«فراکسیون امید» مانور قدرت داد؛ «فراکسیون ولایی» نیمه راه زد کنار و «فراکسیون مستقلین» ازهم‌گسیخته‌تر از قبل ظاهر شد. با‌وجود‌این علی لاریجانی باز هم رئیس مجلس ماند؛ اما با رأیی شکننده و البته نه به سهولت ۱۰ دفعه قبل بلکه به‌سختی و کشیده‌شدن انتخاب رئیس به مرحله دوم برای اولین‌بار در ۱۰ دوره مجلس شورای اسلامی. دو نایب‌رئیس هم امیدی ماندند؛
«مسعود پزشکیان» نایب‌رئیس اول و «علی مطهری» نایب‌رئیس دوم. سهم فراکسیون امید در بین دبیران هیئت‌رئیسه هم از یک نفر به سه نفر افزایش یافت و یک نفر از فراکسیون ولایی و یک نفر از فراکسیون مستقلین کم شد؛ «علی‌اصغر یوسف‌نژاد» و «علیرضا رحیمی» از فراکسیون امید به‌جای «غلامرضا کاتب» از مستقلین و «محمدحسین فرهنگی» از ولایی‌ها وارد جمع دبیرها شدند.
پخش تراکت
دیروز صبح، وقتی عقربه‌های ساعت ۹ صبح را نشان داد، زنگ شروع مجلس هم به صدا درآمد. نمایندگان آماده آخرین لابی‌ها برای انتخابات هیئت‌رئیسه بودند. پس از قرائت قرآن، وقتی لاریجانی گفت «ترجِمه آیات»، گویا مجوزی برای آغاز لابی‌ها بود. کمتر کسی بود که تنها نشسته باشد؛ گعده‌های دونفره و بیشتر در صحن مجلس شکل گرفته بود. دستور کار اول، انتخابات هیئت‌رئیسه بود که با انتخاب برای کرسی ریاست شروع شد. طبق پیش‌بینی‌ها و البته وعده‌ای که فراکسیون‌ها داده بودند، هر کدام یک گزینه برای ریاست معرفی کردند؛
«محمدرضا عارف» از سمت فراکسیون امید، «علی لاریجانی» از سوی فراکسیون مستقلین و «حمیدرضا حاجی‌بابایی» از طرف فراکسیون ولایی. صحن مجلس مانند روزهای قبل از انتخابات در سطح شهر شده بود؛ برخی نمایندگان برای خود تراکت‌های تبلیغاتی چاپ کرده بودند که خودشان یا برخی نمایندگان دیگر، برایشان پخش می‌کردند. «سیده‌حمیده زرآبادی» کاغذهای کوچکی در دست داشت و آنها را به نمایندگان میداد یا اگر کسی حضور نداشت روی میزش قرار میداد. او از طرف فراکسیون امید برای دبیری هیئت‌رئیسه نامزد شده بود که رأی نیاورد. جمالی‌نوبندگانی هم دیگر نامزد دبیری بود که او هم تراکت چاپ کرده بود؛ با دستور «علی لاریجانی» رئیس جلسه، رأی‌گیری آغاز شد؛ حاضران از سوی رئیس ۲۶۸ نفر اعلام شد که تا زمان پایان رأی‌گیری به ۲۷۳ نفر رسید.
شوک به لاریجانی؛ رأی عارف بیشتر از لاریجانی
لاریجانی از نمایندگان می‌خواست که سر جای خودشان بنشینند اما کسی آن‌چنان به حرف او گوش نمی‌داد؛ نمایندگان مشغول کار خودشان بودند. با فرمان لاریجانی، گلدان‌های جمع‌آوری آرا به هیئت‌رئیسه برده شد و رأی‌شماری آغاز شد. نجفی‌خوشرودی، مفتح، نوریان، کریمی‌قدوسی، میرزایی‌نیکو از جمله نمایندگانی بودند که برای شمارش آرا و نظارت بر آن به جایگاه هیئت‌رئیسه رفتند. در خلال شمارش آرا، نمایندگان چند تذکر دادند. کاغذی به لاریجانی دادند که تعداد آرای انتخابات ریاست مجلس روی آن نوشته شده بود، لاریجانی نگاهی به آن انداخت و خواندش؛ از بین ۲۷۳ رأی مأخوذه، «محمدرضا عارف» ۱۱۴ رأی، «حمیدرضا حاجی‌بابایی» ۵۴ رأی و «علی اردشیر لاریجانی» ۱۰۱رأي.
چهره‌اش در هم کشیده شده بود؛ لاریجانی اعلام کرد به دلیل اینکه کسی نتوانست حائز نصف به علاوه یک رأی شود، انتخاب رئیس مجلس به مرحله دوم کشیده شد. در مرحله دوم هرکسی که بتواند بیشترین رأی را نسبت به دیگران بیاورد، پیروز خواهد بود. لاریجانی انگار انتظار نداشت که کسی بتواند از او رأی بیشتری بیاورد. اعضای فراکسیون مستقلین شوکه شده بودند. البته نشانه‌های عصبی‌بودن هم در بین آنها پدیدار شده بود؛ بگومگوهای آنها نشان‌دهنده این امر بود. لحن لاریجانی کمی عصبی شده بود.
حاجی‌بابایی به داد لاریجانی رسید
جلوی هیئت‌رئیسه شلوغ شده بود؛ حاجی‌بابایی به همراه تعدادی نماینده رفتند به سمت هیئت‌رئیسه. رئیس فراکسیون ولایی اشاراتی به لاریجانی داشت؛ سپس پشت تریبون در پایین جایگاه هیئت‌رئیسه رفت؛ میکروفن را برایش روشن کردند؛ گفت که بنده به نفع آقای لاریجانی کنار می‌کشم. این اقدام با اعتراض برخی نمایندگان روبه‌رو شد و آن را خلاف آیین‌نامه دانستند. البته لاریجانی مخالف نظر آنها بود.
رأی‌گیری دور دوم شروع شد. بعد از این انگار لاریجانی کمی خیالش راحت شد؛ ولی اعضای فراکسیون مستقلین همچنان مشغول بحث و بگومگو با یکدیگر بودند؛ هادی قوامی از نمایندگان مستقلین از صحن وارد راهرو شد. کاظم جلالی، رئیس فراکسیون مستقلین و رسول خضری هم به دنبال او وارد راهرو شدند؛ به قوامی گفتند: «این کار را نکن؛ فراکسیون از هم می‌پاشد». برگه‌هایی در دست قوامی بود؛ خضری از قوامی گرفت و به سمت صحن رفت ولی جلالی هم آن برگه‌ها را از خضری گرفت.
بگومگوی مستقلین
دقایقی بعد کاظم جلالی و بهروز نعمتی به سمت جعفرزاده ایمنآبادی نایب‌رئیس فراکسیون مستقلین رفتند؛ هر سه برافروخته بودند؛ بعد از چند لحظه صحبت، از همدیگر جدا شدند؛ نعمتی تسبیح‌به‌دست به جایگاه هیئت‌رئیسه نگاه می‌کرد؛ جلالی هم به بال راست مجلس رفت و وارد گعده نمایندگان مستقلین شد. «جلالی»، «خضری»، «یوسفیان‌ملا» و... دور هم جمع شده بودند؛ از دور هم معلوم بود که مشغول بگومگو هستند؛ چند دقیقه بعد بگومگوها مستقیما بین خضری و جلالی ادامه یافت. خضری در همین رابطه خیلی سربسته و گنگ جواب داد. او به «شرق» گفت که برخی می‌خواستند شیطنتی کنند که نتوانستند. او از فراکسیون متبوعش هم انتقاد کرد و گفت مستقلین ناهمگون و نامنظم بودند. او همچنین گفت اگر حاجی‌بابایی انصراف نمی‌داد، تقریبا همان نتیجه دور اول تکرار می‌شد.
رأی ضعیف به لاریجانی
رأی‌گیری به پایان رسید و دوباره شمارش آغاز شد؛ آرا شمارش شد و نتایج به دست لاریجانی رسید: «از بین ۲۷۹ رأی مأخوذه، «محمدرضا عارف» ۱۲۳ رأی، آرای باطله ۹ رأی و بنده علی لاریجانی ۱۴۷ رأی». بنابراین دوباره لاریجانی رئیس شد ولی این‌بار به مراتب با رأیی شکننده و ضعیف. رأی دیروز لاریجانی، در طول ۱۰ سال ریاستش، کمترین رأی بوده و از طرفی تاکنون سابقه نداشته که رأی‌گیری برای ریاست دومرحله‌ای شود؛ البته در ریاست مجدد لاریجانی، نباید انصراف حاجی‌بابایی را نادیده گرفت؛
چراکه اگر او انصراف نمی‌داد در مرحله دوم، اکثریت نسبی آرا، فرد پیروز را مشخص می‌کرد که اگر توزیع آرا بین سه نامزد به همان منوال دور اول اتفاق می‌افتاد، عارف شانس بالایی برای ریاست مجلس داشت. روز سه‌شنبه «مجتبی ذوالنور» عضو فراکسیون ولایی درباره احتمال کنارکشیدن «حاجی‌بابایی» به «شرق» گفته بود «سنگ هم ببارد، ایشان هستند». اما انگار این قاطعیت برای دور اول بود و در دور دوم نه سنگ بارید و نه حاجی‌بابایی ماند.
نواب رئیس امیدی ماندند
برای نواب رئیس هم قرار بود هر فراکسیون دو نفر را معرفی کند؛ «مطهری» و «پزشکیان» از سمت امیدی‌ها وارد رقابت شدند. اما بعد از ائتلاف دو فراکسیون ولایی و مستقلین برای ریاست، گویا آنها برای نواب رئیس هم ائتلاف کردند و یک نفر از هر کدامشان کنار رفت تا نهایتا چهار نفر باقی بمانند. یوسفیان‌ملا از سوی مستقلین و دهقان از سوی ولایی‌ها انصراف دادند و «مصری» و «قوامی» باقی ماندند. در نهایت ترکیب همان ترکیب سال قبل ماند؛ پزشکیان و مطهری با ۱۵۷ و ۱۴۳ رأی ابقا شدند.
تبریک عارف به لاریجانی و نواب رئیس
پس از این بود که مجلس وارد رأی‌گیری برای دبیران هیئت‌رئیسه شد؛ ۲۲ نامزد برای شش صندلی. در اين بین، عارف از جایش بلند شد و به سمت «مطهری» رفت تا نایب‌رئیسی را به او تبریک بگوید؛ پس از مصافحه با او، با پزشکیان هم دیده‌بوسی کرد. بعد از دیده‌بوسی با نواب رئیس، نوبت تبریک‌گفتن به رئیس بود. عارف به همراه تابش، نایب‌رئیس فراکسیون امید به جایگاه هیئت‌رئیسه رفت. به سمت لاریجانی رفتند و با او دست دادند؛ پس از آن بود که لاریجانی از صندلی‌اش بلند شد و با همدیگر روبوسی کردند.
انتخاب دبیران و کارپردازان
لاریجانی که دیگر خیالش راحت شده بود، گفت مجلس وارد طرح‌ها شود؛ چون شمارش آرای دبیران حدود یک ساعت طول می‌کشد. با پایان شمارش آرا، لاریجانی اسامی دبیران هیئت‌رئیسه را اعلام کرد: محمدعلی وکیلی ۱۳۴ رأی، علی‌اصغر یوسف‌نژاد ۱۲۹ رأی، امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی ۱۲۹ رأی، علیرضا رحیمی ۱۰۴ رأی، احمد امیرآبادی ۹۸ رأی و اکبر رنجبرزاده ۹۵ رأی. البته «محمدحسین فرهنگی» و «رنجبرزاده» هر دو ۹۵ رأی داشتند که با قرعه‌کشی، رنجبرزاده وارد هیئت‌رئیسه شد. برای کارپردازان نیز ۱۳ نفر برای سه کرسی اعلام نامزدی کردند که در نهایت، سه کارپرداز سال دوم ابقا شدند؛ یعنی «بهروز نعمتی»، «اسدالله عباسی» و «محمد آشوری».
سوگند می‌خوریم که...
چند دقیقه بعد، ۱۲ منتخب مجلس پشت تریبون جلوی هیئت‌رئیسه رفتند و ادای سوگند کردند: «من به‌عنوان عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی در برابر قرآن مجید به خداوند قادر متعال سوگند یاد می‌کنم که حداکثر توان خود را برای اجرای آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی با مراعات بی‌طرفی کامل بر انجام وظایف به کار گیرم و از هرگونه اقدام مخالف آیین‌نامه اجتناب نمایم».
شباهت‌ها و تفاوت‌ها
هیئت‌رئیسه سال سوم مجلس، تفاوت‌هایی با سال قبل دارد؛ ازجمله در ترکیب آن؛ به عبارت دیگر، سهم امیدی‌ها از سه صندلی به پنج صندلی افزایش یافت، ولایی‌ها نیز از پنج نفر به چهار نفر رسیدند و مستقلین هم با کاهش چهار نفرشان به سه نفر، ضعیف‌ترین فراکسیون در هیئت‌رئیسه شدند. از طرف دیگر، این هیئت‌رئیسه نیز مانند سال قبل تماما مردانه باقی ماند و با وجود اعلام کاندیداتوری زهرا ساعی و حمیده زرآبادی از طرف فراکسیون امید و سکینه الماسی از سوی فراکسیون مستقلین برای دبیران هیئت‌رئیسه و پروانه سلحشوری از فراکسیون امید برای کارپردازی، مجلس به هیچ‌کدام رأی نداد. همچنین سه نامزد هم از اهل سنت بودند که باز مجلس مانند سال گذشته به آنها رأی نداد؛
«رسول خضری» و «محمدقسیم عثمانی» برای کارپردازان و «عبدالکریم حسین‌زاده» برای دبیری هیئت‌رئیسه. با انتخابات روز گذشته، صندلی ریاست زیر پای لاریجانی کمی سست شد و اصلاح‌طلبان مجلس یک قدرت‌نمایی در صحن داشتند؛ آن‌هم پس از ناکامی‌ها و به‌هم‌ریختگی‌هایی که در رأی به کابینه دوازدهم داشتند که انتقادات زیادی را برانگیخته بودند. حالا آنها می‌توانند با اتکا به این وزن‌کشی، در دو سال باقی‌مانده از عمر مجلس دهم، فعال‌تر از قبل ظاهر شوند.
سخنگوی فراکسیون امید: این انتخابات تکانی جدی به مجلس داد
بهرام پارسایی در گفت‌وگو با «شرق» درباره اینکه چه میزان از انتظارات فراکسیون امید در انتخابات هیئت‌رئیسه برآورده شد، گفت: «انتظار ما نمود جریان سیاسی بود که موفقیت‌آمیز بود. فراکسیون امید برنده اخلاقی و سیاسی این انتخابات بود». سخنگوی فراکسیون امید ادامه داد: «در انتخابات هیئت‌رئیسه، فراکسیون امید فعال‌تر و به‌طور جدی وارد رقابت شد. برخی از دوستانی که چند دوره در مجلس حضور داشتند، می‌گفتند این تنها انتخابات جدی هیئت‌رئیسه بوده که رئیس مجلس از قبل مشخص نبود». او افزود: «اگر فراکسیون ولایی سر حرف خودش که گفته بودند تا آخر هستیم، می‌ایستاد، نتیجه دیگری رقم می‌خورد؛ اما آنها با وجود صحبت‌هایشان، تا آخر نماندند».
او ادامه داد: «انتخاب رئیس مجلس در واقع نتیجه ائتلاف ولایی و مستقلین بود». نماینده مردم شیراز با بیان اینکه «این انتخابات تکانی جدی به مجلس داد»، گفت: «تجربه سه سال گذشته نشان از وفای‌به‌عهد و اخلاق‌مداری فراکسیون امید دارد؛ مانند سال گذشته، ما به قرارها پایبند ماندیدم، ولی برخی بدعهدی کردند». او ادامه داد: «این انتخابات وزن واقعی فراکسیون امید را نشان داد و اینکه باید به اندازه وزن فراکسیون از آن انتظار داشته باشند؛ اما برخی عمدا فضای سیاسی را به این سمت میبرند که مردم به‌جای اینکه از مجلس مطالبه‌گری کنند، از فراکسیون امید مطالبه داشته باشند».
او در ادامه با اشاره به اینکه فراکسیون امید نشان داد اهل معامله و زدوبند و... نیست، گفت: «این نتیجه، پاسخی بود به افرادی که می‌گفتند با رقابت بر سر ریاست مجلس، نه‌تنها ریاست را نمی‌گیریم بلکه نایب‌رئیسی مطهری را هم از دست خواهیم داد یا اینکه می‌گفتند ما با پایداری‌ها بسته‌ایم». او ادامه داد: «ما بر سر ریاست رقابت جدی داشتیم و همین‌طور دو نایب‌رئیس را هم حفظ کردیم و از طرف دیگر دو دبیر به دبیران هیئت‌رئیسه اضافه کردیم». او افزود: «مستقل واردشدن فراکسیون امید باعث شد انتظار مردم مبنی بر فعال‌ترشدن فراکسیون برآورده شود».
محمدحسن نجمی
- 18
- 5
