روز واقعه همه فراکسیون‌هاي اصلي مجلس با یک لیست به میدان رقابت انتخابات هیات رییسه آمدند. آن روز که روسای سه فراکسیون امید، مستقلین و ولایی كانديداي رياست مجلس بودند همه نگاه ها به سمت رقابت جنجالی محمد رضا عارف و علی لاریجانی بر سر کرسی ریاست مجلس بود؛ رقابتی که نشان می‌داد هیچ‌کدام از طرفین ائتلاف، برای هیات رییسه به نتیجه مشخصی نرسیدند اما در پشت پرده علی لاریجاني نقشه دوم نیز داشت. رقابت میان سه فراکسیون در واقعیت رقابت میان سه اندیشه متفاوت در مجلس بود که هرکدام جدی به صحنه انتخابات ورود کردند و در این بين شاید بهترین نتیجه انتخابات این بود که خودی و غیر خودی در میان نمایندگان مجلس شناخته شوند.
رقابت داغ بر سر کرسی ریاست
از زمان آغاز به کار جلسه علنی مجلس شورای اسلامی، جنب و جوش نمایندگان خبر از یک انتخابات گرم در این اجلاسیه می داد. بعد از اینکه هیچ کدام از سه فراکسیون سیاسی مجلس نتوانسته بودند یکدیگر را برای ائتلاف قانع کنند، کاندیداهای خود را برای این انتخابات معرفی کردند.
گزينه اصلاح طلبان محمدرضا عارف بود و اصولگرایان و اعتدالگرايان علی لاریجانی و حمیدرضا حاجی بابایی را به عنوان گزینه در این انتخابات داشتند. انتخابات در دور اول میان سه کاندیدا برگزار شد و از بین ۲۷۲ نماینده حاضر در مجلس شورای اسلامی، عارف ۱۱۴ رای، علی لاریجانی ۱۰۱ رای و حمیدرضا حاجی‌بابایی ۵۴ رای کسب کردند. بر این اساس چون آرای کاندیداهای ریاست مجلس به حد نصاب نرسیده بود رای‌گیری مجدد انجام شد.
در این دور اما فراکسیون‌هاي مستقلین و ولایی با یکدیگر ائتلاف کردند و حاجی‌بابایی در دور دوم رای‌گیری اعلام کرد که به نفع لاریجانی از انتخابات ریاست مجلس انصراف می‌دهد. موضوعی که با انتقاد شدید برخی نمایندگان مجلس به دلیل مغایر بودن انصراف حاجی بابایی با آیین نامه داخلی مجلس روبه‌رو شد. نمایندگان معتقد بودند که حاجی بابایی از تریبون مجلس برای تبلیغ به نفع لاریجانی استفاده كرده که رییس مجلس این اخطار را نپذیرفت. اما در دور دوم علی لاریجانی با ۱۴۷ رای به عنوان ريیس مجلس انتخاب شد و محمدرضا عارف در این دور با ۱۲۳ رای از مجموع ۲۷۹ رای نتوانست اکثریت آرا را به خود اختصاص دهد.
جدال دوباره کواکبیان و لاریجانی
اين جلسه حاشيه‌هايي نيز داشت و در همين راستا مصطفی کواکبیان، نماینده مردم تهران و عضو فراكسيون اميد كه در گذشته نيز در رقابت با لاريجاني شكست سنگيني خورده بود در جریان صحن علنی نسبت به نحوه مدیریت لاریجانی بر مجلس انتقاد کرد و خطاب به وي گفت: «ما به شما ارادت داریم اما ريیس نباشید بلکه سخنگوی مجلس و سخنگوی ما هم باشید». لاریجانی نیز در واکنش به این صحبت کواکبیان گفت: «البته من هم امیدوارم اخطار شما طبق آیین‌نامه باشد». کواکبیان ادامه داد:«آقای حاجی بابایی نباید پشت تریبون صحبت می‌کرد. ایشان تبلیغ کرد و گفت به نفع فلانی انصراف می‌دهم».
لاریجانی در واکنش به صحبت‌های او گفت:«ایشان تبلیغی نکرد و گفت انصراف داده است. این خلاف آیین‌نامه نبوده است».کواکبیان ادامه داد:« ما از موضوع گذشتیم و پذیرفتیم که شما بار دیگر ريیس مجلس شدید». لاریجانی بار دیگر او را مخاطب قرار داد و گفت: شما از موضوع نگذرید هم اهمیتی ندارد.کواکبیان باز هم در واکنش به او گفت:« همین اخلاق شما بد است».
تبریک عارف به رييس
برخلاف رقابت‌هاي سياسي كه در اين جلسه شاهد آن بوديم، صحنه‌هاي اخلاقي نيز به نمايش گذاشته شد. براي مثال محمدرضا عارف، ريیس فراکسیون امید مجلس بعد از اعلام نتایج انتخابات هیات رییسه به همراه محمدرضا تابش و سیدابولفضل موسوی بیوکی در جایگاه هیات رییسه برای تبریک انتخاب لاریجانی برای ریاست مجلس، حضور یافتند. عارف خطاب به لاریجانی انتخاب وی را به عنوان ریاست مجلس دهم شورای اسلامی تبریک گفت و سپس با حضور در میان نمایندگان انتخاب نایب رییسان مجلس را نیز به علی مطهری و مسعود پزشکیان تبریک گفت و برخی نمایندگان نيز با جمع شدن دور او با وي مصافحه كردند.
پیروزی امید در انتخابات نواب
در انتخابات نواب ريیس که بعد از ائتلاف مستقلین و فراکسیون ولایی برگزار می شد، دو فراکسیون در مقابل یک فراکسیون قرار گرفتند و هر یک تنها یکی از نامزدهای خود را یعنی عبدالرضا مصری و هادی قوامی را برای نایب ريیسی معرفی کردند که در این دور دو نامزد فراکسیون امید پیروز انتخابات نواب رییس مجلس شدند. از مجموع ۲۷۹ رای، علی مطهری با ۱۴۳ رای و مسعود پزشکیان با ۱۵۷ رای به عنوان نواب ريیس مجلس انتخاب شدند. این پیروزی در حالی برای اصلاح طلبان اتفاق افتاد که برخی فکر می کردند به دلیل ائتلاف دو فراکسیون مستقلین و ولایی، جایگاه نواب رییس نیز در اختیار این طیف خواهد بود.
کرسی های مساوی برای دو فراکسیون
پس از برگزاری انتخابات نواب رییس مجلس، نوبت به انتخاب دبیران هیات رییسه و ناظران رسید. در این انتخابات اما فراکسیون امید توانست سه کرسی را به خود اختصاص دهد. علی‌اصغر یوسف‌نژاد با ۱۲۹ رای، محمدعلی وکیلی با ۱۳۴ رای و علیرضا رحیمی با ۱۰۴ رای به عنوان نامزدهای فراکسیون امید، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی با ۱۲۹ رای، اکبر رنجبرزاده با ۹۵ رای، امیرآبادی با ۹۷ رای به عنوان نامزدهای فراکسیون ولایی به عنوان دبیران هیات ريیسه انتخاب شدند. فرهنگی و رنجبرزاده هر دو ۹۵ رای کسب کردند که در قرعه‌کشی این دو نماینده، قرعه به نام رنجبرزاده افتاد. همچنین اسدا... عباسی با ۹۶ رای، بهروز نعمتی با ۹۶ رای و محمدی آشوری با ۸۹ رای از مجموع ۲۴۱ نماینده حاضر در جایگاه ناظران هیات رییسه ابقا شدند.
يك انتخابات و چند نكته
انتخابات ديروز هيات رييسه مجلس پيام‌هاي فراواني داشت؛ پيام‌هايي كه مخاطبان خاص خود را دارد و آن‌ها بايد به اين نكته توجه كنند زيرا اگر نگاه ويژه‌اي به رويداد ۹ خرداد نداشته باشند در آينده مي‌تواند مسائلي را براي اين جريان‌ها ايجاد كند.
هشدار به دولتي‌ها
نخستين مخاطب خاص اين اتفاق دولت جمهوري اسلامي و شخص حسن‌روحاني است زيرا در اين مدت دولت و افراد نزديك به آن تصور مي‌كردند به خاطر قدرت انحصاري لاريجاني در مجلس فقط بايد در زمين اين جريان بازي كنند و تمام تفكر خود را به سمت اين جريان برده بودند و تا حدودي به خواسته اصلاح طلبان بي‌توجه بودند. اين رويداد زنگ خطري براي دولت است تا متوجه شود كه بازي سياست مي‌تواند هر روز ميدان عوض كند و اگر اين رويه را ادامه دهد در ادامه جريان‌هاي بيشتري را در مقابل خود خواهد ديد.
از سمت ديگر بازي واعظي، مسئول دفتر حسن روحاني كه گرايش خاصي به حزب اعتدال و توسعه دارد نيز در اين هشدار بي‌تاثير نبود. جريان‌هاي وابسته به دولت كه تصور مي‌كردند قدرت تام را در اختيار دارند بعد از انتخابات سال ۹۶ نيت كردند كه اصلاح‌طلبان دولت را به حاشيه برانند و آن‌ها را از ميدان به در ببرند. اين رويه به انتخابات مجلس نيز گويي كشيده شده بود و نمايندگان اين خطر را احساس كردند كه شايد اين جريان در ادامه براي سال ۹۸ همان نقشه‌اي كه براي جهانگيري و ظريف داشت براي آن‌ها نيز پيدا كند.
جرياني كه قدرناشناسي از موئلفه‌هاي بارز آن است. سال ۹۴ نيروهاي نزديك به اعتدال و توسعه در سرتاسر ايران حركت كردند و از آنجايي كه مي‌دانستند اصلاح طلبان از سد شوراي نگهبان نخواهند گذشت شروع به جمع‌آوري گزينه‌هايي كردند كه سابقه چندان اصلاحاتي يا حتي اعتدالگرايي نداشتند ولي كسي با آن‌ها براي شركت در انتخابات كاري نداشت. اعتدال وتوسعه از همان طريق در بازي‌هاي سياسي بعد از انتخابات نيز از نيروهاي جذب شده خود استفاده كرد و كار را پيش برد و اين اولين تقابل با جريان اصلاحات بود. حال به نظر آن‌هايي كه به اين روحيه اعتدال وتوسعه‌اي‌ها آشنايي داشتند سعي كردند كه خود را دست‌كم در بازي انتخابات هيات رييسه در زمين اميد معرفي كنند كه در آينده با مشكل روبه‌رو نشوند.
زنگ خطر براي آقاي رييس
هشدار دوم براي لاريجاني و طيف همراه وي بود؛ طيفي كه قدرت فراواني در مجلس دارد ولي با اين انتخابات دريافت كه اين قدرت مي‌تواند شكننده باشد و به جريان‌هاي نزديك به خودش نبايد اطمينان كند. درست است كه علي‌لاريجاني در اين انتخابات با كمك فراكسيون ولايي توانست اميدي‌ها را شكست دهد ولي بايد بداند كه سياست‌‌زدگي و بازي در زمين دولت چندان به نفع او تمام نخواهد شد.
او بايد بداند كه برخلاف برخي كه با نزديكي به بدنه‌هاي قدرت وارد ميدان شده اند،عده‌اي هستند كه به راي مردم و اعتماد آن‌ها نياز دارند و بايد جوابگوي آن‌ها باشند. اينكه سوالات از نهادهاي مختلف، دولت، افراد و شخصيت‌هاي گوناگون در پس‌توي خانه ملت انباشته مي‌شود نتيجه‌اش همين ريزش فاحش آرا در يك دوره است. اميدواريم لاريجاني نيز اگر تصوري براي انتخابات‌هاي ديگر دارد يا چشم به نهادهاي حاكميتي دوخته است بداند كه اين جايگاهي كه امروزه در كشور پيدا كرده به خاطر بازي در زمين مردم است و اگر برخلاف اين مسير برود در آينده‌اي نزديك همين بلاهايي كه شاهدش است و حتي بدتر بر سر او خواهد‌آمد.
اميدي واهي
هشدار سوم براي سران اميد و بدنه آن است. اين جريان نبايد رايي را كه ديروز به حساب عارف ريخته شد به دليل محبوبيت‌هاي گزينه‌ها مطرح شده بدانند؛ افرادي كه در اين ميدان راي دادند و به سمت اميد آمدند نه براي فراكسيون و اصلاحات بود بلكه مي‌توانست براي جذب حمايت بدنه اصلاحات در زمان انتخابات سال ۹۸ باشد. اين دوره از رقابت‌ها به سالي منتهي مي‌شود كه پايان دوره نمايندگان مجلس دهم در آن رقم مي‌خورد. همان‌هايي كه در ابتدا با راي و ليست‌هاي اميد به ميدان آمدند ولي در ادامه جا خالي كردند امروز دوباره به نفع اميد وارد ميدان شدند؛ اين رويداد به جذابيت و تاثيرگذاري گزينه رياست فراكسيون ارتباطي دارد؟!
بي‌شك پاسخ خير است زيرا اين جريان‌ها مي‌دانند كه در معادلات انتخاباتي ولايي‌ها و مستقلين جايگاهي ندارند و اگر قرار به ادامه نمايندگي باشد بايد آراي جريان اصلاحات را به خود اختصاص داده و به نوعي عمل كنند كه پوشش اصلاح‌طلبي برازنده آن‌ها باشد. از طرفي ديگر خوشحالي از آراي بالا مسئوليت نيز مي آورد و جريان موسوم به اميد در مجلس شوراي اسلامي از اين پس براي تصويب لايحه‌ها و طرح‌ها بايد با قدرت بيشتري به ميدان بيايد و پاسخگوي خواسته‌هاي همگان باشد.
در انتظار تحول
اين دوره از انتخابات هيات رييسه مجلس نيز به پايان رسيد و تكليف مشخص شد و اين وزن‌كشي‌ها بايد از امروز به پايان برسد و نمايندگان براي مردم راي دهند و جلب نظر اهرم‌هاي قدرت را براي بازي‌هاي سياسي در اولويت قرار ندهند. منتظر مي‌مانيم تا طرح‌ها و لوايحي كه خاك مي‌خورد به نتيجه برسد، تحقيق و تفحص‌هايي كه لاپوشاني شدند به صحن بيايند و قوانين جديدي وضع شود كه مشكلي از مشكلات مردم حل كند تا در آينده ايراني داشته باشيم كه براي همه آباد باشد. زيرا اگر همين مسير پيش برود انتخاباتي كه در پيش است بحران‌هايي را براي همه جريان‌هاي سياسي ايجاد مي‌كند و اين مردم هستند كه در اين بازي پيروز خواهند بود و نتيجه را رقم مي‌زنند ولي بازنده‌هاي زيادي در اين ميان باقي خواهند ماند و در انتخابات‌هاي ۹۸و ۱۴۰۰ شكستي عظيم براي همه جريان‌هاي سياسي ثبت مي شود.
- 11
- 5
