نظارتی در این زمینه وجود ندارد؟

اگر مسئولان بدانند که قاچاق کالا چه خطراتی برای کشور دارد، بي‌شك به این موضوع رسیدگی و نظارت می کنند. در واقع باید گمرک و وزارت راه و شهرسازی بر اساس مواد ۵ و ۶ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز با این مساله برخورد کنند. در این زمینه تعزیرات حکومتی و قوه قضايیه نيز مسئولیت مهمی دارند.

با قاچاق کالا به کشور، چه جریان ها و گروه هایی بیشتر از این موقعیت استفاده می کنند؟

قاچاق کالا به تولیدات داخلی ضربه می‌زند، از طرفی هم حقوق گمرکی که باید خرج بیت‌المال شود نیز تنها به جیب خود قاچاقچیان می رود که این باعث ضربه زدن به حقوق کل مردم می‌شودوسود آن به جیب قاچاقچیان وتبانی‌کنندگان دولتی آن‌ها می رود.

در حال حاضر مهم‌ترین نیاز کشور برای مبارزه با قاچاق کالا چیست؟

یکی از مهم ترین ضروریات در این زمینه، شفاف سازی است. همچنین اگر مسیر ورودی کالاها به کشور به دقت رصد شوند و هر کالایی که از مبادی رسمی و غیر رسمی وارد کشور می‌شود، دارای برچسب باشد،مبارزه با قاچاق کالابه سامان بهتری می رسد . باید کالاها از زمانی که مجوز ورود به کشور را می گیرند تا زمانی که در داخل مغازه ها توزیع می‌شوند تحت کنترل باشند تا هم از قانونی بودن واردات آن‌ها اطمینان حاصل شود وهم درخصوص موادغذایی از سلامت آن‌ها مطمئن شویم. بنابراین بحث شناسنامه دار کردن و استفاده از برچسب از نکات مهمی هستند که باید به آن توجه شود.