جلسه بررسی استیضاح وزیر خارجه در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیمه کاره ماند. دلیل این اتفاق آن طور که کمال دهقانی فیروزآبادی نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس به «ایران» گفته، مطرح نشدن نیمی از محورهای استیضاح به دلیل کمبود وقت بوده است. ساعاتی قبل از برگزاری این جلسه احمد امیرآبادی فراهانی، نماینده منتقد دولت و عضو هیأت رئیسه مجلس به «ایران» گفته بود که نمایندگان این جریان سیاسی از استیضاح کنندگان ظریف خواسته‌اند به پیگیری‌های خود در جلسه دیروز خاتمه دهند.
هر چند این اتفاق عملاً رخ نداده و استیضاح‌کنندگان همچنان منتظر پاسخ‌های ظریف به موضوعات مطرح نشده در جلسه دیروز هستند اما آن طور که دهقانی فیروزآبادی بعد از این جلسه به «ایران» توضیح داده، احتمال اینکه نهایتاً این استیضاح در همان جلسات کمیسیون امنیت ملی منتفی شود هم وجود دارد. چرا که گویا برخی امضا کنندگان این طرح از موضع قبلی خود عقب‌نشینی کرده‌اند.
استیضاح در مسیر منتفی شدن
محمدجواد ظریف هر چقدر در طول ۵ سال و نیم حضور خود در مقام وزیر امور خارجه با طرح سؤالات ریز و درشت مخالفانش راهی بهارستان شده بود اما هیچ گاه به بهانه استیضاح پایش به مجلس باز نشد. پیش از این چهار بار مخالفان ظریف در مجالس نهم و دهم سعی کردند طرح استیضاح او را به جریان بیندازند که هیچ وقت موفق نبودند. این پنجمین تلاش آنها و اولین باری است که طرح استیضاح ظریف تا مرحله بررسی در کمیسیون امنیت ملی پیش آمده است.
مرحله‌ای که احتمالاً از آن فراتر نرود. دیروز امیر خجسته یکی از استیضاح‌کنندگان ظریف به روزنامه ایران گفت که دیگر برای پیگیری این استیضاح تمایلی ندارد و توضیحات وزیر خارجه او را قانع کرده است. این سخنان مربوط به ساعات قبل از حضور ظریف در جلسه بعدازظهر دیروز کمیسیون امنیت ملی می‌شود. همزمان هم احمد امیرآبادی فراهانی به «ایران» گفت که همقطاران او در طیف نمایندگان منتقد دولت از استیضاح کنندگان که آنها هم از همین جریان سیاسی هستند، خواسته‌اند که این طرح را در همان ایستگاه کمیسیون متوقف کرده و جلوتر نروند. امیرآبادی فراهانی حتی گفت که استیضاح کنندگان به این تقاضا جواب مثبت داده‌اند و احتمالاً بدین ترتیب باز هم نهاد مجلس در تاریخ جمهوری اسلامی چیزی به نام استیضاح وزیر خارجه را تجربه نخواهد کرد.
چه آنکه پیش‌تر هم حمیدرضا حاجی‌بابایی رئیس فراکسیون ولایی مجلس از عدم حمایت این فراکسیون از طرح استیضاح ظریف سخن گفته بود. کمال دهقانی فیروزآبادی درباره موضع فعلی امضاکنندگان این استیضاح توضیح داده است: «بر اساس خبرهایی که ما داریم تعدادی از نمایندگان امضا کننده پیش از جلسه کمیسیون با توجه به توضیحاتی که آقای ظریف داده بود، نظرشان عوض شده و از استیضاح صرفنظر کرده‌اند.» او حتی می‌گوید:«برخی همکاران ما در شرایطی این طرح را امضا کرده بودند که از صحبت‌های کامل آقای ظریف اطلاع نداشتند و مطلع هستیم که حتی یکی دو نفر بعد از اینکه متن کامل مصاحبه را خوانده‌اند، اعلام انصراف کرده‌اند.»
او معتقد است که احتمال منتفی شدن این استیضاح بسیار بیشتر از احتمال ادامه یافتن آن است. با وجود این مسأله بر سر مخالفان سرسخت‌تر دولت چون حاجی دلیگانی، کریمی قدوسی و یا پژمانفر است. کسانی که پیش‌بینی می‌شود بر استمرار این استیضاح تأکید داشته باشند کما اینکه دیروز هم در حاشیه جلسه علنی حسینعلی حاجی دلیگانی، طراح این طرح درباره اینکه آیا همچنان بر استیضاح اصراری وجود دارد یا خیر به «ایران» گفت: «اگر اصراری نبود، دلیلی نداشت که آقای ظریف به کمیسیون بیاید. اینکه ایشان قرار است در جلسه حاضر شود یعنی اینکه ما هنوز اصرار بر استیضاح داریم.» البته آن طور که دهقانی فیروزآبادی اطلاع داده است، در جلسه کمیسیون امنیت ملی بیش از نیمی از استیضاح کنندگان حضور نداشتند و بیشتر طراحان اصلی طرح حاضر شده بودند.
بررسی بیشتر، دو هفته دیگر
دیروز بعد از جلسه کمیسیون امنیت ملی، نجفی خوشرودی سخنگوی این کمیسیون به خبرگزاری «ایرنا» اعلام کرد که «در این جلسه بنا شد در مورد استیضاح وزیر امور خارجه تا دو هفته دیگر بررسی‌های بیشتری انجام گیرد.» او گفته است:«قرار شد دو طرف در این باره بیشتر فکر کرده و تا دو هفته دیگر بررسی‌ها را ادامه دهند.» این در حالی است که دهقانی فیروزآبادی به «ایران» گفته دلیل این فرصت دوهفته‌ای عدم طرح تمام محورهای استیضاح در این جلسه بوده است. بر این اساس قرار است که در این مدت دو طرف نشست‌های مشترکی را با هدف بررسی موضوع برگزار کنند.
آن طور که نجفی خوشرودی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی به «ایسنا» خبر داده در جلسه دیروز محمد حسن‌نژاد نماینده جلفا و جواد ابطحی نماینده خمینی‌شهر به نمایندگی از طرف استیضاح کنندگان مسائل خود را مطرح کرده‌اند.
دهقانی فیروزآبادی هم جو جلسه را آرام و بدون تنش توصیف کرد و توضیح داد که این جلسه بدون حاشیه خاصی پایان یافته است. به گفته او، دو طرف وارد موضوعات لوایح چهارگانه FATF هم نشدند و بیشتر مباحث ناظر به محور اول استیضاح یعنی بحث سخنان ظریف درباره پولشویی بود.
موضوعی که به گفته نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس باز هم وزیر خارجه در جلسه دیروز بر وجود آن در کشور تأکید کرده و البته گفته است که برخلاف برخی برداشت‌ها به هیچ عنوان معتقد نیست که افراد یا نهادهایی در نظام درگیر این مسأله باشند. ظریف در این جلسه همچنین به ضعف قوانین کشور در حوزه مبارزه با پولشویی هم تأکید کرده است.
توضیحات ظریف درباره اسناد پولشویی و بررسی طرح استیضاحش
وزیر امور خارجه نیز بعد از پایان این جلسه با تأکید بر اینکه پولشویی در کشور وجود دارد، گفت: قوه قضائیه به موجب تصویب قانون مبارزه با پولشویی در مجلس میتواند با پولشویی به عنوان یک جرم مقابله کند، لذا نیازی به ارائه اسناد نیست. محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با خانه ملت در توضیح پاسخ به سؤال برخی نمایندگان و بررسی طرح استیضاحش در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گفت: جلسه بسیار مفیدی بود، چند سؤال و ابعادی از طرح استیضاح مطرح و توضیحاتی خدمت نمایندگان ارائه کردم. موضوعات بسیار گسترده است؛
از فعالیت وزارت امور خارجه در حوزه اقتصادی تا روابط با همسایگان و تعیین سفرای جمهوری اسلامی در کشورهای مختلف را شامل می‌شود. وزیر امور خارجه در مورد موضوع پولشویی، تصریح کرد: حرف‌هایم در این خصوص کاملاً واضح است، برخی از حرف‌هایی که در صحبت من وجود نداشت، از سوی برخی افراد دیگر مطرح شده است لذا توضیحات مفصلی در این زمینه به نمایندگان دادم. ظریف یادآور شد: به عنوان فردی که همواره از نظام جمهوری اسلامی دفاع و واقعیت را در همه جا مطرح کردم، مجدد تأکید دارم که در کشور ما پولشویی وجود دارد همان گونه که در همه کشورهای دنیا پولشویی هست اما این واقعیت به معنای همراهی ما با پولشویی نیست. مهم برخورد جدی با پولشویی است.
با تصویب لوایح مقابله با پولشویی در مجلس می‌توان رخنه‌ها را پوشاند
وزیر امور خارجه ادامه داد: پولشویی به میزان اقداماتی که از سوی گروه‌های قاچاق مواد مخدر و فسادها در این زمینه انجام می‌شود، در کشور صورت می‌گیرد ضمن اینکه افرادی که فرار مالیاتی دارند هم در مسیر پولشویی فعال هستند. آنچه مهم است، اینکه با تصویب لوایح دولت که به مجلس ارائه شده بتوانیم رخنه‌های این کار را بپوشانیم.
وی معتقد است: در کل نظام جمهوری اراده و تعهد برای مبارزه با پولشویی وجود دارد البته ممکن است برخی از گروه‌هایی که دارای منافع هستند، فضاسازی کنند ولی این به معنای انجام پولشویی توسط نهادهای جمهوری اسلامی نیست. سند وقتی ارائه می‌شود که به فردی اتهام وارد شود.
قوانین موجود برای مقابله با پولشویی کافی و مؤثر است. ظریف در ادامه در مورد علت عدم ارائه اسناد مربوط به پولشویی به مراجع ذیربط، گفت: سند وقتی ارائه می‌شود که به فردی اتهام وارد شده باشد البته آنچه مطرح شده یک واقعیت در همه دنیا است، اما قوانین و مقرراتی برای مقابله با آن داریم که میتواند در این زمینه مؤثر واقع شود. وی مصوبات مجلس در مورد اصلاح قانون پولشویی و مبارزه با تأمین مالی تروریسم را یادآور شد و گفت: قوه قضائیه و دستگاه‌‌های نظارتی کشور به موجب این قوانین توانمند شدند تا با پولشویی به عنوان یک جرم مقابله کنند.
جمهوری اسلامی هم در بالاترین سطوح این تعهد و اراده سیاسی را دارد منتهی منافع اقتصادی هم در این زمینه وجود دارد. وزیر امور خارجه افزود: هیچ دستگاهی متهم نیست اما منافع اقتصادی ایجاد شبهه می‌کند، شبهات ایجاد شده هم هیچ ارتباطی به واقعیت ندارد.
در واقع تصویر غلطی از جمهوری اسلامی در خارج ساخته شده در حالی که جمهوری اسلامی قربانی تروریسم است لذا شبهه‌های ایجاد شده درست نیست و بی‌جهت در جامعه بین‌المللی ایجاد فضای غلط می‌کند کما اینکه این نحوه برخورد به منافع نظام هم کمک نمی‌کند بنابراین امیدواریم با عقلانیت از این مرحله کشور عبور کند.
- 10
- 6
